Afganistan Fotoğraflarında Niçin Asla Hanım ve Çocuk Yok

Bildiğiniz suretiyle dünya gündemi, Afganistan’da olan bitenlerle çalkalanmaya devam ediyor. Taliban’ın Afganistan’ı 20 senenin arkasından tekrardan denetim altına alması, ülkeyi cehenneme çevirmiş durumda. İster Türkiye’ye gelen Afgan göçmenler olsun isterse de Afganistan’da bilhassa havalimanında kaçmaya çalışan insanoğlu, toplumsal medyada tanıklık ettiğimiz görüntülerin tek bir ortak noktası var; hanım ve evlatların olmayışı.

2021 senesinde yaşamamıza karşın Taliban’ın hanımlara birer obje şeklinde davranmaya devam etmesi, ülkede yaşayan milyonlarca hanım ve çocuğun kaderini tamamen değiştirmiş durumda. Taliban’ın acımasızlığına terk edilen kadınların anlatacağı oldukca fazla öykü var. Isterseniz bu hikayeleri öğrenmeye, Instagram’da sesini duyurmaya çalışan hanımlara kulak vererek başlamış olalım.

Kaçma imkanı olmayan milyonlarca hanım, kaderlerine terk edildi:

Afganistan, 1977

Taliban’ın Afganistan’ı ele geçirmesinin arkasından, hakkaten de 21. yüzyılda asla görmememiz ihtiyaç duyulan şeylere şahitlik ediyoruz. Kız çocuklarını, hanımları ailelerinin yanından alarak kendi malıymış şeklinde davranan sözde askerler, bugün kimsenin sessiz kalmaması ihtiyaç duyulan insan haklarını ihlal ediyor. Taliban’ın caniliğine terk edilmiş bir çok hanım, hala olanak varken seslerini toplumsal medya vesilesiyle duyurmaya çalışıyor. Hanımları güçlendirmeye yönelik kurulan bir sivil cemiyet kuruluşu olan Afghan Women’s Network kurucusunun da söylediği şeklinde “Bugün Afganistan’da olanlar, ülkenin 200 yıl geriye gitmesine yol açacak.”

Afganistan’da yaşayan hanımlar, tıpkı dünyanın her yerinde olması gerektiği şeklinde sıhhat, gazetecilik ve hukuk şeklinde birçok alanda vazife alıyordu. Sadece geçtiğimiz yıl Taliban ve Afganistan’ın içinde süregelen gerginlik ve sözde sulh konuşmaları, işinden evine dönen onlarca kadının bombalanarak katledilmesine yol açtı.

Ülkeyi tamamen işgal eden Taliban, kadınların işe, okula gitmesini yasaklamakla kalmadı, evden çıkmaları için yanlarında bir adamın onlara eşlik etmesini mecburi kıldı. Biz toplumsal medyadan göremesek de imkanı olup da canlarını kurtarmak için kaçan onlarca hanım var. Peki imkanı olmayanlar, sahi onlara ne olacak?

“Bankalar, hanımları çoktan kovmaya başladı; sizin yerinize erkek akrabalarınızı çalışabilir”

Kabil’de yer edinen Politeknik Üniversitesi’ndeki kız öğrenciler, 1970. Şu anda bu üniversiteye kadınların girmesi yasak.

Taliban’ın getirmiş olduğu insan dışı kuralların ülkede vuku bulması gecikmedi elbet. Kandahar Bankası, bünyesinde çalıştırdığı 9 bayanı kapıdan geri çevirdi, tekrar gelmemelerini tembihledi. Ardında da onların yerine ailenin erkek üyelerinin bankada çalışabileceği bilgisini verdi. Kandahar Bankası’nın yaptıklarını, 3 gün içinde başka bir banka daha takip etti.

Doğal bu sırada, Taliban militanları üniversitelerin, okulların kapısında nöbet tutmaya başladı. Okulun kapısına gelen hanımlar evlerine geri gönderildi. Böylelikle milyonlarca öğrencinin geleceği, Taliban’ın sığ düşünceleri yüzünden karartılmış oldu.

“Hayatım birkaç gün içinde tamamen yok oldu”

The Guardian adlı dergiye konuşan ve isminin paylaşılmasını istenmeyen bir hanım, ülkede yaşananlar hakkında şu cümleleri kurdu; “Taliban şehri ele geçirdikten sonrasında evimi, hayatımı bırakıp Afganistan’ın kuzeyinden kaçmak zorunda kaldım. Hâlâ da kaçmaya devam ediyorum, şu sebeple gidebileceğim güvenli bir yerim yok. Geçtiğimiz hafta gündemde olup biteni yazan bir gazeteciydim, bugün ise bırakın kendi adımla bir şeyler yazmayı, nerede olduğumu bile söyleyemiyorum. Hayatım, birkaç gün içinde tamamen yok oldu.”

“Ailemizi ve kendimizi korumak için güvenli bir yer bulmak zorundayız”

Afganistan’da bulunan 250 hanım hakim, ülkedeki hukuk sisteminin %10’unu oluşturuyor. Taliban’ın işgalinden sonrasında hayatları en oldukca çekince altına giren kadınlardan biri de onlar. Afganistan’da kaderine terk edilmiş eski bir hakim, şu ifadeleri kullanıyor; “Taliban gereksinim duyan detayları çoktan topladı, nerede olduğumuzu oldukça iyi biliyorlar. Artık hiçbirimizin saklanma ya da kalıp her şeye boğun eğme şeklinde bir şansı kalmadı. Kendimizi, ailemizi korumak için güvenli bir yer bulmanın yollarını aramak zorundayız.”

“Oğullarımı öldürüp, gelinlerimle zorla evlendiler”

Taliban, kadınların bir tek iş hayatlarını, eğitimlerini engellemekle kalmıyor, bununla beraber onlara zorla haiz olmaya çalışıyor. Kabil’de yaşayan Zar Begum adlı bir kadının anlattıklarına nazaran Taliban militanları, Begum’un oğullarını öldürmekle kalmamış, gelinlerini kendileriyle evlenmeye zorlamış.