Çan Eğrisi Sistemi Nedir, Notu Nasıl Hesaplanır?

Üniversiteler hakkında birçok kişiye sual sorsanız genel olarak alacağınız yanıt “Üniversitelerin oldukça güzel olduğu ve her insanın deneyim etmesi gerektiği” yönünde olur. Teknik açıdan bakarsak bu doğru bir yorum. Fakat bu birazda üniversite yaşamını nasıl yaşadığınıza gore değişkenlik gösterebiliyor. Zamanınızı har vurup harman savurursanız, iş vizelere yada finallere ulaştığında üniversite aniden cehenneme dönebilir. 

Çan eğrisi sistemi ne kadar yaşam kurtaran bir sistem olsa da tüm bir üniversite hayatınızı çan eğrisine bel bağlayarak geçirmenizi pek tavsiye etmiyoruz. Neticede kişisel gelişim de üniversite yaşamının bir parçası olduğundan sonrasında “son pişmanlık neye yarar” şeklinde bir nara atmak hiçbirinizin işine yaramaz. Gelin şimdi sıkıntılı vize ve final notları hesaplanırken kullanılan çan eğrisi sistemi aslına bakarsak nedir, nasıl hesaplanır buna bakalım. 

Çan eğrisi sistemi nedir, avantajları ve dezavantajları nedir, nasıl hesaplanır?

Çan eğrisi sistemi nedir?

Çan eğrisi sistemi Türkiye’nin dört bir yanında bulunan birçok üniversitede uygulanan bir not sistemidir. Bu sistemin dayanağına gore notlar öğrencinin bireysel başarısından oldukça sınıfın genel olarak haiz olduğu ortalamayı ele alır ve bu averaj bahsi geçen sınavın geçme notu olarak belirlenir.. Bu durum kendince hem iyi hemde fena yanları bununla beraber getiriyor. Derslik ortalamasını alması demek o sınavdan alınan notların genel ortalamasını alması anlamına geldiği için sınavdan düşük alan birinin ortalamasını hatırı sayılır bir oranda yada işini görecek kadar yükseltirken, o sınava harıl harıl çalışan ve yüksek alan biri için o kadar da pozitif yönde olmayan sonuçlara sebep olabilir.

Çan eğrisi sistemi bununla beraber harf notlarını da belirler. Çan eğrisi olmayan bir sistemde geçme notu 75 olarak belirlenirse öğrenci CB harf notu ile bahsi geçen sınavdan geçebilir. Fakat çan eğrisi işleri bir nebze değiştiriyor. Her ders için belirtilen harf notu farklılık izah edebilir. Çan eğrisi olan bir sistemde geçme notu 80 olan bir puandan CC alarak geçmiş sayılabilirsiniz.

Çan Eğrisi hakkında bilinmesi gerekenler:

• Belirli dersin akademisyeni geçme notunu dilediği benzer biçimde yükseltip azaltabilir. Bununla beraber alt geçme noktası da aynı akademisyen tarafınca belirlenebilir.
• Çan eğrisi sistemindeki harf notları vize ve finallerden sonrasında belirleneceği için her iki sınava da aynı önemi göstermenizde yarar var.
• Düzgüsel sınavların aksine bütünlemelerde de çan eğrisi kullanılabilir. Fakat bunun olduğu durumlarda yalnız bütünlemeye giren öğrencilerin averajları alınır.
• Çan eğrisi genel olarak tertipli çalışanlar içinde, sınavdan düşük notlar içinde yararlı bir sistem olabilir.

