DÜNYA

300 Spartalı Filminin Arkasındaki Gerçek Hikâye

300 Spartalı filmi, Sparta Kralı Leonidas ve o dahil 300 kişilik bir ordunun on binlerce kişilik Pers ordusuna karşı mücadelesini epik bir anlatımla seyirciyle buluşturmuştu. Peki, bu hakikaten bir Antik Yunan hikayesi mi yoksa yalnızca özenle hazırlanmış bir kurgu mu? Bu probleminin yanıtını tarihçi Heredot veriyor.

2006 yılında yapılmış 300 Spartalı filmi bilhassa ‘This is Sparta!’ tekmesi ile akıllara kazınan bir yapım oldu. Epik anlatısının yanı sıra aksiyon ve fantastik öğelerle de başarıyla süslendiği için kült filmler içinde sayılmasa da unutulmaz filmlerden biri diyebiliriz. Filmdeki Persler, Yunanlılar, Spartalılar, Leonidas ve daha pek fazlaca detay gerçek. Peki, 300 Spartalı filminin hikayesi hakikaten yaşandı mı yoksa başarıya ulaşmış senaristlerin bir kurgusu mu?

300 Spartalı hikayesinin gerçekliğini sorgulamak için Antik Yunan hakkında neredeyse her şeyi öğrendiğimiz tarihçi Heredot’a bakmak gerekiyor. Heredot da doğal olarak ki bilimsel gerçekliğine güvenilir bir kaynak değil sadece gene de anlattığı hikayelerden biri ile 300 Spartalı filmindeki hikayenin ortak olduğu görülüyor. Filmi hemen hemen izlemeyenler için keyif kaçıran bazı detaylar olacaktır fakat bu bir Antik Yunan hikayesi, binlerce senelik bir hikayede de spoiler vermemek olmaz değil mi?

Leonidas bir asker olmak için doğuyor:

300 spartalı

Burada bahsettiğimiz dönem milattan sonrasında 540 ile şu demek oluyor ki Leonidas’ın doğumu ile başlıyor. Bu dönem Yunan bölgesi pek fazlaca değişik krallıktan oluşuyordu ve krallıklardan biri de Sparta’ydı. Spartalılar içinde bulundukları yaşam koşulları sebebiyle öteki Yunanlılardan fazlaca daha sert ve acımasız olmak zorundalardı bundan dolayı olmazlarsa ölürlerdi.

Bu ortamda Sparta kralı Anaxandridas’ın ikinci karısından olan oğlu olarak dünyaya gelen Leonidas, her Spartalı bebek şeklinde şaraplarla yıkandı ve yaşlılar konseyi tarafınca yaşayabilir olarak görülene kadar her an bir uçurumdan aşağı atılma tehlikesi ile karşı karşıya kaldı. Aslına bakarsan bir kral olması zor görünüyordu bundan dolayı tahta geçebilecek Cleomenes, Dorieus ve Cleombrotus şeklinde daha pek fazlaca varis vardı.

Spartalı çocuklar tıpkı filmimizde olduğu şeklinde Heredot’un anlatısında da acımasız katiller, başarıya ulaşmış hırsızlar, utanmaz casuslar olarak yetiştiriliyorlardı. Doğada kıyafetsiz ve aç olarak uzun süre dayanabilen bu çocuklar bununla birlikte müzik, yazı ve dans eğitimi alıyorlardı. Antik Yunan esintili savaşçılar 30 yaşına kadar sıkıntılı bir eğitim aldıktan sonrasında sadece tam bir asker sayılıyorlardı fakat öncesinde de savaşanlar oluyordu.

Sparta askeri ve toplumsal yaşamı:

300 spartalı

Leonidas, kuvvetli bir asker olarak yetiştirildiği sırada ilk görevini 18 yaşlarında aldı ve Yunan iç çatışması olarak adlandırabileceğimiz bir muharebeye katıldı. Sorunsuzca kurtulduğu ilk mücadelesi sonrası eğitimi daha ustalaşmış ve daha sert bir hal aldı. Spartalıların en büyük amacı yetiştirdikleri askerlerin hem topluluk ruhuna uyarak ekip emek vermesi oluşturabilmeleri hem de tek başlarına acımasız doğada hayatta kalabilmeleriydi.

Kahramanımız yaşı ulaşınca filmdeki kadar duygusal olmayan bir halde evleneceği hanımı kaçırdı ve ondan evlatları oldu. Sparta halkının toplumsal yaşamı mide bulandıracak bilgileri olan bir yapıya haiz. Sadece bu yapının binlerce yıl ilkin ilkel kabul edilebilecek bir toplumda bulunduğunu da unutmamak gerekiyor.

Sparta askerleri yaralarını belli etmemek için kırmızı pelerinler takarlardı. Bronz miğferleri ve kalkanları ise en büyük koruma araçlarıydı. Tabanca olarak uzun mızraklar ve kılıçlar kullanan Sparta askerleri, olabildiğince azca giyim ve sandalet giyerler ve ısınma için pelerinlerini kullanırlardı Bu kadar azca giyim kullanmalarının amacı cenk esnasında rahat etmekti. Sparta gerçek savaşçıları olan bu askerlere hoplit denirdi.

