AST Nedir, Yüksekliği ve Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

Biz bilincinde olmasak bile vücudumuz her an sayısız işlem yaparak bizi hayatta tutuyor. Bu işlemlerden en yaşamsal öneme haiz olanları ise karaciğerimiz üstüne alıyor. ALT ve AST benzer biçimde enzimler üreterek yediğimiz yiyecekleri sindirmekten tutun kanın pıhtılaşmasına kadar pek pek oldukca görevi yerine getiriyor. AST enziminin ise ayrı bir yeri var şundan dolayı kandaki değerine gore karaciğerimizin doğru çalışıp çalışmadığını görebiliyoruz.

AST kısaltması ile malum aspartat aminotransferaz, aslına bakarsak öteki organlarımızda da olan bir enzim sadece aslolan üretildiği ve en yoğun olduğu yer karaciğer olduğundan direkt bu organın sağlığı hakkında informasyon vermektedir. Eğer kanınızdaki AST oranı yüksekse karaciğerinizde bazı problemler olduğu anlamına gelir. AST nedir sorusunu birazcık daha detaylı inceleyelim ve gelin yüksekliği ile düşüklüğü benzer biçimde durumlarda neler olabileceğini görelim. 

Aspartat aminotransferaz özetlemek gerekirse AST nedir?

Serum glutamik-oksaloasetik transaminaz SGOT olarak da malum aspartat aminotransferaz özetlemek gerekirse AST, karaciğerimiz tarafınca üretilen bir enzimdir. En yoğun olduğu yer karaciğer olsa da kalpte, böbreklerde, beyinde ve kaslarda da belirli oranda AST bulunur. Karaciğer hasar görmüş olduğu vakit kana karıştırdığı için kan testi sonuçlarında ortaya çıkan AST kıymeti üstünden karaciğerinizin sağlığı anlaşılır.

AST ne işe yarar?

Karaciğerimizin temel görevi, bedenimize giren gıdaları enerjiye dönüştürmektir. Bunun için safra isminde olan bir madde üretir. Kanda bulunan atıkları ve toksinleri temizleyerek kanın pıhtılaşmasına destek olan değişik bileşenler de üretir. İşte bu bileşenlerden bir tanesi AST kısaltması ile anılan aspartat aminotransferaz enzimidir. AST değerinin kan testi sonuçlarındaki kıymeti ise var olduğu organların sağlığını işaret eder.

İdeal AST kıymeti kaçtır?

AST kısaltması ile anılan aspartat aminotransferaz enzimi U ile gösterilir ve 1 litre kandaki miktarı üstünden değerlendirilir. Erkeklerin ideal AST kıymeti 10 ile 40 U / L içinde, kadınların ideal AST kıymeti ise 9 ile 32 U / L arasındadır. AST değerinin düşüklüğü pek görülmez sadece bu değerlerin üstünde bir orana haiz olduğunuz vakit bu durum AST yüksekliği olarak değerlendirilir. 

AST yüksekliği nedir, neden olur?

• Kronik hepatit
• Siroz
• Safra kesesi kanallarındaki tıkanıklık
• Karaciğer kanseri
• Akut viral hepatit
• İlaç kaynaklı karaciğer hasarı
• Karaciğere giden kan damarlarında tıkanıklık
• Yanıklar
• Kalp krizi
• Yoğun egzersiz
• Kas yaralanmaları
• Gebelik
• Pankreatit
• Değişik ameliyatlar

Erkeklerde 40 U / L, kadınlarda ise 32 U / L üstünde çıkan AST kıymeti, AST yükseliği olarak değerlendirilir. AST yüksekliğine yol açan durumlar ise genel olarak bu şekildedir. Sadece dikkat ettiyseniz AST yüksekliğine neden olabilecek pek oldukca değişik durum var. Bu yüzden herhangi bir mesele yaşadığınız vakit kendi kendinize teşhis koymak yerine kesinlikle uzman bir hekime muayene olun.

AST yüksekliği emareleri:

• Ciltte ve gözlerde sarılık
• Devamlı bitkin olma hissi
• Aşırı kilo kaybı
• Kilodan bağımsız şiş bir göbek
• Karın ağrısı
• İştah kaybı
• Ciltte kaşınma
• Koyu renkli idrar
• Açık renkli dışkı
• Bacaklarda ve ayak bileklerinde şişlik
• Çürükler

Karaciğeriniz hasar almış olduğu vakit kanınızdaki AST değerinin yükselmesi sonucu ortaya çıkan belirtilerden bazıları bu şekilde. Bir çok AST yüksekliği durumunda bu belirtilerin biri ya da birkaç tanesi görülmektedir. Sadece herhangi bir emare olmasa bile karaciğerinizin risk altında olduğu bazı durumlarda kan testi istenebilir.

