Bilgisayar Bileşenlerinin Açılımları ve Anlamları

Günlük hayatta da sık sık karşılaşıyoruz sadece bilhassa yeni bir bilgisayar almak için ürün sayfasının özellikler kısmına indiğiniz vakit karşınıza GPU, CPU, RAM, SSD, HDD, PSU ve benzeri pek oldukça değişik kısaltma çıkacaktır. Bu bilgisayar bileşenlerinin açılımları ve haiz oldukları değerler bilgisayarın performans enerjisini gösterir. Bundan dolayı bilgisayar bileşenlerinin açılımları nedir bilmek gerekiyor.

Bilgisayar bileşenlerinin açılımları yalnızca bilişim uzmanları tarafınca bilinmesi ihtiyaç duyulan bir mevzu değil. Yeni bir aygıt alırken, mevcud bilgisayarınızda bir sorunla karşılaştığınızda, performans problemi yaşadığınızda ve benzeri durumlarda bilgisayar bileşenlerinin açılımları nedir bildiğiniz vakit, soruna oldukça daha süratli müdahale edebilir ya da kendinize en uygun aleti seçebilirsiniz. Bilgisayar kısaltmaları ne anlama geliyor gelin yakından bakalım.

Sık karşılaştığımız bilgisayar bileşenlerinin açılımları:

GPU / Graphics Processing Unit – Grafik İşlem Birimi (Ekran Kartı)

Graphics Processing Unit tanımının kısaltması olan GPU, Türkçe grafik işlemci birimi anlamına gelir. Bu aygıtlar grafiğin doğrusu görüntünün yaratılmasında kullanılırlar. Grafik işlemci birimi bilgisayar grafiklerini işler, gösterir ve bir çok vakit karmaşa algoritmalarda CPU’ya bakılırsa oldukça daha etkindir.

Bir bilgisayara harici olarak grafik işlemci birimi ekleyebilirsiniz sadece bir çok bilgisayarda, ortalama %90’ında, bu birim entegre olarak gelir. Entegre grafik işlemci birimleri, harici olarak kullanılan hususi birimlere bakılırsa oldukça daha düşük performan sunarlar. Sadece standart bir kullanıcı için entegre GPU da iş gören bir aygıttır. Bilgisayar performansını direkt olarak etkileyen en mühim bileşenlerden bir tanesidir.

CPU / Central Process Unit – Merkezi İşlem Birimi (İşlemci)

Central Process Unit tanımının kısaltması olan CPU, Türkçe merkezi işlem birimi anlamına gelmektedir. Merkezi işlem birimi, bilgisayarlarda verileri işleyen ve yazılımların emek vermesi için lüzumlu komutları gönderen birimdir. Tek bir yonga içinde bulunan merkezi işlem birimleri, mikroişlemci olarak adlandırılırlar.

Merkezi işlem birimi düşük seviyeli kodları okur ve yazılımların, giriş birimlerinin, çıkış birimlerinin çalışmasını sağlar. Bilgisayarın aklıdır demek yanlış olmaz. Bilgisayar performansını direkt olarak etkileyen en mühim bileşenlerden bir tanesidir. Özetlemek gerekirse işlemci olarak da anılan merkezi işlem birimi, karışık bir sistem olsa da kullanıcı olarak bizim gördüğümüz yalnızca küçük bir çiptir. 

RAM / Random Access Memory – Rastlantısal Erişim Hafızası:

Random Access Memory tanımının kısaltması olan RAM, Türkçe rastgele erişimli bellek anlamına gelmektedir. Rastgele erişimli bellek, işlemci tarafınca okunan ve iletilen verilerin kısa süreli depolandığı alan doğrusu bir veri deposudur. Bilgisayar performansını direkt olarak etkileyen en mühim bileşenlerden bir tanesidir.

RAM, ana hafızadır. Yükleme, aktarma, yönlendirme, gösterme ve verilerin çalmış olduğu hususi alandır. RAM üstünde bulunan veriler hem okunabilir hem de yazılabilir. DRAM, SRAM, ECC şeklinde aynı işlemi meydana getiren sadece değişik özellikleri ile öne çıkan türleri vardır. Bilgisayarınızdan oldukça daha kuvvetli bir performans almak için kullanmakta olduğunuz bileşenin üstüne yeni bir RAM ekleyebilir ya da mevcud RAM’inizi değiştirebilirsiniz. 

