KOBİ’ler ihracat ile büyüyecek – Ekonomist

KOBİ’lerin pandeminin küresel ticaretteki negatif tesirinin yavaş yavaş kalktığı yeni dönemde ihracatta ağırlıklarını hissettirmeleri ve ihracatın iş dünyasının tabanına yayılması ekonominin gelişimi açısından tehlikeli sonuç önemde.

KOBİ/GİRİŞİM Temmuz 2021 tarihindeki sayıdan

İhracata adım atmak isteyen ya da mevcut ihracatını çoğaltmak isteyen KOBİ’ler için 10 büyük sektörün ihracat stratejilerini ve yeni son zamanların trendi olan e-ihracatta beş büyük pazarın özelliklerini araştırdık.
Pandemi ile beraber küresel ticarette taşlar yerinden oynarken, Türkiye de ekonominin itici gücü olan ihracatta yeni pazar arayışlarını hızlandırdı.

Tabloyu görmek için görsele tıklayın.

Türkiye’nin binde’lik seviyelerde pazar oranı almış olduğu Çin, Hindistan benzer biçimde dev pazarlar iştah kabartırken, başta ABD ve Meksika olmak suretiyle ABD kıtası ve normal olarak küresel yatırımcıların gelecek açısından en büyük yatırım potansiyeline haiz bulunduğunu düşündüğü Afrika kıtası Türkiyeli ihracatçıların hedefinde yer ediniyor.

Bilhassa KOBİ’lerin yeni dönemde ihracatta ağırlıklarını hissettirmeleri, dolayısıyla ihracatın iş dünyasının tabanına yayılması ekonominin gelişimi açısından da büyük ehemmiyet taşıyor.

Türkiye’de etken şirket sayısının ortalama 2 milyon bulunduğunu söylemek mümkün. Buna rağmen Tecim Bakanlığı verilerine nazaran ihracatçı şirket sayısının 90 binlerde seyrediyor olması, hemen hemen gidilecek oldukça yol bulunduğunu gözler önüne seriyor. Kapak dosyamızda hem geleneksel hem de e-ihracat alanındaki fırsatları sizler için araştırdık.

200 MİLYAR DOLAR HEDEFİ

Türkiye’nin ihracatı haziran ayında geçen senenin aynı ayına nazaran yüzde 47 artış kaydetti ve 19,8 milyar dolar olarak gerçekleşti. İthalat yüzde 38,9 artışla 22,7 milyar dolar oldu.

Böylece haziranda dış tecim açığı 2,9 milyar dolar olarak kayıtlara geçti. Senenin ilk 6 ayında ihracat yüzde 40,4 artışla 99,6 milyar dolar; ithalat yüzde 28,2 artarak 121,3 milyar dolar oldu.

Dış tecim açığı haziran ayında 2,9 milyar dolar olurken Türkiye ekonomisi senenin ilk yarısını 21,2 milyar dolar tecim açığıyla tamamladı.

Gerek Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), gerekse Tecim Bakanlığı 2021’in 200 milyar dolarlık ihracatla kapatılmasının mümkün olduğu görüşünde. Eğer bu gerçekleşirse, Türkiye ilk kez ihracatta 200 milyar dolar sınırını aşmış olacak.

HANGİ ÜRÜN VE PAZARLAR ÖNDE?

2021 yılı Haziran ayında en fazla ihracat meydana getirilen ülke Almanya (1 milyar 704 milyon dolar) olurken, bu ülkeyi sırasıyla ABD (1 milyar 346 milyon dolar) ve İngiltere (1 milyar 268 milyon dolar) izledi.

2021 yılı Haziran ayında en fazla ithalat meydana getirilen ülke Çin (2 milyar 858 milyon dolar) olurken, bu ülkeyi sırasıyla Rusya Federasyonu (2 milyar 330 milyon dolar) ve Almanya (1 milyar 920 milyon dolar) yer aldı.

