Adı Tarihe Geçmemiş Roma İmparatoru(!): Sponsian

Bundan 150 yıl kadar ilkin bir zamanı yaratı müfettişi olan Carl Gustav Heraeus’un eline, Transilvanya’da kazıdan elde edilmiş birkaç altın sikke geldi. Antik Roma döneminden kalma olduğu bildirilerek verilen bu altın sikkelerin üstünde ‘Sponsian’ adı yer alıyordu.

Kendisi sikkeleri inceledikten sonrasında ‘Sponsian’ diye bir Roma İmparatoru’nun asla var olmadığını, dolayısıyla altın sikkelerin düzmece bulunduğunu söylemiş ve o günden beri Sponsian diye bir Roma İmparatorunun var olmadığı bilgisi genel geçer hale gelmiş.

Birleşik Krallık’tan bir grup araştırmacı, bu genel geçer bilgiden kuşku duymuş

Carl Gustav Heraeus’un Sponsian sikkeleriyle ilgili durumunu okuyan Paul N. Pearson adlı bir araştırmacı, sikkeleri araştırmaya başladı sadece yalnız siyah beyaz eski fotoğraflar bulabildi. Bunun üstüne Pearson, Glasgow’daki Hunterian müzesindeki görevlilerle iletişime geçip Sponsian sikkesinin renkli bir fotoğrafını istedi ve ekibiyle çalışmalara başladı.

Araştırmalarında ekip, sikkeyle birlikte aynı kazıda bulunan öteki sikkelerle (Malum, varlığı kanıtlamış Roma İmparatorları Gordan III ve Philip I’e ilişik sikkeler) mevcud benzerliklerini yada farklılıklarını teste doğal olarak tutmuş.

3 değişik imparator suratı olan sikkelerin haiz olduğu fizyolojik özellikler birebir aynı çıkmış

Sponsian sikkesinin de dahil olduğu 4 sikkedeki aşınma izleri ve toprağın oluşturduğu kir aynıydı. Şu demek oluyor ki bu Sponsian sikkesi hakikaten de Antik Roma dönemine aitti. Sadece bir mesele vardı: Bu sikkeler yalnız Transilvanya’da meydana getirilen kazılarda ortaya çıkıyordu, başka hiçbir yerde yoktu.

Peki nasıl oluyor da tarih kaynakları asla Sponsian diye bir Roma İmparatorundan bahsetmiyor? Bu probleminin cevabı için sikkelerin kazıldığı bölge Transilvanya’nın geçmişine bakmamız gerek

Biliyoruz, Antik Roma’da yalnız imparatorların adına sikkeler yapılırdı. Sadece Sponsian’ın durumu birazcık değişik. Sponsian sikkeleri, bir zamanlar Roma İmparatorluğuna ilişik olan Transilvanya’nın dağlık bir bölgesi Dacia şehrindeki kazılarda ortaya çıkarıldı.

Zamanı kaynaklar, Dacia’nın İmparator Gallienus (MS 260-268) döneminde harpte kaybedildiğini, sadece İmparator Aurelian (MS 270-275) tarafınca geri alındığını söylüyor. Araştırmacıların hipotezine gore arada geçen bu sürede ayrılıkçı bir rejim yargı sürdü.

O süre zarfında imparatorluk, bir sivil savaşın içerisindeydi ve Dacia lejyonlarının (mahalli yönetim liderleri) kendi kaynaklarını bulmaları gerekiyordu. Dacia, bunun için biçilmiş kaftandı zira orada gümüş ve altın madenleri bulunuyordu.

Vaka da burada kopuyor: Sponsian Roma’da yargı sürmemesine karşın adına sikke yapılmış birisi

Gene araştırmacıların hipotezine gore madenciler, önceki imparatorların resimlerini koydukları sikkeler de ürettiler sadece bazıları, lejyonerleri olan Sponsiyan’ı tasvir eden madeni paralar da ürettiler.

Aurelian, Dacia’yı geri aldığında da belirli bir süre ticarette kullanılmış olan bu yasadışı Sponsian sikkeleri eritilip yeniden Aurelian adına basılmış. Sadece her sikke teker teker bulunup eritilemediğinden günümüze kadar gelmiş. Netice olarak, hükümdar olmadan kendi adına sikke basılan ilk insan olmuş Sponsian.

Söylediğimiz benzer biçimde, bu son kısımlar araştırmacıların hipotezinden ibaret zira Sponsian’a dair neredeyse hiçbir zamanı belge yok. Sadece kendisi hakikaten Antik Roma döneminde yaşamış olmalı zira adına meydana getirilen sikkeler hakikaten de Antik Roma döneminden. Siz ne düşünüyorsunuz? Düşüncelerinizi yorumlarda bizlerle paylaşmayı lütfen ihmal etmeyin.