Bilime Bakılırsa Bir Sporcu Kadar Sağlıklı Yaşlanmak Mümkün mü?

Dünyada mevcud, olmuş ve olacak her canlı doğar, büyür, yaşlanır ve ölür. Üstüne şiirler yazılan bu yaşam döngüsü aslen rahat bir tabiat kuralından başka bir şey değildir. Bu yaşam döngüsünde kim bilir gerçek anlamda kontrolümüzde olan tek süreç yaşlanma bölümüdür. Sağlıklı yaşlanmak için her insanın atabileceği bazı minik fakat bununla beraber da bir o denli mühim adımlar var. 

Sağlıklı yaşlanmak hakikaten mümkün. Yazımızda bir atlet benzetmesi yapmamızın sebebi ise bilim adamlarının sağlıklı yaşlanmak terimini sporcular üstünden incelemiş olmaları. Detaylara girmeden bile anlayacağınız suretiyle sağlıklı yaşlanmak ile fizyolojik egzersiz içinde direkt bir bağlantı var. Peki, ne kadar egzersiz yapmalıyız? Merak etmeyin, bu probleminin yanıtı düşündüğünüz kadar yorucu değil.

Ne kadar yaşayacağız?

Kaderimize ne kadar yaşam yazıldıysa o denli yaşayacağız normal olarak o ayrı sorun sadece bilimsel verilere baktığımız süre bundan yalnızca birkaç on yıl ilkin yaşamış insanlardan bile daha uzun yaşayacağız benzer biçimde görünüyor. Şundan dolayı dünyanın değişik bölgelerinde yaşanmış olan hususi durumları saymazsak artık dünya yaşamak için oldukca daha avantajlı bir yer.

20. yüzyılda yaşam süresi neredeyse ikiye katlandı diyebiliriz. Mesela, bugün 50 yaşındaysanız 83 yaşına kadar yaşamamanız için hiçbir sebep yok. Meydana getirilen bir araştırmaya gore ABD, İngiltere, Japonya, İtalya, Almanya, Fransa ya da Kanada benzer biçimde ülkelerde 2007 senesinde doğan bir bebeğin 100 yaşını görme ihtimali %50 olarak hesaplanmıştır. 

Eskiden insanları öldüren hastalıklardan artık küçük bir ilaç ile kurtulabiliyoruz, hijyen koşullarını sağlamak artık oldukca daha kolay, sokağın ortasında ansızın vurulma ihtimalimiz azaldı. Artık oldukca daha uzun yaşayacağımız için emeklilik yaşı da bir o denli arttı. Şu demek oluyor ki artık nasıl olsa ölürüm diye sağlığımızı ikinci plana attığımız seneler geride kaldı. 

Sağlıklı yaşlanmak mümkün mü?

Detaylara inmeden genel bir cevap vermek gerekirse evet, sağlıklı yaşamak mümkün. Sadece mevzunun detaylarını birazcık kazıdığımız süre cevap birazcık daha karmaşık hale gelebiliyor. Şundan dolayı insanoğlu yaşlandıkça çevre değişkenlerinin sayısı arttığı için bilimsel olarak bir gerçekliğe ulaşmak da zor oluyor. Elimizde ise her gün bir kaşık bal yediğini, zeytinyağı içtiğini ya da aşktan uzak durarak uzun yaşadığını söyleyen dede ve ninelerimizin sözleri kalıyor.

Bilim adamları sağlıklı yaşlanmak terimini performansınızın zirve noktasına çıktıktan sonrasında başlamış olan düşüşü en iyi şekilde devam ettirmek olarak tanımlıyorlar. Şu an düzgüsel bir insanoğlunun performansının zirvesinde olup olmadığını idrak etmek zor olduğundan meydana getirilen emekler tüm performansları istatistiklerle durağan(durgun) olan sporculara yönelmiş durumda.

Bilinenin aksine sporcular 30 yaşlarında zirveyi görüp hemen sonra düşmeye başlamıyor. Zirveyi görüyor ve bu performansı sürdürmeyi uzun seneler başarıyorlar. Şu demek oluyor ki sağlıklı yaşlanmak terimini tam olarak karşılıyorlar. Mesela 100 yaşlarında bile hala 100 metre koşu rekoru kıran atletlerle karşılaşmak mümkün. Bu da demek oluyor ki zirveyi görmek değil, zirvede kalmayı başarmak mühim.

Sağlıklı yaşlanmak için ne yapmak gerekiyor?

