Zuckerberg’in 11 Yıl Arayla Yer Almış olduğu Times Kapakları

Mark Zuckerberg’in kurmuş olduğu Feysbuk, bundan 13-14 yıl kadar ilkin yalnızca üniversitelere bağlı mail adresleri ile kullanılabilen bir platform olarak başladığı yolculuğunda artık her insanın kullandığı tek toplumsal mecra olma yolunda aşama kaydediyor. “İlkokul arkadaşlarımızı bulalım” diye başladığımız yolda ortaya çıkan skandalların sayısı oldukça fazlaca.

Haliyle aradan geçen seneler Mark Zuckerberg’i de oldukça yıprattı. Genç girişimcilere örnek gösterilen bir isim iken aniden her insanın gözünde bir çizgi roman kötüsüne, karikatürize bir tip haline dönüştü. Bunlar olurken Feysbuk ise büyüdükçe büyüdü. 

“Kanka okulda bir kızlar var”

Aslen Feysbuk’un çıkışı öyleki ilköğretim arkadaşlarımızı bulalım falan değildi. Zuckerberg, okuldan arkadaşları ile beraber platformun ilk halini oluşturduklarında okuldaki kızlara “ne kadar alev ateş olduklarına gore” puan vermeyi amaçlıyordu. Daha sonraları platform bir toplumsal ağ haline gelmişti.

O dönemde popüler olan uygulama MSN’in kendi kendini bitirmesiyle beraber büyük bir boşluğu tek başına doldurmaya süregelen Feysbuk, Agustus Sezar’ın izinden gitmeye başladı ve 33 yaşlarında kendi imparatorluğunu dijital olarak da olsa kurdu.

Aslen Sezar göndermesi Zuckerberg’in oldukça sevilmiş olduğu bir gönderme. Sezar’ın 200 senelik dünya barışını sağlamak için yapması gerekeni yaptığını düşünen Zuckerberg, toplumsal medyada da kontrolü sağlamak için “yapması ihtiyaç duyulan” bulunduğunu düşündüğü şeyleri yapmış oldu. Peş peşe yaşanmış olan skandallar ise Roma’nın çöküşünden daha büyük bir çöküşün habercisi olabilir.

“Madem saklayamayacaksın niye informasyon topluyorsun?”

Feysbuk’un toplamış olduğu kişisel verileri gizlemesi bir dert, saklamaması ise bir başka dert. Verileri sakladıkları vakit profilcilik benzer biçimde tehlikelere yol açan Feysbuk’un bu özelliği, bilhassa Cambridge Analytica skandalı benzer biçimde skandallar ile iyice ayyuka çıkmıştı. 

Öte taraftan platformun toplamış olduğu verileri başarıyla sakladığını söylemek ise güç. Bilhassa pandemi öncesinde ve pandeminin ilk başladığı dönemlerde toplumsal medya devi sık sık verileri kaptırmasıyla haberlerimize mevzu oluyordu. 

Feysbuk ise tüm bu süreçte büyümeye devam ediyordu. Platform, haiz olduğu çok önemli gücü kullanarak rakip platformların özelliklerini kopyalıyor, başa çıkamadığı durumlarda da rakiplerini satın alma yoluna gidiyordu.

Son çöküş felaketi oldu

Instagram ve WhatsApp’ı da kendi bünyesine katma yoluna giden Feysbuk, tüm uygulamaları birbirine bağlamak için çalışmaya devam ediyor. Platformun son yaşamış olduğu kesinti ise bu projeye büyük bir ket vurdu. Esasen WhatsApp kullanım koşulları güncellemesi yüzünden büyük darbe yiyen platform daha da zora düşmüş oldu. 

Daha ilkin mIRC, MSN, Yahoo! Messenger, ICQ benzer biçimde mesajlaşma platformlarının ve toplumsal medyanın atalarının yükseliş ve çöküşlerini görmüştük. Son yıllarda bilhassa gençlerin ilgisini kaybetmeye süregelen Feysbuk ve Zuckerberg için yolun sonuna gelmiş olabilir miyiz? Kim bilir fakat iki değişik Times kapağı bakış açısındaki değişimi fazlaca net şekilde ortaya koyuyor.

Times’ın 11 yıl önceki ve günümüzdeki kapağı;