2021 yılı Haziran ayında Geniş Ekonomik Grupların sınıflamasına nazaran ihracat incelendiğinde en oldukça ihracat “Ham madde (Ara mallar)” (10 milyar 264 milyon dolar) grubunda yapılırken, bu grubu sırasıyla “Tüketim malları” (7 milyar 189 milyon dolar) ve “Yatırım (Ana para) malları” (2 milyar 235 milyon dolar) grupları takip etti. 2021 yılı Haziran ayında en oldukça ihraç edilen “Motorlu kara taşıtları” faslını (1 milyar 941 milyon dolar), “Kazanlar, makinalar” (1 milyar 879 milyon dolar) ve “Demir ve çelik” (1 milyar 550 milyon dolar) ihracatı takip etti.

Euromonitor analizine nazaran, 2022 yılından sonrasında Türkiye’nin 2024-2027 döneminde yılda ortalama yüzde 3,2 büyümesi öngörülüyor. Yerli ve yabancı hususi işletme yatırımlarının önümüzdeki dönemde artması beklenirken, bunun Türkiye’nin ihracatına da pozitif yönde yansıyacağı dile getiriliyor.

Türkiye İhracatçılar Meclisi İhracat 2021 Raporu’na nazaran, Türkiye’de iktisat yönetimi 2021 senesinde yüzde 5,8, 2022 ve 2023 için ise yüzde 5’lik gelişme hedefi koymuş durumda.

Bu aşamada Türkiye ekonomisinin yumuşak karnı olan cari açığın durumu büyük ehemmiyet taşıyor. İthalatının yüzde 85’ten fazlasının fiyat esnekliği olmayan hammadde, ara malı ve yatırım malından oluşması sebebiyle ihracatçılar dış şoklara karşı savunmasız bir halde bulunuyor.

ONLİNE TİCARET HEYETLERİ

Türkiye’nin ihracatta önder sektörü olan otomotivde yeni dönem ihracat stratejileri “dijital” üstünden şekilleniyor. Mesela Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB), Brezilya ve Arjantin’e olan toplam 120 milyon dolarlık otomotiv ihracatını çoğaltmak suretiyle online otomotiv sektörel tecim heyeti düzenledi.

Toplamda 15 milyar dolarlık otomotiv ithalatı icra eden iki ülkeye yönelik 5-9 Temmuz tarihlerinde meydana gelen programa, Türkiye’den 20 otomotiv şirketi katıldı.

OİB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Orhan Sabuncu, “Brezilya’ya geçen yıl 100 milyon dolar, Arjantin’i ise 20 milyon dolar otomotiv ihracatımız var. Geçen yıl Türk otomotiv sektörü, pandemiye karşın Brezilya’ya kıymet bazında artış kaydetti.

Brezilya ve Arjantin için ürünlerimiz, AB Ülkelerine nazaran fiyat avantajına haiz. Bu mevzuda farkındalığı artırtmalıyız” diyor. Türkiye’nin dünya otomotiv endüstrisinde kuvvetli bir oyuncu bulunduğunun altını çizen Orhan Sabuncu, “Katma kıymetli üretim yaparak rekabetçiliğimizi korumak ve dünyanın dört bir tarafında etkimizi daha da güçlendirmek istiyoruz.

Kurulu kapasitesi senelik 2 milyon tane olan ve son 15 senedir sektörel bazda ihracat şampiyonu olan endüstrimiz, bizlere cesaret veriyor. Bu yıl hedefimiz yine 30 milyar dolarlık ihracat rakamına ulaşmak olacak” diye konuşuyor.

Sektörün pandeminin negatif etkilerini en aza indirmek için yoğun çaba harcadığını da belirten Orhan Sabuncu, şöyleki konuşuyor: “Bununla birlikte sektörümüzün içinde bulunmuş olduğu dönüşümü idrak etmek ve süratli şekilde cevap vermek istiyoruz.

Bu ortamda bir taraftan zor şartlara karşı hazır olduğumuzu öteki taraftan dijitalleşen dünyaya başarıya ulaşmış bir halde uyum sağladığımızı gerçekleştirdiğimiz online etkinliklerle kanıtlıyoruz. Bu zamana kadar, Meksika, Almanya,

Birleşik Krallık, Vietnam-Tayland, Cenup Afrika Cumhuriyeti ve Rusya Federasyonu’na yönelik Dijital Sektörel Tecim Heyetleri düzenledik. Brezilya Arjantin organizasyonumuz ile bu senenin dördüncü, toplamda yedinci Dijital Sektörel Tecim Heyeti programımızı gerçekleştiriyoruz.”

