ABD’de ‘5G’ krizi: Hava yolu şirketlerinin endişeleri neler?

Uçuş güvenliğine ilişkin belirsizliğe karşın ABD’de bir çok yerde 5G hizmeti devreye girerken, oluşabilecek potansiyel riskler havacılık sektörünü endişelendirdi. Birçok büyük internasyonal hava yolu şirketi uçuşlarını askıya aldı. Yeni 5G sinyallerinin uçakların sıkıntılı hava koşullarında inmesine ve kazalardan kaçınmasına destek olan tayyare ekipmanını etkileyip etkilemediği endişelerin deposu oldu. 

Birçok büyük internasyonal hava yolu şirketi, 5G teknolojisine geçişte oluşabilecek potansiyel riskler sebebiyle bazı ABD uçuşlarında düzenlemeye giderken, ülkenin iki büyük telekomünikasyon operatörü Verizon ve AT&T, akıllı telefon kullanıcıları için 5G çağını başlattı.

Böylece iki şirket, normalde 5 Ocak’tan itibaren uygulamaya sokmayı hedefledikleri C-bandından 5G teknolojisini Federal Havacılık Dairesinin (FAA) talebi üstüne 2 hafta ertelemeyle 19 Ocak itibarıyla uygulamaya aldı.

AT&T ve Verizon’ın 5G’ye geçişi ertelemesinde havacılık sektöründen gelen tepkiler etkili olurken, iki şirket, endişeler sebebiyle havalimanlarının civarlarındaki bazı baz istasyonlarında 5G teknolojisine geçişi durdurmaya karar verdi.

Telekomünikasyon ile havacılık sektörleri karşı karşıya geldi

Telekomünikasyon şirketleri geçen yıl aralık ayı başlarında daha süratli kablosuz web hizmeti için 5G’ye geçişi planlarken, bu plan kokpit ekipmanları için potansiyel risk oluşturabileceği nedeni öne sürülerek havacılık güvenliği alanındaki düzenleyici kuruluşların itirazlarıyla karşılaşmıştı.

Havacılık sektöründeki endişelere karşı telekomünikasyon sektörü hizmetin herhangi bir tehlike yaratmayacağını savunurken, bu durum iki sektörü karşı karşıya getirdi.

Dünyanın en büyük tayyare üreticileri Boeing ve Airbus’ın Üst Yöneticileri (CEO), 21 Aralık 2021’de ABD Ulaştırma Bakanı Pete Buttigieg’e, 5G telefon servisi mevzusunda ortak imzalı bir mektup göndererek, bunun havacılık sanayisine büyük zarar verebileceği yönünde uyarıda bulunmuştu.

Mektupta, 5G teknolojisinin uçakların güvenli şekilde emek verme kabiliyetini negatif etkileyeceği savunulurken, “5G teknolojisine geçişin ertelenmesi” çağrısı yapılmıştı.

Öte taraftan, 5G teknolojisine geçişi korumak için çaba sarfeden sektördeki gruplar ise havacılık endüstrisini, “korku tellallığı yapmak ve gerçekleri çarpıtmakla” suçlayarak, bu teknolojiye geçişin ertelenmesiyle ekonomide 10 milyarlarca dolar kayba yol açacağı uyarısında bulunmuştu.

Hava yolu şirketleri “kaos” uyarısı yapmış oldu

ABD’li büyük hava yolu şirketleri de 5G teknolojisine geçişe kısa bir süre kala hava trafiğinde kaosa yol açabileceği uyarısında bulunmuş oldu.

American Airlines, United Airlines, Southwest Airlines ve Delta Air Lines’ın da aralarında olduğu havacılık sektöründeki birçok firmanın yöneticisi, 5G’nin hava ulaşımı açısından yaratabileceği tehlikeye ilişkin ortak bir mektuba imza attı.

UPS Airlines, Alaska Air, Atlas Air, JetBlue Airways ve FedEx şeklinde şirketlerin de imzası bulunan mektupta, uçuşlarda iptal, erteleme ve güzergah değişikliğine maruz kalınabileceğine yer verildi.

Birçok uçuş askıya alındı

Birçok büyük internasyonal hava yolu şirketi, 5G teknolojisine geçiş sürecinde oluşabilecek potansiyel riskler sebebiyle bazı ABD uçuşlarında düzenlemeye gitti.

Emirates, Air India, All Nippon Airways, Japan Airlines, Lufthansa ve British Airways şeklinde firmalar, 5G belirsizliğini gerekçe göstererek, bazı uçuşlarda değişim yaptığını duyurdu.

Bazı hava yolu şirketleri uçuşları askıya alırken, bazıları ihtimaller içinde teknik sıkıntılarla en fazla karşılaşması beklenen Boeing 777 model uçakların uçuşlarını durdurdu.

