Bilim İnsanları ‘Hayalet’ Plankton Fosiller Keşfetti

Internasyonal bir araştırma ekibi, yeni bir fosilleşme türü keşfetti.  ‘Hayalet’ fosillerinin keşfi, geçmiş küresel ısınma olaylarına karşı plankton direncini ortaya koyuyor.

University College London’dan (UCL), İsveç Tabiat Zamanı Müzesi’nden, Londra Tabiat Zamanı Müzesi’nden ve Floransa Üniversitesi’nden internasyonal bir bilim insanı ekibi, şimdiye kadar asla fark edilmemiş muhteşem bir fosilleşme türü buldu. Fosillerin, milyonlarca yıl ilkin denizlerde yaşamış, kokolitofor adında olan tek hücreli planktonların mikroskobik izleri yada “hayaletleri”. Keşifleri, iklim değişikliğinin okyanuslardaki planktonları nasıl etkilediğine dair anlayışta bir devrim yaratıyor.

Hayalet fosiller insanlık için oldukça mühim

Kokolitoforlar günümüz okyanusları için oldukça önemlidir. Soluduğumuz oksijenin çoğunu sağlar, deniz gıda ağlarını destek sunar ve deniz tabanındaki tortularda karbonu kilitlerler. Hücrelerini kokolit adında olan bir tür mikroskobik plankton sert kalkerli plakalarla çevreler. Bununla birlikte kokolitoforlar normalde kayalarda fosilleşen şeylerdir.

Bu fosillerin yavaş yavaş ortadan yok olması, geçmişteki birçok küresel ısınma olayında belgelenmiştir. Bu da bilim adamlarına, bu planktonların iklim değişikliği ve okyanus asitlenmesinden ciddi şekilde etkilendiğini düşündürmektedir.

İsveç Tabiat Zamanı Müzesi’nden Dr. Sam Slater, “Bu güzel hayalet fosillerinin keşfi tamamen beklenmedik bir şeydi. Başlangıçta onları fosilleşmiş polenlerin yüzeylerinde korunmuş olarak bulduk ve düzgüsel kokolitofor fosillerinin ender olduğu yada asla olmadığı dönemlerde bolca oldukları derhal ortaya çıktı. Bu bizim için büyük bir sürprizdi!” açıklamasını yapmış oldu.

Mikroskobik boyutlarına karşın, kokolitoforlar okyanusta oldukça bolca olabilir ve uzaydan bulut benzeri çiçekler olarak görülebilirler. Ölümden sonrasında, kalkerli dış iskeletleri deniz tabanına çöker, oldukca sayıda birikir ve tebeşir şeklinde kayalar oluşturur.

Kokolitoforlar saç telinden bile ince!

Profesör Paul Bown, açıklamasında bu hayalet nannofosillerin korunması icap ettiğini altını çizdi ve “Hayalet fosiller son aşama minik. Uzunlukları ortalama olarak milimetrenin beş binde beşi kadar, insan saçından 15 kat daha ince! Sadece orijinal plakaların bilgileri hala muhteşem bir halde görülebiliyor. Plakaların kendileri çözülmüş olsa bile, eski organik maddenin yüzeylerine bastırılıyor.” diyerek açıklamalarını tamamladı.

Deniz tabanındaki tortular gömülürken oluşan hayalet fosiller, kayaya dönüşür. Üstte kademeli olarak daha çok balçık biriktikçe, ortaya çıkan tazyik, kokolit plakalarını ve öteki organik kalıntıları beraber ezer ve sert kokolitler, polen ve öteki yumuşak organik maddelerin yüzeylerine bastırılır. Sonrasında, kayadaki boşluklardaki asitli sular, kokolitleri eriterek geride bir tek izlenimlerini, şu demek oluyor ki hayaletleri bırakır. İşte hayalet fosiller bu şekilde oluşur.

Emek harcamalar sonucunda dünyanın dört bir yanında hayalet fosiller bulunmuş oldu

Emek verme, Cenup Yarımküre’deki büyük volkanizmanın atmosferdeki CO2 seviyelerindeki artışın neden olduğu, Erken Jura’da süratli bir küresel ısınma aralığı olan Toarcian Okyanus Anoksik Vakası’na (T-OAE) odaklandı. Araştırmacılar, Birleşik Krallık, Almanya, Japonya ve Yeni Zelanda’dan T-OAE ile ilişkili hayalet nannofosiller buldular.

Profesör Richard Twitchett “Hayalet fosiller, nannoplanktonun, Jura ve Kretase’deki geçmiş küresel ısınma olayları esnasında, önceki kayıtların planktonun okyanus asitlenmesi sebebiyle çöktüğünü varsaydığı, bolca, çeşitli ve geliştiğini gösteriyor. Bu fosiller, kalkerli nannoplanktonların ısınma olaylarına nasıl tepki verdiğine dair anlayışımızı tekrardan şekillendiriyor” dedi.

Son olarak, Dr. Sam Slater bu keşfi şöyleki açıklıyor: “Çalışmamız, geçmişteki bu ısınma olayları esnasında alg planktonunun bolca bulunduğunu ve deniz tabanındaki oksijen seviyelerinin bir çok türün hayatta kalamayacağı kadar düşük olduğu deniz ölü bölgelerinin genişlemesine katkıda bulunduğunu gösteriyor. Plankton patlamaları ve ölü bölgelerle beraber bu koşullar, küresel olarak ısınan okyanuslarımızda daha yaygın hale gelebilir.”