Apollo ile Artemis Görevleri Arasındaki Farklar

Ay’a ilk kez bir insanoğlunun ayak basışı, yüz milyonlarca insanoğlunun beraber izlediği, şaşırmış olduğu ve heyecanlanmış olduğu büyük bir andı. Milyonlarca senedir kafamızı kaldırıp karşılaştığımız büyüleyici yuvarlak, sonunda insan için ulaşılabilir bir hedef olmuştu. 

İlk insanlı Ay görevlerinden elde edilmiş veriler ve seneler içinde Ay ile ilgili yürütülen araştırmalar, uydumuzu yakından tanımamızı ve daha fazlasını istememizi sağlamış oldu. Aradan geçen 50 yıldan sonrasında, Ay tekrardan insanların ayak basacağı bir hedef haline geldi. Sadece bu kez insanlığı Ay’a götürecek teknolojiden görevin amaçlarına kadar, her şey değişik. 

İnsanlık bu kez NASA’nın Artemis görevi ile Ay’a gidecek. Görevin ilk ve insansız gerçekleşecek fırlatması ise ilkin bazı teknik nedenlerle, arkasından da ekstrem hava koşulları ve fırtınaların etkisiyle ertelendi. Verilen en yeni tarih ise 12-27 kasım içinde bigün. Bu büyük göreve haftalar kala, geçmişten farklarına göz atalım.

Apollo ile Artemis görevleri arasındaki farklar neler?

Apollo’dan sonrasında sıra Artemis’te: Ay’a ayak basacak ekipte köklü değişimler var

• Apollo görevleri ile Ay’a ayak basan 12 kişiden yalnızca bir tanesi bilim insanıydı. Ekibin geri kalanı ise asker kökenliydi. NASA’nın Artemis için astronotları seçeceği havuzda ise bol miktarda bilim insanı bulunuyor.
• Apollo görevleriyle Ay’a giden ekibin tamamı ‘beyaz erkeklerden’ oluşuyordu. NASA, Artemis görevi ile kadın ve ‘beyaz olmayan’ insanları da Ay’a taşımayı hedefliyor. NASA bununla beraber ‘yalnızca bir kadın’ değil de, ekibin büyük kısmının ya da tamamının kadınlardan oluşma ihtimali bulunduğunu söylüyor.
• Bir üstteki maddeye de gönderme olacak şekilde; görevin isminin Artemis seçilmesinin de sebebi aslına bakarsak bu. Apollo, Yunan mitolojisinde Zeus’un oğullarından biri. İkiz kardeşi ise tanrıça Artemis… 

Görevlerin arkasındaki teknoloji ve mühendislik de epey gelişti ve değişti

• Apollo Komuta Modülü, ekibin seyahat etmiş olduğu modüldü ve 3 kişilik bir ekip maksimum 14 gün kadar kalabiliyordu. Bu 3 kişiden iki tanesi Lunar Modül ile Ay’a inerken bir şahıs komuta modülünde kalmış olarak Ay’daki ekibin geri dönüşünü bekliyordu. Artemis görevinde ise Orion 4 astronotu 21 gün ağırlayabilecek donanımla ve büyüklükte geliştirildi. Astronotların Ay’a taşınması ise Artemis’te Human Landing System ile yapılacak.
• Apollo görevinde astronotlar ilkin Saturn IB ve arkasından da uzun seneler ‘dünyanın en kuvvetli roketi‘ unvanını taşıyan Saturn V’ten güç alarak Ay’a doğru yola çıktılar. Artemis görevinde ise dünyanın yeni en kuvvetli roketi SLS kullanılacak. SLS’nin itme gücü, Saturn V’in itme gücünden %15 daha çok. 

Apollo ile Artemis’in varış noktası için hedefledikleri bölgeler birbirine zıt

• Apollo görevleri döneminde Ay’a dair bilgimiz daha kısıtlıydı. Bu sebeple olabilecek en güvenli bölgeler iniş için seçildi. Artemis görevinde ise Ay’ın ‘daha gizemli’ cenup Kutbu’na gidilecek. Zira bu bölgenin, Ay’daki su buzu kaynaklarını barındırdığı düşünülüyor.

Apollo ve Artemis’in Ay ile ilgili planları da oldukça değişik…

• Apollo ile insanlığın hedefi ilkin Ay yörüngesine girebilmek, sonrasında da ilk kez ayak basmaktı. Hem de görevin bir öteki mühim parçası ise Ay’dan toplanacak numuneler ile uydumuza yönelik araştırmalar gerçekleştirebilmekti.
• Artemis’te ise esas amaç Ay yüzeyine ve yörüngesine kurulacak üsler ve istasyonlar ile hem araştırmaları derinleştirmek hem de Mars’a ve sonrasında derin uzaya yapacağımız yolculuklar için hazırlık yapmak. Bu amaç için Ay’da bir üs kurulacak ve burada devamlı kalan astronotlar araştırmalarına devam edebilecekler.
• Apollo görevleri sonrası uzunca seneler ‘Ay’da keşfedilecek fazla bir şey kalmadı‘ şeklinde söylemler hakim olmuştu ve Ay ile ilgili esas hedef üstüne çıkabilmekmiş şeklinde lanse edilmişti. Zira o dönemde Ay görevleri bilimsel çalışmalardan ziyade ‘siyasi’ birer koz olarak görülüyordu. Artemis görevinde ise Ay’ın insan türünün geleceği için mühim bir istasyon olabileceği düşüncesiyle fazlaca daha bilimsel bir bakış açısıyla hareket ediliyor.

NASA’nın Artemis görevi, Ay ile ilgili insanlığın tek projesi değil. Pek fazlaca ülke bilhassa Ay’daki buz ve su kaynaklarına erişebilmek ve uzay çalışmalarında uydumuzdan bir istasyon olarak yararlanabilmek için çeşitli emekler gerçekleştiriyor.

Mesela Çin de gelecek yıllarda Ay’da kapsamlı bir araştırma istasyonu kurmaya hazırlanıyor. Hatta ABD’den bu mevzuda ‘Çin, Ay’ı ele geçirmeye çalışacak‘ şeklinde absürt açıklamalar bile gelmişti.

Tüm bu emekler sonrası gelecekte Ay’ı üstünde ve yörüngesinde araştırmalar meydana getirilen, öteki gezegenlere giderken uğranan bir istasyon olarak göreceğiz. Sadece öncesinde epey yolumuz var…