“80 Milyon Yaşlarında Köpek Balığı” Videosu Gerçek Değil!

Toplumsal medyada geçtiğimiz haftadan bu yana viral şekilde yayılan Japonya’dan bir video, milyonlara ulaşan toplumsal medya hesapları tarafınca paylaşıldı. Video, 80 milyon senelik bir köpek bağılığının görüntülendiği iddia ediliyordu. Ilkin yurt haricinde viral hale gelen video, Prof. Dr. Derya Unutmaz tarafınca da paylaşılması ile Türkiye’de gündem oldu. Hatta bazı tv kanalları da o köpek balığına ilişkin görüntüleri haberleştirdiler.

Japonya’dan gelen görüntü, dünya genelinde milyonlarca kez görüntülendi. Videoyu Türkiye’ye getiren Derya Unutmaz‘ın paylaşımı da onbinlerce etkileşim aldı. Sadece burada oldukca ciddi bir yanlış anlama vardı. Aslına bakacak olursak Prof. Dr. Unutmaz bu hatası düzeltmeye çalışmıştı sadece toplumsal medyaya düşen bir bilginin saniyeler içinde milyonlara erişmesi, yanlış anlaşılmanın düzeltilmesini olanaksız hale getirmişti.

İşte toplumsal medyada gündem olan o video:

https://www.youtube.com/watch?v=awrG9U8PQ0M

Hepimizin hafızasına kazınan bu görüntünün yeni olduğu ve Japonya’da bulunan Awashima adlı adanın açıklarında çekilmiş olduğu ileri sürülmüştü. Meydana getirilen paylaşımda, bu köpek balığının 80 milyon senelik tarih öncesi bir canlı olduğu ifade edildi. Köpek balığının türü içinse “fırfırlı köpek balığı” ifadeleri kullanıldı. Açık konuşmak gerekirse buradaki tek doğru informasyon, görüntülenen balığın fırfırlı köpek balığı olmasıydı.

Prof. Dr. Derya Unutmaz’ın paylaşımı ise şöyleydi

Paylaşım 1: 80 milyon yıl ilkin ortaya çıkan bir prehistorik köpek balığı türü Japonya açıklarında görüntülendi! Bu karada canlı dinazor görülmüş benzeri inanılmaz bir buluş! 

Paylaşım 2: Bulgu demek istedim. Buluş demem yanlış oldu 🙂 Bu bulgu 2007 senesinde yapılmış, ben yeni gördüm. Bir de balığın yaşı 80 milyon yıl değil doğal ki, bazıları yanlış anlamış olabilir, ataları 80 milyon yıl evvelde, şu demek oluyor ki yaşayan bir fosil şeklinde, oldukca garip!

Aslına bakarsak Derya Unutmaz, kısmen devrik bir cümle kurması haricinde mevzuyla ilgili paylaşımında yanlış bir şey söylememişti. Bu canlı türünün 80 milyon yıl ilkin görüldüğünü özetleyen bilim insanı, fırfırlı köpek balığının tekrardan görülmesinin mühim bulunduğunu vurgulamıştı. Sadece toplumsal medya kullanıcıları, vakası derhal yanlış anlamışlardı.

Köpek balığının 80 milyon yaşlarında bulunduğunu düşünen kullanıcılardan gelen bazı paylaşımlar

Peki neydi bu işin aslı?

Toplumsal medyada viral olan görüntü, hakkaten de bir fırfırlı köpek balığına aitti. Sadece video yeni değildi ve Awashima’da da çekilmemişti. 2007 senesinde kayda alınan görüntü, Japonya’nın Shizuoka kentinde alınmıştı. Bir balıkçı bu köpek balığını görmüş, yetkililere bildirmişti. O dönem meydana getirilen haberlere bakılırsa köpek balığı, görüntülendikten bir süre sonrasında ölmüştü ve kaç yaşlarında olduğu da bilinmiyor.

Ve evet; bilim adamlarına bakılırsa fırfırlı köpek balıklarının ilk atalarıyla ilgili bulgular, bu canlıların 80 milyon yıl ilkin de yaşadıklarını gösteriyordu. Gene de herhangi bir canlının 80 milyon yaşlarında olması pek ihtimaller içinde değildi. Uzmanlara bakılırsa fırfırlı köpek balığı, en fazla 25 yıl yaşayabilirdi…

Toplumsal medyada her gördüğümüze inanmamalıyız!

Yaşanmış olan vaka, toplumsal medyada gördüğümüz her şeye inanmamamız icap ettiğini bir kez daha gözler önüne sermiş oldu. Siz, siz olun; toplumsal medyada şaşkınlığa uğratan bir video, görsel ya da informasyon ile karşılaştığınızda paylaşmadan ilkin doğruluğundan güvenilir olun…