Air Fryer Fritözler Anlatıldığı Kadar İddialı mı?

Air Fryer olarak malum ve toplumsal medyada ve e-ticaret platformlarında devamlı gördüğümüz bu yeni nesil fritözler, aslına bakarsak hava ile pişirme teknolojisini kullanan mutfak gereçleri. Asla yağ kullanmaya gerek kalmadan patates kızartması bile yapabildiğimiz air fryerlar, hem hesaplı hem de sağlıklı oldukları söylenerek satılıyor.

Peki tam olarak nedir bu air fryer fritözler? Haiz oldukları hava ile pişirme teknolojisi hakikaten sağlıklı mı? Enerji noktasında ne şeklinde artıları var? Zamandan ve yağdan sağlamış olduğu tasarrufa kıymet mi? Gelin her geçen gün daha oldukça kişinin alışveriş ve fiyat takip listesine giren bu ürüne ve haiz olduğu teknolojiye yakından bakalım…

İlk soruyla başlamış olalım; Hava ile pişirme teknolojisi nedir?

Hava ile pişirme, air fryer fritözlerin ortaya çıkmasını elde eden ve ‘şimdiye kadar niye yapmamışlar bunu’ dedirten etkisinde bırakan bir teknoloji.

Senelerdir mutfaklarımızda yer edinen klasik fritözlerin yağ ile kızartma özelliğine alternatif olarak geliştirilen hava ile pişirme teknolojisi; cihazın konveksiyon kısaca ısıyayım mekanizması ile sıcak havayı pişirilmek istenen gıdanın çevresinde süratli bir halde dolaştırmasıyla çalışıyor.

Bilhassa de günümüzde iyiden iyiye gelişmiş ve 200 dereceye kadar ısı değerlerine ulaşabilen fritöz modelleri yardımıyla dışarıya hava geçmemesi ile sıcak hava gıdalar üstüne benzeşik bir halde yayılıyor.

Bu da gıdanın dış yüzeyindeki kuruma sebebiyle bir kabuk oluşumu sağlıyor. Sürekli gelen sıcak havanın etkisiyle meydana gelen bu kabuk, yağda kızartılan gıdalarda karşılaştığımız tat ve dokuyu yakalamayı sağlıyor. Doğrusu bizlere yağ olmadan patates kızarttırıyor.

Siz ‘lezzeti başka’ deyip gene de yağ kullanmak isterseniz, birkaç damla yetiyor

Hava ile pişirme teknolojisi her ne kadar yağsız ve leziz yemekler yapmamızı sağlasa da, kimileri damak tadı alışmış olduğu için yağ da kullanmak isteyebiliyor. Bu şekilde bir durumda air fryer’a birkaç damla yağ eklemek kafi oluyor.

Azca yağ ile kullanıma da elverişli olan air fryer’lar içine yağ konsa da aynı sistemle emek harcayarak gene hava ile pişirmeye devam ediyor. Üstelik en sık vurgulanan özelliklerinden biri olarak; air fryer’da pişirme işlemi hakikaten de öteki yöntemlere kıyasla oldukça daha kısa sürüyor.

Pişirme haznesi içine benzeşik şekilde yayılan yüksek ısı ile pişen yiyecekler bu işlem yardımıyla bununla beraber suyunu da kaybetmiyor. Bu da air fryer’larda yalnızca kızartma değil; sulu yiyecek hatta kek bile yapılabilmesini sağlıyor. Doğrusu air fryer yalnızca bir fritöz değil; fırın ve ocak görevi de görüyor.

Air fryer fritözlerle ilgili ‘daha sağlıklı’ deniyor, bu ne kadar doğru?

Air fryer fritözlerle ilgili en oldukça konuşulan konuların başlangıcında şüphesiz sağlık geliyor. Aklınıza gelebilecek neredeyse her şeyi yağsız pişirebildiğiniz air fryer’lar, bu aşamada kesinlikle sağlıklı bir seçenek olarak karşımıza çıkıyor. 

Yalnızca trans yağ içermeyişi sebebiyle değil, bazı zararı olan bileşiklerin oluşumunu engellemesiyle de air fryer’lar bilhassa kızartmaya oranla oldukça daha sağlıklı olarak anılıyor. Mesela bir patates kızartmasına çıtır çıtır ve kahverengi yapısını veren akrilamid isminde kimyasal bileşen, bununla beraber kanser riskini de artırıyor. Hava ile pişirmede bu bileşenin oluşma oranı %90 azalıyor. Sadece doğal ki air fryer ve sağlık noktasında bazı eksiler de var.

Mesela teflon içeren air fryer’ların kanser riski sebebiyle tercih edilmemesi gerekiyor. Aynı şekilde et şeklinde bazı besinlerde kaynatıp haşlama ya da buharlı pişirme şeklinde yöntemlerin karşısında air fryer daha sağlıksız hale geliyor.

Sebebi ise yüksek ısıda pişirme sebebiyle oluşan bazı bileşenler. Fakat bu bileşenlerin kızartma, mangal şeklinde yöntemlerle de oluştuğu biliniyor.

İşin bir de ‘tutum’ tarafı var;

Air fryer fritözler, yağ kullanım oranını sıfıra indiriyor. Günümüzde sıvı yağ fiyatlarının epey yükseldiğini düşünürsek, sağlık için avantajlarının yanında yağ harcamalarını da yüksek oranda azalttığını söylemek mümkün. 

Bunun yanında bir öteki tutum kalemi ise air fryer’lar için kesinlikle ‘süre’. Oldukca daha çok uğraş ve süre gerektiren yemekler, air fryer’lar ile averaj 15-20 dakikada pişiyor. Bu da bilhassa günümüzün ‘yiyecek halletmeye zaman bulamayan’ yaşam seçimi düşünüldüğünde epey büyük bir artı ve tutum. 

Mesela kimi air fryer modellerinde telefonlarımızdan komut vererek pişirme işlemini başlatma şeklinde adımlar atabiliyoruz. Değişen teknolojinin bu tür adaptasyonları da bizlere süre kazandırırken bununla beraber yiyecek yapma sürecini oldukça daha ergonomik hale getiriyor.

Avrupa pazarında 10 yıldan uzun bir süredir mevcud, vatanımızda de birkaç senedir bulunan air fryer fritözleri üreten markalar da haliyle bu tutum ögelerini öne çıkarıyor.

Zamandan ve yağdan tutum ettik fakat elektrik faturası ne olacak?

Son aylarda enerji fiyatlarında ciddi artış yaşandı. Bu da bizi herhangi bir elektronik ürün seçerken enerji tüketimini de göz önünde bulundurmaya itiyor. Airfryer fritözler de bu aşamada bilhassa klasik fırınlara gore ciddi oranda tutum sağlıyor. 

1500 W ile çalışan ve averaj 3.5 litre hacme haiz bir air fryer, ideal kullanımda bütçe ve dünya dostu bir kullanım vadediyor. Böylelikle daha azca enerji harcayarak hem daha çevreci bir adım atmış oluyoruz hem de faturalarımız kabarıklaşmıyor.

Netice olarak air fryer’lar daha sağlıklı ve daha ergonomik bir yiyecek hazırlama deneyimi sunarken bununla beraber tutum etmemizi de sağlıyor. Önümüzdeki süreçte de popülaritesi daha da artacak şeklinde görünüyor.