Souls-like Oyun Nedir, Nasıl Ortaya Çıktı?

Şüphesiz ki, Elden Ring’in oyun dünyası için yeni bir dönüm noktası yarattığını söylesek yanlış olmaz. İlk araştırma puanları gelmeye başladığında 97 Metacritic ortalamasını bile gören oyun; içinde barındırdığı başarı göstermiş sanat tasarımı, doyurucu bulgu sistemi, keyifli oynanışı ve atmosferiyle birçok oyuncuyu cezbetmeyi başardı.

Hepimiz de; Elden Ring’in arkasında yatan ‘Souls-like’ türünün doğuşunu, bu türün neden bu kadar fazlaca sevildiğini ve oyun dünyası üstündeki tesirini uzun uzun anlattığımız bir yazı hazırladık. Ek olarak, türe aşina olmayan bir oyuncu olsanız bile; bu yazıdan sonrasında bir talih daha vermeyi gözden geçirmeyi düşünübebilirsiniz. O hâlde, gelin yazımıza geçelim.

Souls-like türü hakkında en fazlaca merak edilenler:

Zorluğuyla ün salan bir konsept: Souls-like nedir?

Yazımızın geri kalanında, her ne kadar bu türü detaylı bir halde açıklıyor olsak da; türü asla duymamış olan kullanıcılarımız için küçük bir özet geçmek istedik. ‘Souls-like’, Hidetaka Miyazaki eşliğinde, FromSoftware tarafınca oluşturulmuş bir oyun türü. Demon’s Souls’un arkasından ilk Dark Souls’un piyasaya sürülmesi ile beraber sıkça adından söz ettiren bu tür, aslen ‘Souls-gibi’ anlamını taşıyor.

‘Souls-like’; direkt bir hikâye anlatımı barındırmayan, karanlık bir fantastik evrende geçen sıkıntılı aksiyon – rol yapma oyunlarını adlandıran bir oyun türüdür. Bu tür, kendi içinde örneksiz bir kayıt sistemi barındırır ve oyuncular bu kayıt noktalarıyla etkileşime geçebilir. Oyuncu öldüğünde yada bir kayıt noktasıyla etkileşime geçtiğinde, oyun içindeki birçok düşman ve çevre detayı tekrardan doğar. Mesela; Bir kaleye girmeden ilkin kesmiş olduğunuz rahat bir düşman yada zor bela üstesinden geldiğiniz bir tuzak. Bu tür, oldukça sıkıntılı bir edinim vaat eder ve herhangi bir güçlük seçeneği sunmaz. Bilhassa, ‘Boss’ dediğimiz birbirinden heyecanlı ve zor düşman dövüşleriyle öne çıkar.

Başarısızlıktan doğan bir başarı: Souls-like türü nasıl ortaya çıktı?

‘Souls-like’ türünün isim atası olarak adlandırabileceğimiz Demon’s Souls, 5 Şubat 2009 tarihinde bir tek Japonya’da piyasaya sürüldü. Oyunu başarısız bir proje olarak adlandıran Sony, FromSoftware tarafınca geliştirilen oyunu Japonya’nın dışına sunmaktan çekinmiş ve bir tek Japonya’da piyasaya sürmüştü. Oldukça başarısız bir çıkış süreci gerçekleştiren Demon’s Souls, herhangi bir satış başarısı yakalayamamış ve oyuncuların pek fazla umursamadığı bir yapım olarak yer edinmişti. Fakat sonrasında, işler değişti.

Bundan önceki hikâyeye devam etmeden ilkin, Sony’de dâhil olmak suretiyle; neden birçok kişinin Demon’s Souls’a ‘’Başarısız bir proje’’ gözüyle baktığına değinelim. Karanlık bir fantastik evrende geçmesi planlanan bu yapım, aslen günümüzce adlandırdığımız şeklinde ‘Souls-like’ bir oyun değildi. Geliştirme süreci oldukça sıkıntıda olan ve hepimiz tarafınca başarısızlık abidesi olarak hor görülen bu proje, Hidetaka Miyazaki’nin başa geçmesiyle beraber köklü değişikliklere gitti.