ROM / Read-only Memory – Salt Okunması mümkün Hafıza:

Read-only Memory tanımının kısaltması olan ROM, Türkçe yalnız okunabilir hafıza anlamına gelmektedir. Bir tek okunabilir hafıza, bilgisayarlar başta olmak suretiyle pek oldukça elektronik aygıtta kullanılmakta olan bir veri depolama birimidir. 

Benzer görünseler bile RAM ile ROM içinde oldukça mühim bir fark vardır. Adından da anlaşılacağı suretiyle, ROM üstündeki veriler hem yazılabilir hem de okunabilir değildir. ROM üstüne yalnızca üretim esnasında veri yazılabilir. Kullanıcı müdahale edemez. RAM ise daha ilkin anlattığımız şeklinde kullanıcı istekleri doğrultusunda yazılır, okunması mümkün, düzenlenir bir veri depolama birimidir. 

HDD / Hard Disk Drive – Durağan(durgun) Disk Sürücüsü:

Hard disk tanımının kısaltması olan HDD, Türkçe durağan(durgun) disk anlamına gelmektedir. Hard disklerin görevi veri depolamaktır. Bilgisayarınızda bulunan tüm veriler, gerektiği vakit kullanılmak için burada depolanır. RAM birimine bakılırsa emek harcama hızı oldukça yavaştır.

Durağan(durgun) disk, RAM birimine bakılırsa oldukça daha yavaş olduğundan sadece RAM üstüne yazılmayacak kadar büyük verileri burada depolanır. Kısaca durağan(durgun) disk üstündeki veriler, RAM kullanımına hazır olarak bekletilirler. HDD yavaş, RAM ise ufak boyutlu verileri depolayabildiği için bir süredir SSD olarak isimlendirilen oldukça daha süratli depolama sürücüleri kullanılıyor.

SSD / Solid-state drive – Katı Hal Sürücüsü:

Solid – state drive tanımının kısaltması olan SSD, Türkçe katı hal sürücüsü anlamına gelmektedir. SSD, ikincil depolama sistemi olarak çalışan ve verileri RAM’den değişik olarak kalıcı şekilde depolama hizmeti veren bir aygıttır. SSD sessizdir, hızlıdır, daha dayanıklıdır, gecikme süresi oldukça daha azdır. Kısaca özetlemek gerekirse SSD, HDD’ye bakılırsa oldukça daha kuvvetli bir aygıttır.

Yarı iletken hücrelere haiz olan SSD, verileri bu hücrelerde depolar. Her hücrede depolanan veri sayısına bakılırsa SSD tutarları da değişim göstermektedir. Ne kadar bit, o denli iyi. SSD, RAM ile benzer bir emek harcama prensibine haizdir. Veri yolları, veri iletimi istenen birime eş zamanlı olarak ulaşabilir. Bunun anlamı, veri işlem kapasitesi oldukça süratli demek oluyor.

PSU / Power Supply Unit – Güç Deposu Ünitesi:

Power Supply Unit tanımının kısaltması olan PSU, Türkçe güç deposu birimi anlamına gelmektedir. Bilgisayarlar başta olmak suretiyle tüm elektronik aygıtların emek vermesi için gereksinim duyulan enerjiyi sağlamakla görevli olan bileşenlerin ortak adıdır. Pil, batarya, adaptör, güç kablosu ve benzeri tüm birimler PSU olarak anılırlar.

Aslen güç deposu birimleri için aslolan güç deposu olan duvar prizi doğrusu elektrik ile enerjiye gerekseme duyan aygıt arasındaki bağlantı diyebiliriz. Direkt olarak elektriğe bağlı çalışan cihazlar için PSU güç kablosuyken, şarjlı olarak çalışan cihazlarda PSU batarya ya da pillerdir. Batarya ve piller için geçici güç deposu birimi demek de mümkün. Bilgisayarlar enerji olmadan çalışmayacağı için PSU birimi eğer olmazsa olmaz bir bileşendir diyebiliriz.

Yeni bir bilgisayar alırken, mevcud bilgisayarınızda bir sorunla karşılaştığınızda, performans problemi yaşadığınızda ve benzeri durumlarda karşınıza kısaltma olarak çıkan bilgisayar bileşenlerinin açılımları nedir tüm detaylarıyla anlattık. Elbet karşınıza değişik kısaltmalarla çıkacak bileşenler de var sadece uzman değilseniz yalnızca bu tarz şeyleri bilmek de kafi olacaktır.