“HİÇBİR SEKTÖR DIŞINDA KALAMAZ”

Öte taraftan 2020 senesinde 4 trilyon dolar tutarına ulaşan e-ticaret pazarı sahnesinde ülkeler yerini almak için kıyasıya bir yarış içindeler. Çin, bu yarışta, ortalama 100 milyar dolarlık B2C sınır ötesi e-ticaret satışı ile birinci sırada yer ediniyor.

Türkiye ise Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) 16 Aralık 2020 tarihindeki raporuna nazaran “yarının pazarları”na hazırlık aşamasında olan ülkeler içinde yer ediniyor. E-ticaretin hiçbir sektörün haricinde kalamayacağı bir trend bulunduğunu aktaran İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller ihracatçıları Birliği (İDDMİB) Başkanı Tahsin Öztiryaki, “Son tüketiciye hitap eden ürünlerde e-ticaret halen belirli bir hisse elde etti. Bu hisse yıldan yıla artacaktır” diyor.

Öteki taraftan firmalar arası (B2B) e- ticaretin de giderek ehemmiyet kazandığına iaşret eden Öztiryaki, “Bu aşamada ikimiz de İDDMİB olarak mühim sanal girişimlere öncülük ediyoruz. İDDMİB olarak 2020 senesinde 15 ülkede 140 Türk şirketi ve 632 yabancı firmanın iştirakı ile bin 300’den fazla ikili görüşme gerçekleştirdik” diyor.

FIRSAT EŞİTLİĞİ SAĞLIYOR

İşlerini e-ticarete taşıyan bayanların, ekonomik faaliyetlere katılımını artırmasının ve e-ticarette kuvvetli olmalarının önemine dikkat çeken Meydaneticaret.com’un Kurucusu Şerif Temizkan, “E-ticaret hanımefendiler için yeni fırsatlar sunuyor ve dijital dönüşümlerini destekliyor. İşlerini yeni kuran hanım girişimcilerin e-ticaret ile tanışmaları ve yeni imkanlara erişimlerinden sevinç duyuyoruz” diyor.

Bu gelişmelerin artarak devam edeceğine inandıklarını kaydeden Temizkan, şöyleki konuşuyor: “Bilhassa pandemi döneminde online alışveriş, teknoloji ve dijital dünyanın hayatımızdaki yeri ve önemi oldukça arttı. Bu zamanda çoğumuz gördük ki, dijitalleşen ve e-ticaret icra eden firmalar pandemiden kazançlı çıktı.

Evlerinde ya da atölyelerinde ürettikleri ürünleri çevrim içi platformlar vesilesiyle satışa sunarak ticarete atılan bayanların sayısı her geçen yıl artıyor. E-ticaret ekosisteminin geliştirilmesi, işini e-ticarete taşımak, büyütmek isteyen girişimci hanımefendiler için fırsat eşitliğinin sağlanması ve dijital dönüşümlerinin desteklenmesi için daha oldukça proje geliştirilmeli.”

KADIN GİRİŞİMCİ SAYISI YÜZDE 50 ARTTI

Dengeli bir ekonomik gelişme ve ihracat artışı için hanım girişimciler ve istihdam oranı oldukça mühim. Pandemi sürecinde hanımefendiler dijital ekonomiye ilgi gösterek e-ticaret sektöründeki girişimci ve istihdam sayısını artırdı. Meydaneticaret.com’un Kurucusu Şerif Temizkan, altyapılarını kullanarak hizmet alan hanım girişimcilerin sayısı 2020’de yüzde 13 iken 2021 senesinde yüzde 19,5 oranıyla yükselişe geçtiğini söylüyor.

Temizkan, “E-ticaret yapmak isteyen hanım girişimcilerin sayısının yüzde 50 oranında arttığını söyleyebilirim. Pandemi sonrası evlerde geçirilen süre ile beraber bayanların aksesuar, besin, hediyelik eşya, kozmetik, dermokozmetik, ev tekstili benzer biçimde alanlarda herhangi bir fiziki mağaza açmadan e-ticaret odaklı iş kurduklarını gözlemledik” diye konuşuyor.