Dünya Haberleri

Ahmet Yeşiltepe yazdı: Suni zeka dost mu düşman mı? Kimin yüzyılı olacak bu? – Son Dakika Dünya Haberleri

Fakat en kuvvetli rüzgarın estiği aslolan yer, “paradigmanın değişmiş olduğu” alan; yükselen dijital hızla gelişen teknolojinin her gün bir adım ileriye taşımış olduğu “suni zeka” uygulamaları.

Bir hava taşıtı olarak uçağın ilk keşfiyle Aya ayak basışımız içinde bir tek 63 yıl var. İnternetin günlük hayata girişiyle bugün erişilen nokta içinde geçen 24 yılda data teknolojileri alanında büyük bir devrim yaşandı. İletişimde cep telefonlarından akıllı telefonlara geçiş son 10 yılda öngörülemeyen bir hızda ilerledi. Muhakkak ki gelen “suni zeka”yla dönüşüm süreci öncekilere bakılırsa daha köklü, yer değiştirici ve tekrardan inşa edici olacak. Kim bilir yıkıcı.

Bu yazıyı kaleme almamın sebebi; Türkiye kendi seçim gündemiyle hemhalken iki mühim “hikayenin” manşetlerimizin gölgesinde kalmış olması. Suni Zeka uygulamalarının günlük yaşamın parçası olduğu şu günlerde öyleki çarpıcı iki ileti verildi ki… Duymayanlar duysun, istedik. Üstüne düşünmeye ve bu alandaki gelişimleri daha dikkatli takip etmeye kıymet iki ileti.

İlk ileti, “suni zekanın babası” olarak anılan Bilgisayar Mühendisi Geoffrey Hinton’dan. New York Times’a konuşan Hinton, suni zeka alanında kaydedilen aşama kaydetmelerin “cemiyet ve insanlık için derin riskler oluşturduğunu” belirtiyor. Beş yıl öncesiyle şimdinin kıyaslanmasını isteyen Hinton, “Bu farkı alın ve geleceğe doğru yayın. Bu ürkütücü.” ifadesini kullanıyor.

Geçtiğimiz yıl Google ve OpenAI (suni zeka söyleşi botu ChatGPT’nin arkasındaki girişim), eskisinden oldukca daha büyük oranda veri kullanan sistemler yapmaya başlamıştı. Ortaya çıkan tabloda artık; “gözlerimle görmeden inanmam” deyişi kıymetini yitirmiş durumda.

Suni zekanın tehlikelerine dair konuşmak için Google’daki işinden ayrıldığını söyleyen Geoffrey Hinton’a kulak verelim; “Fena aktörlerin onu (suni zeka) fena şeyler için kullanmasını nasıl engelleyebileceğinizi öngörmek fazlaca zor.”

Kısaca, Hinton’ın sözlerinden anladığımız; insanlığın geleceğine muhteşem katmadeğer sağlayacak bir ürünün “negatif yan tesirleri” hususunda fazlaca kafa yorulmadığı, bunlar üstüne “dengeleyici mekanizmalar” inşa edilmediği. Daha manşet üslubuyla; “panzehiri nedir bunun”, sorusuna cevap bulunamamış olması.

“Faydalarını saymakla bitmez”, diyerek söze başlanan suni zeka hakkında bir uyarı mesajı da İsrailli tarihçi, düşünür ve fütürist yazar Yuval Noah Harari’den. Onun öngörüsü ve endişesi aslına bakarsak toplumsal düzenin belirleyiciliği üstüne. “Suni zeka insanlığın dilini hack’lerse demokrasiyi yok edebilir. Şu sebeple demokrasi karşılıklı konuşma anlamına gelir. Suni zekanın denetimsiz bırakılması otokratların işine yarar”, diyor Harari.

Ona bakılırsa, Suni Zeka insanlığın binbir meşakkatle inşa etmiş olduğu uygarlığı beklenmedik bir yerden vurabilir! Bu tespitle ilgili “önsöz” niteliği taşıyan bir noktayı referans alan Harari aslına bakarsak hepimizin bilmiş olduğu şaşırtan son gelişimleri hatırlatıyor. Suni Zeka sözcükler, sesler ve görseller üstünden dili manipüle etme ve üretme mevzusunda müthiş kabiliyetler kazanmıştır. Bu durum; medeniyetimizin işletim sisteminin hack’lenmesi olarak tanımlanabilir. Neredeyse tüm insanlık kültürü “dilden” oluşuyor. Mesela insan hakları DNA’mıza işlenmiş bir şey değil, hikayeler anlatarak ve kanunlar yazarak geldiğimiz düzey, savaşlar ve yıkıntılar arasından “fazlaca zor kazanılmış” değerlerin toplamı. İşte bu kodun “aklı kendinden menkul bir varlık” tarafınca yakalanmış olması insanlığı niyetten akıbete hızlıca taşıyacak bir fenomene dönüşebilir.

