Tork Nedir, Beygir Gücünden Ne Farkı Var?

Otomobilleri incelerken motor hacimleri, çekiş sistemleri, sürüş teknolojileri benzer biçimde fazlaca birçok özellikten bahsederiz. Bu özelliklerin içinde adlarını devamlı duyduğumuz fakat çoğumuzun ne anlama geldiğini bilmediği “Tork” ve “Beygir Gücü” aslen ne demek gelin beraber bakalım.

“Tork” ve “Beygir Gücü” arasındaki farkları da tek tek incelediğimiz içerikte, vasıta satın alırken tork mu beygir gücü mü daha mühim sorusuna da cevap bulacağız.

Tork nedir?

Fizik terimi olarak tork, kuvvet momenti ya da dönme momenti olarak adlandırılabilir. Kuvvetin yönü fark etmeksizin kuvvetin, nesnenin ekseninde, dayanak noktasında ya da çevresinde oluşturduğu döndürme kuvvetine tork denir. Tork’un birimi Nt.m’dir. Araçlarda kullanılan anlamda tork ise aynı şeyi ifade etmesine karşın şu şekilde açıklanabilir. Aracın tekerleklere aktardığı döndürme kuvvetine tork denir. Kapı tokmağı çevirmek, bir soda şişesi açmak, bir İngiliz anahtarı kullanarak vida sıkmak yada bir bisiklet ile pedal çevirmek. Tüm bu eylemlerde tork yardımıyla iş yapılır. 

Tork araçlara çekiş gücü elde eden bir büyüklüktür. Mesela kamyon, traktör, tır benzer biçimde yük taşıyan araçların motorları yüksek torklar üretebilirler. Araçlardaki tork ne kadar yüksekse aracın çekişi o denli yüksek olur. Aracın pistonlarında oluşan dönme kuvveti (tork), krank milini döndürerek aktarma organlarıyla bu gücü tekerleklere iletir.

Beygir Gücü (HP) nedir?

Beygir gücü özetlemek gerekirse BG, 75 kilogramlık ağırlığı 1 saniyede 1 metre ileri taşıyabilecek güç miktarı olarak tanımlanabilir. 1 HP ortalama 746 Watt değerine denk gelmektedir. “James Watt” atlarla yapmış olduğu bir gözlem sonucunda 1 beygir gücünün bu değere eşit olduğu sonucuna ulaşmıştır.

Peki araçlarda beygir gücü bizlere ne ifade ediyor? Bir araçta maksimum hızı belirleyen etkenlerden en önemlisi beygir gücüdür. Beygir gücü, araçların ulaşabildikleri en yüksek hızlarla direkt ilişkilidir. Mesela beygir güçleri haricinde aynı özelliklere haiz olan iki araçtan yüksek beygir gücüne haiz olan vasıta daha yüksek hızlara ulaşabilir.

Beygir gücü ve tork içinde nasıl bir ilişki var?

Beygir gücü ve tork bir aracın performansının belirlenmesindeki en mühim değerlerdir. Beygir gücü ve tork ilişkisini sizlere rahat bir örnekle açıklayalım. Mesela 100 beygir güce haiz bir motor 350 kilogram bir motosikleti 6000 devirde 100 km/sa hıza çıkarabiliyor. Bir başka 100 beygirlik motor ise 1 tonluk sedan bir otomobili 3000 devirde 100 km/sa hıza çıkarabiliyor. Görüldüğü suretiyle iki motor da aynı beygir gücünde olmasına karşın otomobilin motoru daha çok ağırlığı daha düşük devir sayısında aynı hıza ulaştırabiliyor. 

Bunun temel sebebi otomobil ile motosiklet motoru arasındaki tork farkıdır. Otomobilin motoru yüksek torklara ulaşabildiği için aralarında bu şekilde bir devir sayısı farkı meydana gelmektedir. Benzinli ve dizel araçlarda da buna benzer bir tork farkı vardır. Dizel motorlu araçlar vadettikleri maksimum tork değerlerine düşük devirlerde ulaşırken bu sayede daha süratli bir kalkış ve ivmelenme sağlarlar.

Dizel motorlu araçların piston kolları benzinli araçlara bakılırsa daha uzundur. Düşük devirlerde maksimum torka ulaşmak hem daha azca yakıt tüketimine hem de kalkış ve yokuşlarda daha iyi bir ivmelenmeye haiz olacağınız anlamına gelir. Bu sebeple dizel motorlar yakıt ekonomisi de sağlarlar. Dizel motorlu, turbolu bir araçta gaza bastığınızda sizi koltuğa yapıştırması hissiyatı buradan gelir.

Benzinli araçlarda ise maksimum tork değerine ulaşmak için daha yüksek devirlere çıkmanız gerekebilir ve bu durumda yakıt ekonomisinden söz edilemez fakat aracınızdan alabileceğiniz en yüksek performansı alırsınız. Benzin motorlu bir vasıta dizel araca performans olarak uzun yolda fark atacaktır. 

Peki hangisi tercih edilmeli?

Bir bütünün iki yarısı olarak düşünebileceğimiz bu iki kavram birbirlerinden ayrı olarak düşünülemez. Şöyleki ki; torku fazlaca düşük olan bir aracın beygir gücü ne kadar yüksek olursa olsun istenilen performansa ulaşmak için yüksek devir çevirmesi gerekeceği için sağlıklı olmayacaktır. Aynı şey tam tersi durumda da geçerli. Torku devasa yükseklikte fakat beygir gücü fazlaca düşük bir vasıta kendisinden beklenileni veremeyecektir. 

Aslına bakarsak bu seçim kullanıcının otomobilden beklediklerine ve otomobili nasıl kullanmak istediğine bağlıdır. Hangi değerin sizin için ne kadar mühim bulunduğunu aracınızı kullanma amacınıza bakarak karar verebilirsiniz. Aracınızla çekme, taşıma, kaldırma benzer biçimde işler yapacaksanız yüksek torklu bir model bakmanızı tavsiye ederiz. Sadece hız benim için her şey diyorsanız beygir gücü yüksek araçlardan birini tercih etmeniz en mantıklı seçenek olacaktır.

Tork ve beygir gücü kavramlarının ne işe yaradıklarını ve neden mühim olduklarını size haberimizde açıkladık. Vasıta seçimi yaparken kataloglarındaki beygir gücü ve tork değerlerinin ne anlama geldiğini öğrenmiş olduk. Son olarak her ne sürüyorsanız, trafik kurallarına uymanız icap ettiğini hatırlatalım.