Martı Hakkında Soruşturma Başlatıldı

2019 senesinde kurulan ve süratli bir büyümeyle Türkiye’nin en büyük şirketleri arasına katılan mikro mobilite girişimi Martı, bugün Rekabet Kurumu’nun radarına girdi. Rekabet Kurumu, paylaşmış olduğu duyurusunda Martı İleri Teknoloji AŞ hakkında soruşturma açıldığına karar verildiğini duyurdu.

Rekabet Kurumu’nun paylaşmış olduğu duyuruda Martı’ya yönelik soruşturma kararının, ürün pazarında egemen durumda bulunmuş olduğu ve rakipleri üstünde dışlayıcı eylemleri ile egemen durumunu kötüye kullanmaktan kaynaklandığı açıklandı. Kurum, önaraştırma sonucunda elde edilmiş data, belge ve meydana getirilen tespitlerde bulguları ciddi ve kafi bulduğuna hükmetti.

Soruşturma, Kanun’un 4. ve 6. maddelerini ihlal edilmiş olduğu iddiasıyla başlatıldı:

Rekabet Kurumu, söz mevzusu araştırmayı Martı hakkında iddia edilen yukarıdaki suçlamalarla beraber başlattı. Söz mevzusu iddialar, Martı’nın 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. ve 6. maddelerini ihlal ettiğini gösteriyordu. Söz mevzusu soruşturma sonucu, Martı’nın kati olarak suçlu bulunduğunu göstermemekle beraber, kati bir ceza yada yaptırıma maruz bırakılacağı anlamına da gelmiyor.

Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. Ve 6. Maddeleri:

Madde 4- Belirli bir mal yada hizmet piyasasında direkt yada dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da engelleme amacını taşıyan yada bu etkiyi doğuran veya doğurabilecek özellikte olan teşebbüsler arası anlaşmalar, uyumlu eylemler ve girişim birliklerinin bu tür karar ve eylemleri hukuka aykırı ve yasaktır.

Bu haller, bilhassa şunlardır:

a) Mal yada hizmetlerin alım ya da satım fiyatının, fiyatı oluşturan maliyet, kâr şeklinde unsurlar ile her türlü alım veya satım şartlarının tespit edilmesi,

b) Mal yada hizmet piyasalarının bölüşülmesi ile her türlü piyasa kaynaklarının yada unsurlarının paylaşılması ya da kontrolü,

c) Mal yada hizmetin arz ya da talep miktarının kontrolü yada bunların piyasa haricinde belirlenmesi,

d) Rakip teşebbüslerin faaliyetlerinin zorlaştırılması, kısıtlanması yada piyasada etkinlik gösteren teşebbüslerin boykot ya da öteki davranışlarla piyasa dışına çıkartılması veya piyasaya yeni gireceklerin engellenmesi,

e) Münhasır bayilik hariç olmak suretiyle, eşit hak, yükümlülük ve edimler için eşit durumdaki kişilere değişik şartların uygulanması,

f) Anlaşmanın niteliği yada ticarî teamüllere aykırı olarak, bir mal yada hizmet ile beraber öteki mal yada hizmetin satın alınmasının mecburi kılınması yada aracı girişim durumundaki alıcıların talep etmiş olduğu bir malın ya da hizmetin öteki bir mal yada hizmetin de alıcı tarafınca teşhiri şartına bağlanması ya da arz edilen bir mal yada hizmetin yeniden arzına ilişkin şartların ileri sürülmesi,

Bir anlaşmanın varlığının ispatlanamadığı durumlarda piyasadaki fiyat değişmelerinin yada arz ve talep dengesinin ya da teşebbüslerin etkinlik bölgelerinin, rekabetin zorla izin verilmediği, bozulmuş olduğu yada kısıtlandığı piyasalardakine benzerlik göstermesi, teşebbüslerin uyumlu fiil içinde olduklarına karine teşkil eder.

Ekonomik ve rasyonel gerçeklere dayanmak koşuluyla taraflardan her biri uyumlu eylemde bulunmadığını ispatlayarak sorumluluktan kurtulabilir.

Madde 6- Bir yada birden fazla teşebbüsün ülkenin bütününde ya da bir bölümünde bir mal yada hizmet piyasasındaki egemen durumunu tek başına veya başkaları ile yapacağı anlaşmalar ya da beraber davranışlar ile kötüye kullanımı hukuka aykırı ve yasaktır.

Kötüye kullanma halleri bilhassa şunlardır:

a) Ticarî etkinlik alanına başka bir teşebbüsün girmesine direkt yada dolaylı olarak engel olunması ya da rakiplerin piyasadaki faaliyetlerinin zorlaştırılmasını amaçlayan eylemler,

b) Eşit durumdaki alıcılara aynı ve eşit hak, yükümlülük ve edimler için değişik şartlar ileri sürerek, direkt yada dolaylı olarak ayırımcılık yapılması,

c) Bir mal yada hizmetle beraber, öteki mal yada hizmetin satın alınmasını yada aracı teşebbüsler durumundaki alıcıların talep etmiş olduğu bir malın yada hizmetin, öteki bir mal yada hizmetin de alıcı tarafınca teşhiri şartına bağlanması ya da satın alınan bir malın belirli bir fiyatın altında satılmaması şeklinde yeniden satış halinde alım satım şartlarına ilişkin sınırlamalar getirilmesi,

d) Belirli bir piyasadaki hâkimiyetin yaratmış olduğu finansal, teknolojik ve ticarî avantajlardan yararlanarak başka bir mal yada hizmet piyasasındaki rekabet koşullarını bozmayı amaçlayan eylemler,

e) Tüketicinin zararına olarak üretimin, pazarlamanın ya da teknik gelişmenin kısıtlanması.