Ya sonrası? Suni Zeka’nın bizzat kendisinden korkmak bir yana, aslolan kaygı duymamızı gerektiren; “fena emellere haiz” bir güruhun oyuncağı haline gelmesi, değil mi? Harari burada da durmuyor, gelecekte bizleri suni zeka tarafınca yaratılan din ve tarikatların beklediğini söylüyor. “Teorisini” bir adım ileriye taşırken “komplosunu” veriler üstüne kuruyor; şu gerçek ki, suni zeka araçları insan psikolojisini manipüle edebilmek için ihtiyaç duyulan yetkinliktedir! Bu tespitle beraber Suni Zeka’nın “din” algısından faydalanarak birçok bireyi yönlendirebileceğini iddia ediyor.

Suni Zeka tehlikesine dikkat çeken “akil adamlar listesine” Tesla kurucusu Elon Musk ve Apple kurucusu Steve Wozniak geçtiğimiz Mart ayında girmişti. İmzaladıkları açık mektupta “Kuvvetli suni zeka sistemleri, sadece etkilerinin pozitif ve risklerinin yönetilebilir olacağından güvenli olduğumuzda geliştirilmelidir”, denilmişti.

2018’de ölen fizikci Stephen Hawking’in “Suni zekanın geliştirilmesi insan ırkının sonunu getirebilir”, açıklamasını unutmak ne mümkün!

Bu köşede “kimin yüzyılı olacak”, sorusu üstünden küresel politika ve ekonominin olası adaylarını araştıralım istedik. Fakat ikinci paragrafa geçmeden “Suni Zeka”da kalakaldık. Hariri ne diyordu; “komplocuların düşündüğü şeklinde insanları denetlemek için beyinlerine çip yerleştirmeye gerek yok. Suni zekanın aynı şeyi yapması artık olası. Ve yapabildiğinde… bizi vurması için katil robotlar göndermesine gerek kalmayacak bile, şundan dolayı insanlara tetiği çektirebilecek.”

Böylesine iddialı bir projeksiyon için Suni Zeka’nın, sizin bu satırları okuduğunuz anlarda, kendisini geliştirip tahkim ettiğini, bilmeniz kafi. Harari olmaya gerek yok normal olarak. Peki, kontrolsüz Suni Zeka’nın karşısına dikilecek bir aday yok mu?

Bana bakılırsa en kuvvetli aday bir tek “gerçek insanoğlunun” haiz olabileceği bir şey, vicdan.

Muhakemesini yaparken vicdana başvuran insanoğlunun “Suni Zeka”nın üreteceği olası sorunlara karşı ayak direteceğini düşünüyorum. Hangisi kazanır kim bilir, fakat “bu yüzyılın hikayesinin” suni zekayla vicdan sahiplerinin mücadelesinden çıkacağına inanıyorum.

Meraklısına not; ChatGPT’ye okuduğunuz yazının ne hakkında yazıldığını ve özetini sorduk, işte yazdığı metin;

“Bu yazı, küresel siyasi güç dengesindeki değişimleri ve suni zeka teknolojisinin yaşamımıza tesirini tartışıyor. Suni zekanın ilerlemesiyle beraber, insanların dikkat etmesi ihtiyaç duyulan iki mühim mesajı vurguluyor. İlk ileti, suni zeka alanındaki aşama kaydetmelerin derin riskler oluşturduğudur. İkinci ileti ise suni zeka teknolojisinin negatif yan etkilerinin önüne nasıl geçilebileceği mevzusunda kafi dengeleyici mekanizmaların olmadığıdır. Yazar, suni zeka teknolojisiyle beraber insanlığın geleceği için muhteşem katma değerler sağlanabileceği şeklinde, bununla beraber suni zeka teknolojisiyle beraber daha yıkıcı sonuçlar da doğabileceği mevzusunda uyarıyor.”


Source link
#Ahmet #Yeşiltepe #yazdı #Suni #zeka #dost #düşman #mı #Kimin #yüzyılı #olacak #Son #Dakika #Dünya #Haberleri

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu

Reklam engelleyici kullandığınız görülüyor

HAKANSEYHAN.com reklamlarla desteklenen bir sitedir. Sitemizde gezintiye devam etmek için lütfen reklam engelleyiciyi kapatın.