Çan eğrisi sisteminin avantajları ve dezavantajları:

Çan eğrisi sisteminin avantajları:

• Meydana getirilen bir imtihan oldukça zor olduğu zamanlarda genel derslik averajı düşük olacağı için çan eğrisinden alınan bir averaj düşük alan birçok öğrencinin işine yarayacaktır
• Derslik averajı düşük olduğunda öğrenciler 40 puan aldığında bile CB harf notu ile geçmiş sayılabilir
• Sınavlarda genel olarak AA almak oldukça kolay değildir averaj 90 puan ve üstünde AA almaya hak kazanırsınız. Fakat çan eğrisinin etken olduğu durumlarda 65 puanla bile AA harf notu alabilirsiniz
• Akademisyenler çevresel faktörlerde yada imtihan esnasında oluşan negatif durumları çan eğrisinde pozitif yönde bir unsur olarak kullanıp barajı düşürebilir. Bu durumun akademisyenin inisiyatifine kalmasıyla beraber düşük baraj genel olarak öğrencilerin dersten geçmesini kolaylaştıracaktır

Çan eğrisinin dezavantajları:

• Çan eğrisinin negatif bir tesiri olarak derslik averajının yüksek olduğu durumlarda 80 puan alsanız dahi harf notunuz düşük olabilir hatta sınıfta kalma durumuna bile düşebilirsiniz
• Çan eğrisinde averaj dışı devasa yükseklikte yada oldukça düşük alan öğrenciler içinde derslik içi rekabet yükselebilir
• Fazlaca fazla yaşanmaması ile beraber çan eğrisi derslik öğrencilerinin birbirlerine karşı davranışlarında ölçülü davranıp not gizleme vb. negatif durumların yaşanmasına sebebiyet verebilir

Çan eğrisi not hesaplama nasıl yapılır?

Çan eğrisi sistemi düzgüsel imtihan not sisteminden değişik bir hesaplama sistemine haiz olduğundan kafaları birazcık karıştırabiliyor. Bir dersten aldığınız geçme puanı öteki derste bambaşka olabiliyor. Çan eğrisinde ilgili dersin hocasının inisiyatifi de oldukça mühim. Çan eğrisinden haiz olunan derslik averajının 50 bulunduğunu varsayalım. Fakat ilgili akademisyen bu notu 70’e çıkarabilir. Kulağa sinir bozucu gelse de aslına bakarsan bu sık sık yaşanmış olan bir durum olarak görülmüyor.

Çan eğrisi için genel kullanılan hesaplama yöntemi ise şu şekildedir:

• Ham başarı notu – Sınıfın ham başarı notu averajı / Standart sapma

Standart sapma genel olarak akademisyen tarafınca belirlenen bir özellik olduğundan net bir halde hesaplama yapmak maalesef pek mümkün değil. Standart sapmayı 5 aldığımızı varsayalım ve sınıfın ortalamasını da 50 olarak alalım. Bu şekilde netice aşağıdaki benzer biçimde olacaktır.

• 50 – 54,99 puan aralığı CC
• 55 – 55,99 puan aralığı CB
• 60 – 64,99 puan aralığı BB
• 65 – 69,99 puan aralığı BA
• ​70 ve 70 puan üstü ise AA olarak değerlendirilecektir.

AÖF (Açıköğretim fakültesi) çan eğrisi hesaplama:

Açıköğretim fakülteleri de eğitim olarak düzgüsel fakültelere kıyasla farklılık içerse de çan eğrisi mevzusunda bir kural dışı değil. Hatta birçok üniversiteye kıyasla Açıköğretim fakültesinde çan eğrisini hesaplamak oldukça daha kolay. Şu sebeple birçok üniversitede geçme notu bahsettiğimiz suretiyle durağan(durgun) olmamakla beraber akademisyenlerin inisiyatifininde vasıtasıyla belirlenirken açıköğretim fakültelerinde bu not standarttır.

Açıköğretim fakültelerinde çan eğrisi hesaplama notu hangi üniversite olduğu, ders yada öğrenci sayısı farketmeksizin 35 olarak belirlenir. Öğrenciler imtihanlarına girerler ve 30-49 aralığında aldıkları notlar ile o dersten geçip geçmediklerini belirler. 35 puan ve üstü geçmeleri için kafi bir harf notu sağlarken 0-32 puan arası FF olarak sayıldığı için dersten kalmalarına sebep oluyor.