Fazlaca rahat, hareket etmelisiniz. Meydana getirilen emekler gösteriyor ki hareket etmek kelimenin tam anlamıyla bir ilaç görevi görüyor. Üstelik burada bahsedilen hareket etmek yalnızca spor salonunda meydana getirilen ağır antrenmanları kapsamıyor. Günlük oturma sürenizi yarıya indirmek bile sağlıklı yaşlanmak için atılacak mühim bir adım olarak kabul ediliyor.

2009 senesinde 18 – 90 yaş arası 20 bine yakın şahıs üstünde meydana getirilen çalışmalara gore, oturma süresi ile ani ölüme neden olabilecek ciddi hastalıklar içinde direkt bir bağlantı var. Günde 3 yerine 6 saat oturduğunuz süre kalp hastalıkları riski derhal iki katına çıkıveriyor. Kaldı ki günde averaj 11 saat oturduğumuzu düşündüğümüz süre hastalık riskinin kaç kat arttırdığını düşünmek bile ürkütücü.

Günde 10 bin adım hedefi rahat benzer biçimde görünen fakat oldukça etkili bir yöntemdir. Eğer 50 yaşından küçükseniz haftada üç kez 10 dakikalık yüksek yoğunluklu bir antrenman yaparak sağlığınızı %15 oranında iyileştirmeniz mümkün. 50 yaşın üzerindeyseniz kas kütleniz azaldığı için bu tür yoğun antrenmanlarla kendinizi zorlamak yerine gene 10 bin adım hedefini göz önünde tutarak yürüyüş yapabilir ya da tüm kas gruplarını çalıştıran hafifçe egzersizler yapabilirsiniz.

Sağlıklı yaşlanmak için geç mi kaldık?

Eminiz bu yazıyı okuyan pek oldukca şahıs 30’lu yaşlarda bile olsalar artık onlardan geçtiğini ve bu egzersizleri zamanında yapmak icap ettiğini söyleyecektir. Tembelliğinize bahane aramayın, o şekilde bir şey yok. Hatta 90 yaşlarında olduğunuzu söyleseniz bile geç değil. Şundan dolayı bir uzman rehberliğinde doğru bir egzersiz programı uygularsanız bu bile sağlığınıza pozitif yönde tesir yapmış olacaktır.

35 yaşın altındaysanız aslına bakarsanız hiçbir bahaneniz yok. Tam zamanı. Haftada birkaç gün yüksek yoğunluklu egzersiz yaparak gerçek bir atlet kadar sağlıklı yaşlanmak mümkün. 35 yaşın üzerindeyseniz gene bahane yok. Yüksek olmasa da vücuttaki tüm kasları çalıştıracak yoğun bir antrenman sizi her türlü hastalıktan sakınan etkili bir ilaç olacaktır. Tembellik bugünü, egzersiz ise tüm hayatınızı kurtarmış olur.

Sağlıklı yaşlanmak için kulağınıza küpe olacak tavsiyeler:

• Sigara içiyorsanız bir an ilkin bırakın. Doğru zamanı beklerken içtiğiniz her sigara ömrünüzden bigün götürüyor.
• Yalnız çaya, kahveye atıyorum diyorsanız bile şeker kullanmayı bir an ilkin bırakın.
• Paketli, işlenmiş gıdalardan uzak durun.
• Kırmızı et tüketimini sınırlayın ve tavuk, balık benzer biçimde beyaz etlere yönelin.
• Sakatat tüketimini sınırlandırın.
• Alkol tüketimini sınırlandırın hatta sonlandırın.
• Karbonhidrat tüketimini sınırlandırın.
• Kahve ve çay tüketimini sınırlandırın.
• Kucak dolusu su için.
• Zihin sağlığı da mühim, kitap okuyun.
• Stres kaynaklarından olabildiğince uzak durmaya çalışın.
• Asansör yerine merdiven tercih edin.
• Güneş ışığından yararlanın.
• İş yerinde oturmak zorundaysanız bir bahane ile en azından 10 dakikada bir ayağa kalkın.
• Uyumadan ilkin telefona bakmayın.
• Tertipli uyku saatleri belirleyin.
• En önemlisi, asla umutsuz olmayın.

Bir atlet kadar sağlıklı yaşamak mümkün mü sorusu üstünden zihin ve gövde sağlığınızı nasıl iyileştirebileceğinizi ve bu mevzuda atabileceğiniz adımları anlattık. Gençlik güzeldir fakat geçicidir. Bu güzel günler geçmiş olduğu süre banka hesabınızdaki para sizi kurtarmaz fakat günlük attığınız birkaç bin adım sizi oldukca daha sağlıklı bir yaşlı yapmış olacaktır.