ABD ve Çin’in biriki satışları petrol fiyatlarını iyi mi etkisinde bırakır? Ekonomistler ne diyor? 

Küresel petrol talebindeki toparlanma ve üretim kesintileriyle daralan petrol piyasası denge arayışına devam ederken, uzmanlar fiyatların stratejik petrol rezervlerini piyasaya sürmeye hazırlanan ABD ve Çin’in bu hamlelerinden uzun solukta etkilenmeyeceğini belirtiyor.

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına yönelik aşı çalışmalarının başarı göstermiş olması ve kısıtlamaların daha da hafifletilmesiyle senenin ikinci yarısı ve gelecek yıl için petrolde talep toparlanması beklenirken, ABD’de yaşanmış olan İda Kasırgası’nın peşinden devam eden arz sıkıntıları küresel petrol fiyatlarının dalgalı bir seyir izlemesine niçin oldu.

Dünyanın en büyük petrol tüketicilerinden Çin, yüksek ham madde maliyetlerinin mahalli rafineriler üstündeki baskısını hafifletmek için 7,4 milyon varillik ham petrol rezervini açık artırma kanalıyla 24 Eylül’de piyasaya süreceğini açıkladı. ABD ise 1 Ekim-15 Aralık tarihlerinde son 7 senenin en büyük satışını yaparak 20 milyon varillik petrolü piyasaya sunacak.

Singapur merkezli Vanda Insights Kurucusu ve Üst Yöneticisi Vandana Hari, AA muhabirine yapmış olduğu açıklamada, Çin’in stratejik petrol rezervlerinden piyasaya satış yapma planına yönelik haberlerin petrol fiyatlarında beklenen düşüş tesirini göstermediğini söylemiş oldu.

Çin’in piyasaya arz etmeyi düşündüğü miktarın oldukça minik olduğuna işaret eden Hari, “Bu izahat piyasanın dikkatinin, tedarik kısıtları ve ABD yığın düşüşlerine odaklandığı bir döneme denk geldi. Bu miktar, Çin’in bir günde ithal etmiş olduğu petrolün dörtte üçünden daha azca.” dedi.

Öte taraftan, Çin’in yeni stratejisinin mühim bulunduğunu vurgulayan Hari, “Gelecekteki satışları hangi fiyat seviyeleri yada yurt içi enflasyon oranlarının tetikleyeceği bilinmiyor sadece bu, Çin’in piyasayı kısa sürede düşüşe geçirebileceği bir koz olarak kenarda bekliyor. Çin’in tasarrufunda yüz milyonlarca varillik devlet ve ticari rezervleri var. Bunu hızla yükselen petrol fiyatlarını kısa bir süre de olsa bastırmaya yarayacak kuvvetli bir vasıta olarak kullanmayı planlıyor.” diye konuştu.

“Çin’in petrol tüketimi artmaya devam edecek”

Energy Intelligence Group Petrol Piyasaları Ekonomisti Julien Mathonniere de Çin ve ABD’nin stratejik biriki satışlarına ilişkin açıklamalarının iki ülkenin de varil başına 70-75 doları aşan petrol fiyatlarını desteklemeyeceği anlamına geldiğini söylemiş oldu.

Çin ekonomisinin büyümeye devam ettiğine ve petrol tüketiminin de artmaya devam edeceğine dikkati çeken Mathonniere, şunları kaydetti:

“Çin, 1 milyar varillik petrol stokuna haiz olsaydı da bu sayı üreticilerin piyasaya sunabileceği yada piyasadan çekebileceği yüksek miktarlarla kıyaslanamazdı. Çin’in petrol talebi artarsa, bu rezervlerin de yükselmesi ve kullanılan miktarın ikmal edilmesi gerek. Yatırımcılar spot piyasada Çin rafinerilerinden satışların aslına bakarsan arttığını söylüyor. Çin, salgın süreci süresince şu anki fiyatların yarısına satın almış olduğu petrolü satabilir ve buradan ciddi kar elde edebilir. ABD de kendi stratejik petrol rezervlerinden petrol satıyor sadece buna gücü yetiyor. ABD’nin kaya petrolü üretimi oldukça yüksek ve neredeyse kendi kendine yeter hale geldi. Bundan dolayı de yüksek oranda stratejik petrol rezervine ihtiyacı yok.”

Çin’in toplam ham petrol biriki kapasitesinin 238 milyon varil seviyesinde olduğu biliniyor. Depolanan bu miktarın Çin’in 80 günlük petrol talebine eşdeğer olduğu tahmin ediliyor.

Dünyanın en büyük stratejik rezervine haiz ABD’nin toplam ham petrol biriki kapasitesi ise ortalama 714 milyon varil seviyesinde bulunuyor. ABD Enerji Enformasyon İdaresi tarafınca dün açıklanan verilere bakılırsa, geçen hafta itibarıyla depolardaki biriki miktarı ise ortalama 619 milyon 600 bin varil seviyesinde.