BDDK’dan kredi işlemlerini kolaylaştıracak karar

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, vatandaşın ve iş dünyasının salgın koşullarından normale geçiş döneminde finansman erişimini kolaylaştıracak, kredi sisteminin etkin çalışmasına daha çok katkıda bulunacak kararlar aldı.

Iktisat Düzeltim Paketi’nde yer edinen bankacılık sektörünün etken kalitesinin artırılmasına yönelik eylemler kapsamında “Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”i takiben “Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmelikte Değişim Yapılmasına Dair Yönetmelik” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Öte taraftan BDDK, “Sorunlu Alacakların Çözümlenmesine İlişkin Rehber” ile “Kredi Tahsis ve İzleme Süreçlerine İlişkin Rehber” olmak suretiyle 2 yeni rehber de bugün itibarıyla yürürlüğe alındı.

Bankaların uygun kredi tahsis, seyretme, rehabilitasyon ve sorunlu alacak çözümleme süreç ve politikalarını oluşturan ilgili yönetmelikler ve rehberler, yaşama şansı olan şirketlerin finansal ve/yada operasyonel tekrardan yapılandırma yöntemiyle yaşatılmış olduğu sadece zombi firmalar olarak tanımlanabilecek borç ödeme kapasitesi oldukça zayıf olan ya da asla olmayan borçlulardan olan alacakların aktiften silme, varlık yönetim şirketleri, hususi fon ya da hususi amaçlı şirketlere devir benzer biçimde yöntemlerle banka bilançolarından etkin şekilde temizlendiği proaktif bir yapının oluşturulması için hazırlandı.

Kredi sınıflamaya ilişkin Yönetmelik

Hafta başlangıcında, “Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”te meydana getirilen değişiklikle bankaların kredi sınıfı değişikliklerine dair kriterlerini yazılı hale getirerek denetime hazır bulundurma zorunluluğu getirildi.

Bankalarca tekrardan yapılandırma öncesinde borçlunun geri ödeyebilme kapasitesine ilişkin bir değerlendirme halletmeye yönelik yargı yönetmeliğe eklendi.

Yönetmelik değişimleri kapsamında bankacılık sisteminde kaynakların verimli kullanımı amacıyla kayıttan düşme uygulamasına yönelik hükümler de geliştirildi.

Alacakların türü, borçluya özgü koşullar, makroekonomik ortam benzer biçimde belirleyiciler makul kayıttan düşme süresini tanımlamak açısından güçlük yarattığından, kayıttan düşme zamanının uygunluğu gerekçelerini denetime hazır bulundurma şartıyla bankalara bırakıldı.

Yönetmelikteki bir öteki değişim ise KOBİ’lerin finansmana erişiminde karşılaştıkları güvence problemininin azaltılması için Devlet Destekli Ticari Alacak Sigorta Poliçelerinin ikinci grup güvence olarak sayılmasına yönelik oldu.

Böylelikle iktisat düzeltim fiil adımlarından önde gelen KOBİ’lerin alacak sigortası sistemi ile güvence altına alınan alacaklarının bankalar nezdinde güvence olarak kabul edilmesinin sağlanması suretiyle KOBİ’lerin finansa erişimin kolaylaştırılması adımının desteklenmesi hedeflendi.

Ek olarak, lisanslı depoculuk ile çiftçiye ve tarımsal üretimin gelişimini elde eden elektronik ürün senetlerinin (ELÜS) daha yüksek güvence oranı ile dikkate alınması da getirilen öteki bir yenilik olarak öne çıktı.

ELÜS’lerin güvence olarak kabul edilebilirliğinin kolaylaştırılmasını teminen yüksek güvence oranı ile dikkate alınması ile Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi tarafınca hazırlanan İstanbul Finans Merkezi (İFM) Fiil Planının bileşenlerinden önde gelen elektronik ürün senetlerine (ELÜS) ilişkin piyasanın işlerliğinin ve derinliğinin artırılmasına da katkı sağlanması planlanıyor.

Kredi işlemlerine ilişkin Yönetmelik

BDDK’nın bugünkü Resmi Gazete’de “Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmelikte Değişim Yapılmasına Dair Yönetmelik”i yayımlandı.