Leonidas kral oluyor:

300 spartalı

Leonidas’ın kurmuş olduğu askeri ve toplumsal yaşam oldukça yolunda gidiyordu ve dediğimiz şeklinde tahta çıkma ihtmali oldukça düşük görünüyordu sadece şans bu ya, kardeşleri başka savaşlarda öldürülünce geriye bir tek o kaldı ve Sparta’nın iki kralından biri oldu. Krallar Sparta’nın yönetici aileleri olan Agiad ve Eurypontid soyundan geliyordu. Sparta Krallığı devletlerden oluştuğu için iki kral olması düzgüsel bir durumdu.

Milattan sonrasında 481 senesinde ise Yunanlıların asla beklemediği bir haber doğudan geldi. Pers İmparatorluğu’nun iki elçisi gelmiş ve Yunanlıları biat etmeleri mevzusunda uyarmıştı. Sadece hiçbir kral bu uyarıyı kabul etmedi ve gerekirse ölümüne savaşma sonucu aldılar. Bu krallardan önde gelen Leonidas, Perslilerin bölgeye girmesini engellemek için bir taktik geliştirdi.

300 Spartalı efsanesi doğuyor:

300 spartalı

Kralların almış olduğu karara gore Thermopylae sahilinin en dar bölgesi hoplit birlikleri tarafınca korunacak, böylece kara geçişi engellenecekti. Artemisium bölgesi ise 271 vapur tarafınca korunarak deniz geçişi engellenecekti. Hemen sonra Thermopylae Savaşı olarak adlandırılacak bu koruma için oluşturulan birliğin generali o süre 60 yaşlarında olan Kral Leonidas olacaktı.

İşte 300 Spartalı filminin efsaneleşmiş hikayesi burada doğuyor. Sadece filmdeki şeklinde 300 asker sahili korumadı. Leonidas’ın birlikleri 7 bin kişiden oluşuyordu. Karşılarındaki Pers gücü ise 300 bin kişiden oluşuyordu. Aman ya 300 şahıs değilmiş diyebiliriz fakat gene de Perslilerin sayısal üstünlüğünü ve dakikada 100 bin ok atma becerisine haiz hususi okçu birliğini unutmamak gerekiyor.

Thermopylae Savaşı başlıyor:

300 spartalı

Leonidas ve tarafındaki askerler, Thermopylae geçidinin en dar bölgesine bir duvar kuruyor ve duvarın arkasından günler süresince yüzbinlerce Pers askeri ile savaşıyorlar. Spartalı askerlerin bu aşamada en büyük pozitif yanları kullandıkları uzun mızraklar ve kuvvetli kalkanlar oluyor. Kalkanlar Persli oklarını etkisiz hale getirirken, uzun mızraklar Spartalıların yara alacak kadar yaklaşmadan düşmanı etkisiz hale getirmesini sağlıyor.

Günler sonrasında Pers kral tanrı Kserxes, bölgede yaşayan bir çoban buluyor ve ondan Thermopylae geçidinin çevresinden dolanacak bir patika yolu öğreniyor. Bu sayede Pers askerlerinin büyük bir kısmı Spartalı askerlerin haberi bile olmadan iç bölgelere sızıyorlar. Bu haber, Leonidas ve öteki generalleri bazı fedekarlıklar yapmak zorunda bırakıyor.

300 Spartalı efsanesini güçlendiren bir öykü daha:

300 spartalı

Thermopylae geçidindeki birlikler, Perslilerin aradan sızıp şehre indikleri haberini alınca hızla bir konsey topluyor ve mühim bir karar alıyorlar. 4 bin şahıs kalmış olan birliklerinin bir kısmını Sparta iç bölgelerine gönderecek, bir kısmını ise burada savaşmak için bırakacaklardı. Leonidas, kalanlardan oldu.

Peki burada 300 asker mi kaldı? Hayır. Burada da Leonidas komutasında ortalama bin kişiden oluşan bir birlik Thermopylae geçidini korumak için çaba sarfetmek için kaldı. Daha rahat savaşabilmek için kurmuş oldukları duvarın önüne geçerek daha da dar bir alana konuşlandılar. Birlik burada üç gün süresince savaşım etti.

Heredot, burada yaşanmış olan muharebenin tarihin en kanlı çatışmalarından birini olduğu söylüyor. Bin kişilik Sparta ordusu üç gün süresince savaşmış ve 20 bin Pers askerini yok etmiştir. Leonidas başarısız olsa da hemen sonra yeğeninin toplamış olduğu onbinlerce kişilik ordu, Persleri yenik ederek bölgeyi tekrardan özgürlüğüne kavuşturmuştur. 

300 Spartalı filminin arkasındaki Heredot tarafınca anlatılan gerçek öykü bu şekilde. Elbet, Heredot’un da anlattığı pek fazlaca şeyin yalnızca kurgu olduğu biliniyor. Yunanlılar pek fazlaca kanıt bıraksalar da Spartalılar hakkında elde edilmiş bilgiler yalnızca bu ve buna benzer hikayelerden oluşuyor. 



İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu

Reklam engelleyici kullandığınız görülüyor

HAKANSEYHAN.com reklamlarla desteklenen bir sitedir. Sitemizde gezintiye devam etmek için lütfen reklam engelleyiciyi kapatın.