Amerikalılar Neden Evlerinde Ayakkabılarını Çıkarmazlar?

Türkler olarak bu mevzuda bir fazlaca hassasız, ayakkabıyla eve girmenin düşüncesi bile fena; annelere fenalık geçirtebilecek bir davranış.

Hatta evden çıkarken ayakkabılarımızı giydikten sonrasında içeride bir şey unuttuğumuzu fark ettiğimiz olur. Bu şekilde anlarda ayakkabıyı çıkarmaya üşenip içeri ya emekleyerek gireriz ya da ayakkabının tabanı yere minimum değecek şekilde ve halılara basmadan yürümeye çalışırız.

Peki bizim için bu kadar kirli olan bir fiil, başta ABD olmak suretiyle dünyanın pek oldukça kültüründe neden kirli görülmüyor?

Ilk olarak bu haritayı inceleyelim. Gördüğünüz suretiyle dünyanın bir kısmında ayakkabıyla eve giriliyor, bir kısmındaysa girilmiyor.

• Mavi: Evde ayakkabı giyilen bölgeler
• Yeşil: Evde ayakkabı giyilmeyen bölgeler

Ikimiz de yeşil kısma dahiliz ve bu mevzuda asla yalnız değiliz. Ayakkabıyla eve giren insanların sayısı da bir fazlaca fazla.

Dışarıda balçık, toz, köpek kakası şeklinde kirli şeylere basılma ihtimali yüksekken neden hâlâ ayakkabıyla eve girilebiliyor?

Bu durum kolay bir kültürel farklılıktan ibaret. Bu kültürlerde ayakkabıların altındaki kir, mikrop miktarı umursanmaz. Bir kültürde ayakkabıyla eve girmek iğrenç bulunabilir fakat bu kültürde elle yiyecek yenmesi ise Amerikalılar tarafınca iğrenç bulunabilir. Kısaca içinde yaşadığımız ve “alıştığımız düşünceler”, insanları bir oyun hamur harcını şeklinde şekillendiriyor.

Ayakkabıları başka birinin evinde çıkarmak bu kültürdeki insanları daha da gerebiliyor.

Zira çorapla ya da çıplak ayakla başkasının evinde olmak rahatsız hissettiriyor. Nasıl ki toplumsal medyada “şu siteye ayak atmayın artık” serzenişleri var ise başka bir evde de kimse bir ayak görmek istemiyor. Üstelik bakımsızsa ve kokuyorsa daha da rahatsızlığa neden olacaktır.

Gün boyu ayakkabı içinde kalan çoraplardaki lekelerin görünmesi de huzursuzluk yaratacaktır. Eğer oldukça samimi bulunmadığınız birinin evindeyseniz ayakkabınızı çıkarmak donla kalmak şeklinde bir duruma neden olacaktır bundan dolayı oldukça mahrem bir şey olarak görülüyor.

Evlerdeki zemin seçimi, bu kültürü şekillendirmiş olabilir.

Amerikalıların evlerinde kolay kolay bir halı göremezsiniz, var ise da bizde olduğu şeklinde yerin büyük kısmını kaplamaz. Zemin bir çok süre parkedir. Bizim kültürümüzde ise halının mühim bir yeri vardır, kirletilmemesi gerekir. Bu da organik olarak ayakkabıları evlerin içinden uzak tutmaya neden olmuş olabilir.

Tam tersi de olabilir, evde ayakkabı giyildiğinden dolayı halı kültürü hiçbir süre yerleşmemiş olabilir. Aslına bakarsan parkelerin süratli temizlenmesinden dolayı çok açık ki ayakkabı tabanındaki kirler pek önemsenmiyor. Hatta cami ve kilise zeminleri de bu kültürü net bir halde yansıtıyor.

“Lütfen ayakkabılarınızı çıkarın”

Bir Amerikalı, evine girecek olan kişiden ayakkabısını çıkarmasını isterse bu, kaba bir davranış olarak algılanabilir. Zira misafirin kirli olduğu ima edilir. Gene de evinde ayakkabı giymeyen Amerikalıların sayısı küçümsenemeyecek kadar fazladır.

Mevzuya bir de nesnel olarak bakalım: Evde ayakkabı giymek mi daha mantıklı, yoksa giymemek mi?

Refleksologların dediklerine bakılırsa; evde çıplak ayakla dolaşmak, kan dolaşımımızı artırıyor ve böylece uyku kalitemiz iyileşiyor. Ayak tabanlarındaki refleksler uyarıldığı için iltihaplanma, ağrı ve gerginlik azalıyor.

“Refleksolog ne?” derseniz; el ve ayaklardaki sinir uçlarına bası uygulanması yardımıyla çeşitli rahatsızlıklara yönelik destek tedavi sağlanan tamamlayıcı tıp metodunu tatbik eden uzmanlardır. Belirli noktalara masaj yapılarak çeşitli bozukluklar iyileştirilmeye çalışılır.

Çevre kimyacıları da bizim tarafımızda; ayakkabıyla eve girildiğinde evde biriken kirlerin üçte biri dışarıdan gelmiş oluyor. Aslen dışarıdan giren bakteriler evlatların bağışıklığını güçlendirebilir sadece bu bakteri ve mikropların bazıları, ilaçlara karşı direnç kazanabileceği için tedavisi zor hastalıkların ortaya çıkmasına neden olabilir. Bilhassa de asfalt yol kalıntıları, endokrin bozucu çim kimyasalları ciddi tehlikelere neden olabilmektedir.

Orta yolu nasıl bulabiliriz?

Misafirlere terlik vermek en mantıklı çözüm olsa gerek, ki bizim kültürümüzde bulunuyor. Hatta bir tek misafirler ulaşınca çıkarılan terlikler de bulunur.

Açıkçası evde ayakkabıyla olma fikrinin bazı mantıklı yanları olsa da tüm gün ayakkabı ve çorap içinde kalan ayakları iş/okul dönüşünde havalandırmanın verdiği ferahlık hissi gibisi yok.

Aslına bakarsan eski bir Afrika atasözü der ki, “Ayakkabılarınızı kapı eşiğinde bıraktığınız süre, tasalarınızı geride bırakırsınız”.