AST yüksekliği riski yaratan durumlar:

• Hepatit virüsüne maruz kalmak
• Aşırı alkol tüketimi
• Karaciğer hasarı yarattığı malum ilaçlar kullanmak
• Genetik karaciğer hastalıkları
• Aşırı kiloluluk
• Şeker hastalığı
• Metabolizma sorunları
• Karaciğer yağlanması

Eğer hemen hemen AST yüksekliği emarelerinden birine haiz değilseniz sadece bu tür durumlardan bir ya da birkaç tanesi sizde var ise hekiminiz tedbir olarak bir kan testi ile AST değerinizi denetlemek isteyecektir. Duruma gore ilaç değişimi ve yaşam seçimi değişikliği önerilebilir ya da değişik bir tedavi yöntemi uygulanabilir.

AST düşüklüğü neden olur?

• Böbrek hastalıkları
• Üre yüksekliği
• Diyaliz
• Şeker koması
• Gebelik
• B6 vitamini eksikliği

Kanınızdaki AST kıymetini düşüren durumlardan bazıları bu şekilde. AST düşüklüğü pek yaygın görülen bir durum değildir ve öyleki olduğu vakit da genel olarak kısa sürer. Gene de en doğru sonucu hekiminiz verecektir. 

AST ile ALT arasındaki fark kıymeti nedir?

Aspartat aminotransferaz AST ile alanin aminotransferaz ALT birbirine oldukca benzeyen ve karaciğer sağlığı için kan testlerinde genel olarak beraber değerlendirilen enzimlerdir. ALT enziminin en yoğun olduğu yer karaciğerken AST kalp, böbrek, beyin ve kas sisteminde de bulunur. AST kıymeti karaciğer başta olmak suretiyle pek oldukca değişik organda yaşanmış olan hasarı ortaya çıkarabilir. 

AST kıymeti nasıl düşürülür?

• İşlenmiş besin tüketimini sınırlandırın.
• Alkol tüketimini sınırlandırın.
• Lifli gıdalar tüketmeye çalışın.
• Meyve ve sebze ağırlıklı bir rejim uygulayın.
• Yeterince C vitamini aldığınızdan güvenilir olun.

AST değerinizi yükselten rahatsızlığa ya da hastalığa gore değişim gösterse de genel olarak bu tür önlemler alarak ve yaşam tarzınızı değiştirerek AST değerinizi düşürmeniz mümkün. Eğer AST değerinizin yüksek olmasının sebebi karaciğer hasarı yaratan bir ilaçsa bu durumu hekiminizle paylaşarak değişik bir ilaca geçebilir ya da ek bir ilaç daha alabilirsiniz.

Karaciğer sağlığı ile genel vücut sağlığınız içinde direkt bir ilişki vardır. Bir çok vakit karaciğer sağlığınız iyi değilse ve AST değeriniz yüksekse vücudunuzun değişik noktalarında da problemler vardır ve bunlara bağlı olarak emareler görürsünüz. Bu yüzden genel olarak sağlığınıza iyi bakmayı daima ön planda tutmalısınız.

Tertipli egzersiz yapmak, sigarayı bırakmak, alkol tüketimini sınırlandırmak benzer biçimde genel sağlığınıza iyi gelecek değişikliklerin yanı sıra enginar, kahve, yeşilçay, sarımsak, kuşkonmaz, üzüm, yer fıstığı, balık yağı ve greyfurt benzer biçimde besinler tüketerek karaciğer sağlığınızı koruyabilirsiniz. 

Vücudumuz için yaşamsal öneme haiz karaciğerimiz tarafınca üretilen enzimlerden bir tanesi olan AST nedir, ne işe yarar benzer biçimde dört gözle beklenen soruları yanıtlayarak yüksekliği ve düşüklüğü durumlarında neler olabileceğinden bahsettik. Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tüm sağlık mevzularında olduğu benzer biçimde AST hakkında da en doğru ve size hususi bilgiyi en yakın sağlık kuruluşuna giderek uzman bir hekimden almanız icap ettiğini ihmal etmeyin.