AT&T ve Verizon’ın havalimanlarının civarlarındaki bazı baz istasyonlarında 5G teknolojisine geçişi durdurma kararının peşinden, bazı hava yolu şirketleri askıya aldıkları uçuşlara devam etme sonucu aldı.

Son olarak FAA, C-bandından 5G teknolojisinin kullanıma sunulmasına karşın birçok internasyonal hava yolu şirketi tarafınca kullanılan Boeing 777 uçağının bazı modelleri de dahil olmak daha çok uçağın düşük görüş koşullarında inmesine izin verdi.

Havacılık sektörü neden kaygı duyuyor?

Yeni 5G sinyallerinin, uçakların sıkıntılı hava koşullarında inmesine ve kazalardan kaçınmasına destek olan tayyare ekipmanını etkileyip etkilemediği endişeleri kaynağını oluşturuyor.

Altimetre adında olan bu ekipman, tayyare ile yer arasındaki mesafeyi ölçmek için radyo frekanslarını kullanıyor.

Havacılık uzmanları, telekomünikasyon şirketlerinin etkinleştirmeyi organize ettiği hücresel frekansların altimetreleri etkileyebileceğinden ve potansiyel olarak uçakları tehlikeye atabileceğinden kaygı ediyor.

5G hizmeti, altimetrelerin kullandığına yakın olan ve C-bandı olarak malum frekansta çalışıyor.

C-bant 5G, 3,7 ila 4,2 GHz aralığında çalışırken, FAA bu frekansın altimetrenin kullandığı 4,2 ila 4,4 GHz aralığına yakın olduğuna dikkati çekiyor. Endişenin aslolan sebebinin de frekanslardaki bu yakınlık olduğu belirtiliyor.

Avrupa Birliği’nin (AB) ise 2019’da orta menzilli 5G frekansları için 3,4 ila 3,8 GHz aralığını belirlediği biliniyor, bu frekansın ABD’de sunulan 5G hizmetindeki frekanstan daha düşük olduğu dikkati çekiyor.

Telekomünikasyon sektörü temsilcileri ise Federal İletişim Komisyonu teknik uzmanlarına ve dünyadaki öteki düzenleyiciler tarafınca meydana getirilen analizlere atıfta bulunarak, C-bandı üstünden bağlantıların kokpit cihazlarına müdahale etmeyeceğini korumak için çaba sarfediyor.

“5G’nin güvenlik riski ülkeye ve vericilerin gücüne bağlı”

ABD Ulaştırma Bakanlığı Araştırma ve Teknolojiden Görevli Eski Bakan Yardımcısı Diana Furchtgott-Roth, AA muhabirine, 5G teknolojisinin hava yolu güvenliği için tehdit oluşturmasının ülkeye ve vericilerin gücüne bağlı bulunduğunu söylemiş oldu.

George Washington Üniversitesi’nde İktisat Bölümünde Destek Doçent olan Furchtgott-Roth, Amerikan 5G kulelerinin güç yayımlarının Fransa’nın 2,5 katı bulunduğunu ve antenlerin aşağı değil yukarıya baktığını aktardı.

Furchtgott-Roth, ABD’de kulelerin havaalanlarına yakın olmasının bazı ülkelerdeki şeklinde yasak olmadığına dikkati çekerek, “Bu, uçakların navigasyon sistemlerinin bir parçası olan altimetrelerde potansiyel parazite neden olur. Sadece FAA fena hava yada zayıf görüş koşullarında uçakların inişine engellemeler getirir, bu şekilde uçuşlar güvenli hale gelir. FAA güvenlikten taviz vermeyecektir.” dedi.

FAA’nın altimetrelerin hangilerinin 5G kulelerinden etkilendiğini bulmak için testlerini sürdürdüğüne işaret eden Furchtgott-Roth, sorunlu cihazların tespitiyle probleminin çözülebileceğini açıkladı.

Furchtgott-Roth, Federal İletişim Komisyonunun ise telekomünikasyon şirketlerden antenleri aşağı yönlendirmelerini, gücü düşürmelerini ve havaalanları çevresinde tampon bölgeler oluşturmalarını isteyebileceğini kaydetti.

FAA’nın halkın güvenliğini asla tehlikeye atmayacağını ve uçakların güvenli olmayan koşullarda inişlerine müsaade etmemeye devam edeceğini belirten Furchtgott-Roth, bu şeklinde durumlarda FAA’nın hava yolu şirketlerinden uçuşları iptal etmelerini yada 5G kulesinin olmadığı başka alanlara yönlendirmelerini isteyeceğini dile getirdi.

ABD’de ‘5G’ krizi: Hava yolu şirketlerinin endişeleri neler? yazısı en önce HAKANSEYHAN üstünde ortaya çıktı.