2004’lü yıllarda FromSoftware’de çalışmaya süregelen genç Miyazaki, stüdyonun geliştirmekte olduğu bir öteki oyunun iğrenç gidişatından haberdar olmuş ve projenin başlangıcında yer almak istediğini belirterek, oyun dünyasının kaderini değiştiren bir sürece imza atmış oldu. Her insanın ‘Hayal kırıklığı’ olarak isimlendirdiği projenin başına geçen genç Miyazaki, oyun içinde köklü değişimler yaparak, kendi planlamış olduğu bir şekle getirmeyi başarmıştı. Demon’s Souls olarak piyasaya sürülen bu oyun, Sony ve oyunu kontrol eden birçok şahıs tarafınca başarısız olarak görülse de; dünyanın geri kalanı, bu bakış açısına haiz değildi.

Demon’s Souls, bir tek Japonya’da piyasaya sürüldükten sonrasında; FromSoftware, oyunun Avrupa ve Şimal ABD’da yayımlanması için Bandai Namco ve Atlus ile anlaştı. Dünyanın geri kalanı için yeni yayıncılarını gören Demon’s Souls, büyük bir ilgiyle karşılandı. Japonya’daki başarısız satış sayılarını kısa sürede katlamayı başaran oyun, kendine özgü zorluğu ve tarzıyla ün salarak, oyuncular içinde bir yer edinmeyi başardı. Sony, büyük bir hata yaptığını kabul etti. Bu sırada; FromSoftware, Bandai Namco ile Hidetaka Miyazaki eşliğinde ‘Dark Souls’u yaratmak için anlaşmıştı bile. Ve; oyun dünyasında büyük ses getiren, birçok oyuna esin olan, kendi türünü yaratan, ‘Souls-like’ dediğimiz tür doğan oldu.

Bir tek zorluğuyla değil, her şeyiyle: Bu tür neden seviliyor?

Zorluğuyla nam salan bu tür, birçok oyuncunun başlamaya çekindiği ve kendisine ‘’Ben bu zorluğa sabredebilir miyim ki?’’ sorusunu sordurulmuş olduğu bir nokta. Sanılanın aksine, ‘Souls-like’ oyunlar; bir tek zorluğuyla değil, kendisine özgü olan birçok şey ile öne çıkıyor ve bu yüzden seviliyor. Souls oyuncuları, birer mazoşist değil ve bu oyunları eğlenmek için oynuyorlar.

‘Souls-like’ bir oyun; kendisine özgü karanlık bir evrene ve atmosfere haizdir. Bu karanlık evrende geçecek olan oyun, herhangi bir halde direkt hikâye anlatımına haiz olmaz. Hep bir sır perdesi aralar ve oyuncunun bu hikâyeyi araştırarak keşfetmesini bekler. Kısaca hikâyeyi oyun size sunmaz, siz hikâyeye gidersiniz. Mutlu son görmek istiyorsanız, yanlış yerdesiniz. ‘Souls-like’ oyunlar acımasızdır. Hatayı affetmez, cezalandırır. Kasvetli bir atmosferde, devamlı olarak tetiktesinizdir. Oyunun en sevilen yanlarından bir tanesi de işte budur. Oyuncuyu devamlı olarak ‘Tetikte olma’ duygusuna başarı göstermiş bir halde sokabildiği için, her yeri kolaçan eder ve coşku dolu bir edinim yaşarsınız.

Karşınıza çıkacak olan hiçbir düşmanı küçümsememeniz gerekir. ‘Souls-like’ bir oyun acımasızdır, düşmanlar da öyleki. ‘Boss’ olarak adlandırdığımız büyük düşmanlar, bir Souls oyununun en eşi olmayan olduğu noktalardan bir tanesidir. Bu ‘Bosslar’ özenle tasarlanmış olup, oldukça sıkıntılı mücadeleler sunmayı hedeflemektedirler. Eğer siz, bir oyuncu olarak bu düşmanlara herhangi bir stratejiniz olmadan direkt saldırmayı denerseniz, muhtemelen bu düşman sebebiyle oyundan nefret edebilirsiniz.