Buna bakılırsa, bankaların sorunlu alacaklarının yönetim ve azaltım faaliyetleri olarak tanımlanan çözümleme süreci ile ilgili olarak kredi tahsis biriminden bağımsız bir çözümleme biriminin kurulması, üç senelik sorunlu alacak yönetim stratejisi ve senelik operasyonel planlarının hazırlanması mecburi tutuldu.

Ek olarak, bankacılık sektöründeki toplam riski Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunca (Kurul) belirlenen tutarın üstünde olan kredi müşterilerinden bankalarca alınması mecburi belgeleri toplama yükümlülüğünün yalnızca canlı alacak olarak izlenen müşterilerden isteneceği ve bu kapsama ilk kere giren müşterilerin bağımsız denetim sürecinin başlatıldığının belgelendirilmesi kaydıyla kendilerine kredi tahsisi yapılabileceği netleştirildi.

Söz mevzusu yükümlülük I Ocak 2022 geçmişine ötelenerek yükümlülük kapsamına giren kredi müşterilerine ve bankalara kolaylık sağlandı.

Rehberlerin yönetim kültürüne dönüşmesi amaçlanıyor

Rehberlerle bankaların, kredi yaşam döngüsü içindeki uygulamalarına ilişkin kurumsal kapasitelerinin güçlendirilmesi, geliştirilmiş tahsis süreçleri ve etkinliği artırılmış seyretme uygulamaları, bankaların sorunlu alacak yönetiminin iyileştirilmesi amaçlanıyor.

Dolayısıyla banka etken kalitesinin artırılması açısından rehberlerle yönlendirme yapılmakta olup, orta ve uzun solukta bir yönetim kültürüne dönüşmesi planlanıyor.

Sorunlu Alacak Çözümleme Rehberi

Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmelik’te belirtilen sorunlu alacak yönetim stratejisi senelik operasyonel planlar ve çözümleme birimlerinin kaynaklar, süreç, performans ve faaliyetleri açısından daha etkili bir yapıya kavuşturulması amacıyla hazırlanan “Sorunlu Alacak Çözümleme Rehberi”nde sorunlu alacakların çözümlenmesi terimi tanıtılarak; bunun gerektirdiği organizasyonel yapı, hazırlık süreci ve faaliyetlere ilişkin bir çerçeve çiziliyor.

Sorunlu alacak stratejisinin bankalarca yapılacak bir öz değerlendirmeye dayandırılması, üç senelik bir süre öngörüsüne haiz olması, asgari olarak sorunlu alacakların çözümlenmesine ve alacaklardan dolayı edinilen varlıkların yönetilmesine ilişkin, takvime bağlı niceliksel hedefleri içermesi ve bir operasyonel plan çerçevesinde uygulanması gerekiyor.

Kredi Tahsis Ve İzleme Süreçlerine İlişkin Rehber

“Kredi Tahsis ve İzleme Süreçlerine İlişkin Rehber” ile bankaların tahsis ve seyretme süreçlerinin internasyonal iyi uygulamalardakine denk kalitede bir düzeye erişmesinin temini hedefleniyor.

Rehberde ilk olarak tahsis ve seyretme süreçlerine ilişkin tesis edilmesi ihtiyaç duyulan kurumsal çerçeveden ne beklenildiği açıklanırken, söz mevzusu çerçevenin etkinliğinin temini için oluşturulması ihtiyaç duyulan uygulamalardan bahsediliyor.

Rehberin ilerleyen bölümlerinde tahsis süreçlerine, fiyatlamaya ve güvence değerlemesine ilişkin bankaların uygulaması beklenen yenilikler ve geliştirmelere ilişkin hükümler sıralanıyor.

Son bölümde ise seyretme süreçlerinin kalitesinin artırılması için bankalardan tesis etmesi beklenen sistem ve altyapıya ilişkin hükümler yer ediniyor. Rehberin ekler kısmında bankalara yol gösterici olması bakımından bazı kriterler ve toplamasında yarar görülen veriler yer ediniyor.