Bilim İnsanları, Salgının Kaynağının İncelenmesini İstedi

Koronavirüs salgınının başlangıcının üstünden bir buçuk yıl geçti. Bu süreçte bilim bir taraftan virüsün sebep olduğu hastalık ile iyi mi savaşım edeceğine, bir taraftan aşı çalışmalarına bir taraftan da salgının kaynağını bulmaya yöneldi. Tüm bu alanlarda binlerce bilim insanı emekler gerçekleştirmiş oldu. Sonucunda hastalıkla iyi mi savaşım edeceğimiz mevzusunda da aşı mevzusunda da mühim gelişmeler kaydettik. 

Sadece salgının kaynağının ne olduğu noktası, kim bilir en büyük tartışmaların yaşandığı noktaydı. Bu aşamada iki olasılık üstünde duruldu; salgın yarasalar ya da değişik bir taşıyıcı hayvan aracılığı ile insana bulaşmıştı ya da bir laboratuvar ortamında meydana getirilen deneyler esnasında üretilmiş ve yaşanmış olan bir sızıntı sonrası insanlara bulaşmıştı.

Dünya Sıhhat Örgütü iki ihtimali de yerinde araştırdı:

Salgının üstünden bir yılı aşkın bir süre geçmişken, Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), salgının başlangıç noktası olan Wuhan’a gitti ve burada araştırmalarda bulunmuş oldu. İncelemeler virüsün kaynağını bulmaya yönelikti ve bu süreçte laboratuvar teorisi de değerlendirildi.

Sonrasında gelen açıklamalar ise bilim çevrelerince tatminkar bulunmadı. Bunun sebebi ise DSÖ’nün bununla birlikte incelemeleri esnasında verilere erişim noktasında sıkıntılar yaşadıklarını, laboratuvarlarda kafi araştırma yapamadıklarını açıklaması oldu.

ABD, İngiltere, Kanada ve İsviçre’den 18 uzman, laboratuvar ihtimalinin değerlendirilmesini istiyor:

DSÖ’nün açıklamalarını ve raporunu kafi bulmayan 18 bilim insanı, laboratuvar sızıntısı ihtimalinin hâlâ değerlendirilmesi ihtiyaç duyulan küçük bir ihtimal bulunduğunu söylüyor. Science dergisinde gösterilen bir açıklamada duruma dikkat çeken bilim adamları, durumun saydam bir halde incelenmediğine ve sunulan verilerin bilimsel bir değerlendirme ve sonuca varma için yetersiz olduğuna işaret ediyor.

Açıklamada bununla birlikte DSÖ tarafınca gösterilen 313 sayfalık raporun yalnızca dört sayfasında laboratuvar incelemelerine dair data bulunduğuna dikkat çekiliyor. Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden bir immünolog ve açıklamanın ortak yazarlarından önde gelen David Relman, sızıntı hipotezinin “aceleyle ve bilhassa de DSÖ tarafınca dikkatli bir değerlendirme yapılmadan reddedildiğini” düşündüğünü söylüyor. Açıklamada adı bulunan pek oldukça bilim insanının mevzuya ilişkin genel değerlendirmesi de bu yönde.

Oklar Wuhan Viroloji Enstitüsü’ne çevrilmişti:

Bahsi geçen laboratuvar sızıntısı ihtimaline dair genel inanış, Çin’de bilim adamlarının koronavirüs ve genel olarak virüsler üstüne araştırma yaptıkları Wuhan Viroloji Enstitüsü üstünden şekilleniyor. Burada yürütülen araştırmalar esnasında kazara ortaya çıkan bir sızıntının virüsü yaymış olabileceği düşünülüyor.

DSÖ’nün gerçekleştirdiği çalışmalarda laboratuvarın yerinin 2019’da Aralık ayının başlarında değişmiş olduğu ortaya çıkmıştı. Laboratuvarın taşındığı yeni bölge ise gene Aralık 2019’da ilk COVID-19 vakalarının bildirildiği Huanan Deniz Ürünleri Toptan Satış Pazarı’na ortalama 12 km uzaklıkta. Bu da virüsün yayılımı ve bu laboratuvar içinde bir bağlantı kurulmasına yol açtı. Sadece şu an için bu durumu sonuca bağlamamızı sağlayacak kafi bilimsel veri bulunmuyor.