Turizmde tehditler ve fırsatlar neler olacak?

Gezim sektörü, geçen yılı dip seviyelerde kapatmıştı. Aşı çalışmalarının hızlanmasıyla dünyanın normalleşme sürecine girmesi umut ediliyor. Nisan ayında ise Türkiye’de sezonun açılacağı öngörülüyor. Bu süreçte sektör için tehditleri ve fırsatları araştırdık.

LEVENT GÖKMEN DEMİRCİLER lgokmen@ekonomist.com.tr

7 Şubat 2021 tarihindeki sayıdan

Gezim sektörü, pandemi sebebiyle geçtiğimiz yılı 12 milyon gezgin ile dip seviyelerde kapattı. Bu yılki hedef ise 25 milyon gezgin sayısına ulaşmak. Sadece turizmin hareketlenebilmesinin anahtarı aşı çalışmalarına bağlı.

Salgın, ekonomik kriz ve harp şeklinde insanların eğlenmesini ve gezmesini kısıtlayan yada tamamen ortadan kaldıran sorunların arkasından, eğlence ve gezim patlaması yaşanıyor. Şu sebeple insanoğlu kısıtlayıcı faktörlerin ortadan kalkmasıyla eğlence ve seyahat aktivitelerini hızlandırıyor.

NİSANDA SEZON AÇILIR MI?

Beklentilere bakılırsa, bu şekilde bir dönem yaşayan dünyamızda bu yaz sezonunda hastalığı denetim altına alabilen ülkeler, turistler tarafınca tercih edilecek, denetim altına alamayanlar ise büyük bir gelir yitirilmesine uğrayacak. Türkiye de bu süreçte süratli aksiyon alabilmek suretiyle emek harcamalar yapıyor.

Kültür ve Gezim Bakanı Mehmet Ersoy, olay sayısının 2 bin 500’ün altına düşmesi halinde kırmızı hattan çıkılıp gezim sezonunun nisan ayında açılacağını deklare etti. İçinde bulunduğumuz bu tehlikeli sonuç dönemde Ekonomist dergisi olarak Türk turizminin önündeki tehditlerini ve fırsatları araştırdık.

Aşının beklenen bağışıklığı yapmaması yada Türkiye’ye etkin bir aşının zamanında sağlanamaması da turizmin önündeki en büyük çekince olarak görülüyor.

Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Sururi Çorabatır, bu yıl aşılama çalışmalarının yapılmasının turizmde öne çıkan en mühim mevzu olacağını vurguluyor. Çorabatır, turizmde küçülen pastadan hisse almak için tüm paydaşların ortak emek harcamalar yapması icap ettiğini söylüyor.

PASTA KÜÇÜK REKABET BÜYÜK

Bu yıl turizmde pasta küçülürken rekabet de çetinleşecek. Bu yüzden süratli aksiyon alan ülkeler pastayı paylaşacak. Türkiye Gezi Acentaları Birliği (TÜRSAB) Başkanı Firuz Bağlıkaya, geçtiğimiz yıl tesislerin güvenli olmasının öne çıktığını sadece bu yıl aşılama sayılarının rekabet enerjisini artırıcı bir mevzu olacağını vurguluyor.

Bağlıkaya, rekabette öne çıkabilmek için gezim çalışanlarının devlete yük olmadan aşı çalışmalarının öne alınması için Sıhhat Bakanı’na taleplerini ilettiklerini söylüyor.

Duayen turizmci Hüseyin Baraner ise turizmde destinasyonlar içinde aşı programı yarışlarının şimdiden başladığını söylüyor.

Baraner, “Avrupalı uzmanlara bakılırsa gezim çalışanlarını ve tüm destinasyon sakinlerini aşılayan ülkeler, gezim pazarlarında bir adım önde olacaklar. Bu süreçte birçok destinasyon, Avrupa’dan gezgin çekebilmek adına nüfuslarının çoğunluğunun aşılanması için haziran ayını son tarih olarak belirledi” diye konuşuyor.

Alman ve İngiliz tur operatörleri destinasyonlara yönelik operasyon ve uçuş programlarını ülke aşı programlarının başarısına bakılırsa düzenlemeyi planlıyor. TUI, Jet2, EasyJet Holidays, Der Touristik, Alltours, FTI, Schauinsland ve öteki büyük tur operatörleri yaz programlarına en kısa sürede başlamayı hedeflediklerini açıkladılar.