Bir ‘Souls-like’ oyunun kilit noktası, ‘Düşmanın şeklinde düşün’ cümlesidir. Fazlaca kuvvetli bir ‘Boss’ ile karşılaştığınızda, bu düşman sizi bir ihtimal üç kez, bir ihtimal beş, kim bilir dokuz kez kesebilir. Burada mühim olan, sizin her karşılaşmaya daha kuvvetli bir halde çıkıyor olmanızdır. Yavaş yavaş düşmanınız şeklinde düşünmeye adım atar, onun hareketlerini ezberler ve kapasitesini açığa çıkarırsınız. Bu sayede, hangi durumlarda ne yapabileceğini fazlaca iyi bir halde anlamış olur ve karşılık vermeyi öğrenirsiniz. Onca denemeden sonrasında o düşmanı alt etmeyi başardığınızda ise, eşi olmayan bir tatminkârlık duygusu ile baş başa kalmanın keyfini sürebilirsiniz.

Bahsedebileceğimiz bir öteki mühim nokta ise, vuruş hissi. FromSoftware, bu mevzuda hakkaten başarı göstermiş bir şirket diyebiliriz. ‘Souls-like’ oyunlar içinde yer edinen vuruş hissi ve birçok silahın kendine özgü bir oynanış sistemine haiz olması; türü en zevkli kılan etkenlerden birkaç tanesini oluşturuyor. İsteyene kılıç-kalkan, isteyene bıçak, isteyene de büyücülük dâhil olmak suretiyle birçok değişik seçenek mevcut. Bu sayede oyuncular kendi örneksiz oynanış tarzlarını keşfedip, oyun deneyimlerini bu tarza bakılırsa inşa edebiliyorlar.

Son olarak da, Elden Ring ile beraber zirveye taşınmış olan ‘Bulgu hissiyatından’ bahsedelim. Souls oyunları, genel itibariyle derin bir bulgu sistemi barındıran oyunlardır. Elden Ring ile beraber açık dünya bir Souls-like deneyimi vaat eden FromSoftware, bu vaadini o denli başarı göstermiş bir halde gerçekleştirmiş oldu ki; türün öteki oyunlarına nazaran, fazlaca ciddi bir satış başarısı yakalamayı başardı. Oyuncunun elinden herhangi bir halde tutmayan ve ‘’Tamamen kendin keşfet’’ mantığını benimseyen Elden Ring; birbirinden güzel manzaraları, ödüllendirici ve ilgi çekici mekanları da dâhil olmak suretiyle, türü, bulgu duygusu mevzusunda zirvelerde oynuyor desek yeridir.

Özenilen yeni bir tür: Oyun dünyası nasıl etkilendi?

‘Souls-like’ın ilerlemekte olan başarısı, birçok büyük/ufak şirkete de esin oldu. Bazı yapımcılar, direkt olarak türe kendi tarzlarını eklerken, bazı yapımcılar da türün içinde beğenmiş oldukları mekanikleri kullanarak karşımıza çıktı. Nioh, Lords of the Fallen, The Surge ve Salt and Sanctuary şeklinde yapımlar kendi Souls deneyimlerini yaratırken; Yıldız Wars Jedi: Fallen Order şeklinde oyunlarda da birçok Souls mekaniğine yer verildiğine hep beraber tanık olduk.

‘Rogue-like’ ve ‘Metroidvania’ şeklinde oyun sektörüne esin olmaya devam eden ‘Souls-like’ türü, Elden Ring ile beraber birçok değişik yapımcıya da esin olabilir. Bilhassa açık dünya tarafındaki bulgu hissiyatı ve oyuncuya sunmuş olduğu serbestlik ile de öne çıkan Elden Ring, gelecek yıllarda tesirini bizlere gösterecektir. Böylelikle, ‘Souls-like’ türünün derinliklerine inmiş olduğumuz yazımızın sonuna geldik. Peki sizler bu türü keşfettiniz mi?