SPK, payların takası ve öz kaynak olarak kabul edilebilecek kıymetlerde değişikliğe gitti
Bir müşterinin brüt takasa doğal olarak olan bir payın satışından gelecek nakdi dikkate alınarak, aynı gün ilgili müşterinin gene brüt takasa doğal olarak başka bir paydaki nakit yükümlülüğü karşılanamayacak.
Ana para Piyasası Kurulu’nun (SPK), Ana para Piyasası Araçlarının Kredili Alım, Açığa Satış ve Ödünç Alma ve Verme İşlemleri Hakkında Bildiri’de yapmış olduğu değişimler, Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlandı.
Değişimler kapsamında, takas süresi içinde meydana getirilen işlemlerin teminatlandırılması mevzusunda çeşitli düzenlemeler yapılmış oldu.
Buna gore, bir müşterinin takası hemen hemen gerçekleşmemiş hisse senedi alımı işlemleri sonucunda, belirli aniden oluşabilecek açık takas pozisyonu, ana para piyasası aracı yada pazar bazında Borsa İstanbul AŞ’nin ilgili düzenlemeleri ile belirlenecek.
Kurul, ana para piyasası aracı yada pazar bazında açık takas pozisyonu oranını belirleme ve değişiklik yapma yetkisine haiz olacak. Aracı kurum da daha yüksek bir güvence oranı belirleyebilecek.
Tebliğe eklenen madde ile brüt takasa doğal olarak payların takasına ilişkin yargı belirlendi. Buna gore, Takasbank mevzuatı saklı kalmak kaydıyla, yetkili kuruluşlar tarafınca bir müşterinin brüt takasa doğal olarak olmayan bir hisse satışından gelen nakit kullanılarak aynı gün içinde gerçekleşen brüt takasa doğal olarak olan paylara ilişkin nakit yükümlülüğü karşılanabilecek.
Ek olarak, yetkili kuruluşlar tarafınca bir müşterinin brüt takasa doğal olarak bir payın satışından gelecek nakit dikkate alınarak aynı gün içinde gerçekleşen brüt takasa doğal olarak olmayan payların nakit yükümlülüğü karşılanabilecek. Buna rağmen, bir müşterinin brüt takasa doğal olarak olan bir payın satışından gelecek nakdi dikkate alınarak, aynı gün ilgili müşterinin gene brüt takasa doğal olarak başka bir paydaki nakit yükümlülüğü karşılanamayacak.
Özkaynak olarak kabul edilebilecek kıymetler
Bildiri’de özkaynak olarak kabul edilebilecek kıymetlerin kapsamı genişletildi. Söz mevzusu kıymetlere, borsa yatırım fonu katılma payları eklenirken, daha ilkin “A ve B tipi fonlar” olarak sınırlanan özkaynak olarak kabul edilecek kıymet kriteri de “yatırım fonu katılma payları” olarak düzenlendi.
Bu kapsamda, ana para piyasası araçlarının kredili alımı, açığa satış ve ödünç alma ve verme işlemlerinde öz kaynak olarak kabul edilebilecek kıymetler; nakit olarak Türk Lirası ve konvertibl döviz, ana para piyasası aracı olarak da “ana para piyasası araçları listelerinde yer edinen ana para piyasası araçları”, “yatırım fonu katılma payları”, “Borsada işlem görmesi kaydıyla devlet tahvili, gömü bonosu, borsa yatırım fonu katılma payları”, “Borsa İstanbul AŞ’de işlem gören ve Gömü ve Maliye Bakanlığının belirlediği standartlardaki altın ve öteki kıymetli madenler” ile “Kurulca uygun görülecek öteki ana para piyasası araçları” şeklinde sıralandı.
Öz kaynak oranının hesaplanması
Ana para piyasası araçlarının kredili alımı ve açığa satış işlemlerinde öz kaynak oranının hesaplanmasına ilişkin maddelerde de düzenleme yapılmış oldu. Düzenleme ile Bildiri kapsamına alınan yeni kıymetlerde öz kaynak oranının iyi mi hesaplanacağına ilişkin hükümler belirlendi.
Buna gore, nakit, devlet tahvili, gömü bonosu, Borsa İstanbul AŞ’de işlem gören ve Gömü ve Maliye Bakanlığının belirlediği standartlardaki altın ve öteki kıymetli madenler ile Kurulca uygun görülecek öteki ana para piyasası araçlarının kabul edilmesi halinde bu kıymetlerin tamamı öz kaynak olarak kabul edilecek.
Borsa yatırım fonu katılma paylarının yüzde 90’ı, hisse senedi şemsiye fonlara bağlı yatırım fonu katılma payları ile özgür şemsiye fonlara bağlı yatırım fonu katılma paylarının yüzde 75’i, bunlar haricinde kalan yatırım fonu katılma paylarının yüzde 90’ı öz kaynak olarak sayılacak.
Tebliğe eklenen madde ile bilhassa brüt takasa doğal olarak paylarda meydana gelen işlemlerin özkaynak hesaplamasında iyi mi kullanılacağına ilişkin düzenleme yapılmış oldu. Eklenen madde tebliğde, “Borsa İstanbul AŞ’nin ilgili düzenlemelerinde öz kaynak oranı sıfır olarak belirlenen paylar ve brüt takasa doğal olarak paylar da dahil olmak suretiyle payların satılmış olduğu andan itibaren satıma mevzu meblağ, nakit kıymeti üstünden öz kaynak tutarına dahil edilebilir. Takas gününde müşterinin hesabında kafi nakit bulundurulması sorumluluğu yetkili müessese ve müşteriye aittir.” şeklinde yer aldı.
Tebliğde meydana getirilen değişimler, yedi gün sonrasında yürürlüğe girecek.