Baraner, bu yıl aşılama programını aksatan gezim ülkelerinin milyar Euro’luk ciroları kaybedebileceğine vurgu yapıyor. Dünyada gezim sektörünün bir an ilkin tekrardan canlandırılması için yoğun emek harcamalar olduğuna dikkat çeken Baraner, “Akıllı destinasyonlar (smart destinations); kuvvetli aşı programı, hava yolları şirketlerine tekrardan uçuş desteği, yoğun pazarlama kampanyaları ile tekrardan ayağa kalkma planı yapıyor.

Yunanistan, Türkiye, İspanya ve Malta şeklinde destinasyonlardan ilkin bu yılki pastanın ilk büyük dilimini kapmak için lüzumlu emek harcamaları tamamlayan ilk ülke olacak şeklinde görünüyor” diyor.

ÜÇ TEHDİT
1- Aşı çalışmalarında geri kalınması, rakiplerin bu alanda öne çıkması.
2- Küçülen pastadan öne çıkan Yunanistan ve Hırvatistan sebebiyle yeterince hisse alınamaması.
3- Avrupa, Rusya, İngiltere şeklinde kaynak pazar¬larda mutasyon tehlikesi ve pandemi sürecinin uzaması.

ÜÇ FIRSAT
1- Aşı çalışmalarının hızla yapılması, gezim çalışanlarının öncelikli aşılanması.
2- Gezgin göndermeye istekli pazarlardan hızla gezgin alınmasına yönelik çalışmaların tamamlanması.
3- Ege Bölgesi’nde tekne ve yat turizminin bu yıl da hareketli olması.

DÜĞÜN VE TOPLANTIDA PATLAMA OLABİLİR

Türkiye’nin rakiplerinin genel aşılamayı başarıp bu ülkelere yönelik kısıtlamaların kalkmasıyla kriz sonrası patlama döneminden faydalanabileceği vurgulanıyor. Artaş İnşaat Gezim Yatırımları Koordinatörü Recep Arifoğlu, pandeminin mutasyonla daha fena bir yöne evrilmesi tehlikesinin turizmin önündeki en büyük tehdit bulunduğunu söylüyor.

“Bildiklerinizi unutun, artık karşı karşıya toplantı olmayacak, her şey sanallaşacak” şeklinde iddiaların bilimsel temeli bulunmadığına dikkat çeken Arifoğlu, “Pandemi bittiğinde tarihteki benzerlerinde olduğu şeklinde insanoğlu mecburiyetten yaptıkları şeylerden kaçacaklar. Bu durumda geçici çözüm olacak sanal yatırımlar haricinde kalıcı yatırımlar yapmak doğru görünmüyor” diyor.

Pandemi devam ederse, şirket segmentine yönelik hibrit yatırımların artması, pandeminin bitmesi halinde ise düğün ve toplantı segmentinde büyük patlama umut ediliyor. Ortadoğulu gezgin profilinin tercih etmiş olduğu rezidans konseptinin pandemi sonrası tüm pazarlar için odak noktası olması beklenirken, otellerde bu konsepte yönelik daha geniş oda hazırlıkları yapılıyor.

Travelads, Tri-padvisor şeklinde kanallarda güçlü reklam emek harcamaları da öne çıkıyor. Bu yıl son dakika rezervasyonları ağırlık kazanacağı için sıkı bir fiyat takip edeni ile maksimum geliri yakalamaya çalışmak, Şampiyonlar Ligi finalinin takip edeni, taleplerde iyi fiyat yönetimi yapmak da gerekiyor.

TEKNE TURİZMİ REVAÇTA

Dinlence konseptlerinde ise Türkiye için tekne turizmi, bu yıl fırsat barındıran alanlardan biri. 41 ülke ve 960 lokasyonda hizmet veren Türkiye’nin tekne kiralama platformu viravira. co verilerine bakılırsa, pandemide tatilciler daha korunaklı olan tekne turizmine yöneldi.

Tekne turizminde 2020’de global pazar büyüklüğü 15,9 milyar dolar olurken; Avrupa pazarı 7,9 milyar dolara, Türkiye pazarı 290 milyon dolara terfi etti. Tekne tatilinde Göcek, Bozburun, Bodrum, Fethiye ve Marmaris en oldukça tercih edilen lokasyonlar oldu. En oldukça tercih edilen tekne tipi yüzde 67 ile gulet olurken onu yüzde 18 ile yelkenli, yüzde 8 ile katamaran ve yüzde 7 ile motoryat takip etti.

viravira.co CEO’su Baran Yıldırım, “Şubat sonu mart başı gece konaklamasız olarak gün içinde kiralanan teknelerle sert gövdeli şişme bot olarak malum RIB’leri ve sürat motorlarını listeleyeceğiz” diyor.