Bilirubin Nedir, Yüksekliği ve Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

Kandaki kırmızı kan hücrelerinin parçalanması sürecinde ortaya çıkan bir sıvı olan bilirubin, sağlıklı bir insanda, karaciğer aracılığı ile vücuttan atılır. Aksi durumda, bilirubin kan dolaşımınıza sızabilir. Kan dolaşımına oldukça fazla bilirubin girdiğinde, ciltte ve gözlerde sarılık meydana gelir. Bu bakımdan, bilirubin seviyesinin yüksekliği yada düşüklüğü insan sağlığı bakımından oldukça önemlidir.

Oldukça rahat bir kan testi ile ölçülebilen bilirubin seviyesi, çoğu zaman yenidoğanlarda yüksek olmaktadır. Fakat, bu düzey kısa bir süre içinde ideal değerine geri dönmektedir. Gelin bilirubin nedir, yüksekliği yada düşüklüğü ne anlama gelir şeklinde soruları cevapladığımız yazımıza geçelim.

Kanımızda bulunan bilirubin nedir?

Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasının temel sürecinin bir yan ürünü olan kahverengi ve sarı bir sıvıdır. Bu madde, karaciğer tarafınca kandan temizlenen mühim bir sindirim sıvısı olan safranın mühim bir bileşenidir. Eğer karaciğer hasar görürse, bilirubin kan dolaşımına sızabilir ve bu da başta ciltte ve gözlerde sararma olmak suretiyle birkaç semptomu ortaya çıkar. 

Bilirubin, karaciğerin eski yada hasarlı kırmızı kan hücrelerini parçaladığı esnada üretilir. Kan dolaşımında dolaylı ve direkt bilirubin olmak suretiyle iki tür bilirubin vardır. Genel olarak, vücutta bilirubin seviyesinin yüksek olması, çeşitli karaciğer hastalıklarının habercisi olabilir. Yalnız atık bir ürün olmayan bilirubin kalp, diyabet, kanser ve çeşiti nörolojik hastalıklara karşı antioksidan olarak hareket eder. Bazı uzmanlar, yüksek bilirubinin yararlı olup olmamasının ırk, yaş, cinsiyet ve sağlık durumuna bağlı olabileceğini öne sürüyor.

Bilirubin testi nedir, hangi durumlarda yapılır?

Bilirubin kan testi, kanınızda bulunan toplam bilirubin seviyesini öğrenmek için yapılır. Bilhassa şüpheli sarılık şeklinde durumlarda meydana getirilen kontrol, bununla birlikte anemi ve çeşitli karaciğer rahatsızlıklarının teşhisi için de yapılmaktadır. Rahat bir kan alma işlemi ile meydana gelen bilirubin testi, vücudunuzda bulunan toplam ve direkt bilirubin seviyenizi belirler. 

Eğer herhangi bir karaciğer problemeniz bulunmuyorsa, sağlığınıza negatif tesir eden bilirubin vücudunuzdan atılır. Aksi durumda, bilirubin karaciğerinizden kanınıza geçer ve çeşitli semptomların ortaya çıkmasına neden olur. 

Yüksek bilirubin emareleri nedir, neden yükselir, düşüklüğünde neler olur?

• Şiddetli karın ağrısı
• Titreme
• Yüksek ateş
• Göğüs ağrısı
• Süratli kilo kaybı
• Mide bulantısı
• Kusma 
• Koyu idrar

Yüksek bilirubin seviyesi, çeşitli nedenlere bağlı olmakla birlikte, bazı emareleri bulunmaktadır. Çeşitli karaciğer hastalıklarından dolayı yükselir ve en kısa sürede teşhis edilerek tedaviye başlanması gerekir. Kan dolaşımındaki yüksek bilirubin seviyesi ‘hiperbilirubinemi’ olarak anlatılır. Günümüzde, bilirubin seviyesinin düşük olmasının insan sağlığı üstünde negatif bir etkiye neden olup olmadığı hemen hemen tam olarak bilinmemektedir. Bundan dolayı, düşüklüğünde ne şeklinde hastalıkların ortaya çıkabileceğine dair net bir informasyon bulunmuyor. Gözlerde ve ciltte meydana gelen sarılık, yüksek bilirubinin neden olduğu en net belirtilerin başlangıcında içeriyor. Yüksek bilirubinin neden olduğu öteki emareler ise şunlardır:

İdeal bilirubin kıymeti kaçtır?

Bilirubin kan testi, kanınızda bulunan toplam bilirubin seviyesini ölçer ve referans aralıklarına bakılırsa çözümleme edilir. Bu referans aralıkları, sağlıklı bir ferdin vücudunda bulunması ihtiyaç duyulan ideal bilirubin değerine belirlenir. Referans aralıklarının haricinde kalan, bilhassa de üst düzgüsel seviyesini aşan bilirubin seviyeleri, herhangi bir hastalığın habercisi olabilir.

Yaptırdığınız bir bilirubin testi, iki değişik bilirubin seviyesi hakkında informasyon vermektedir: Konjuge olmayan (dolaylı) bilirubin ve konjuge (direkt) bilirubin. 18 yaşın üstündeki yetişkinler için düzgüsel toplam bilirubin, desilitre (mg/dl) kan başına 1,2 miligrama kadar çıkabilir. 18 yaşından minik bireyler için ideal kıymet 1 mg/dl’dir. Konjuge (direkt) bilirubin için düzgüsel düzey ise 0,3 mg/dl’den düşük olmalıdır.

Yenidoğanlarda bilirubin neden yüksek olur?

Yenidoğanların yüksek bilirubin seviyesine haiz olması oldukça yaygın bir durumdur. Bilhassa 38. gebelik haftasından ilkin doğan bebeklerde (erken doğan bebekler) ve anne sütüyle beslenen bebeklerde çoğunlukla görülmektedir. 

Bebek anne rahminde gelişirken plasenta, bebeğin kan dolaşımında bulunan bilirubini vücuttan uzaklaştırır. Fakat, yeni doğan bir bebeğin bunu verimli bir halde yapabilmesi süre alabiliyor. Bundan dolayı bir çok yenidoğanın cildinde sarılık olabiliyor. Buna ‘fizyolojik sarılık’ adı verilmektedir ve çoğu zaman ortalama 2 hafta içinde geçmektedir.

Bilirubin testi nasıl yapılır?

Kanda bulunan bilirubin seviyesini öğrenmek için meydana getirilen bilirubin kan testi, oldukça kolay bir halde yapılmaktadır. Bir hemşire yada laboratuvar çalışanı, kolunuzda bulunan herhangi bir damara minik bir iğne sokarak bir miktar kan alır. Alınan bu kan, çözümleme edilmesi için laboratuvara gönderilir. Testin, kanınızı almak için iğnenin girmiş olduğu yerde meydana gelen hafifçe bir ağrı yada morluk  haricinde herhangi bir semptomu yoktur.

Doktorunuz testten ilkin bir süre herhangi bir şey yememenizi ve içmemenizi isteyebilir. Bunun haricinde, düzeni olarak kullanılan herhangi bir ilaç kontrol neticelerini etkileyebilir, bundan dolayı aldığınız ilaçları doktorunuza söylemeniz oldukça önemlidir. Doktorunuzun uygun görmesi halinde, bilirubin testinden ilkin bu ilaçları bir süre bırakmanız gerekebilir.

Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tüm sağlık mevzularında olduğu şeklinde bilirubin değeriniz hakkında da en doğru ve size hususi bilgiyi uzman bir hekimden almanız icap ettiğini ihmal etmeyin.