Misk Kokusu Nedir, Nasıl Elde Edilir?

Hoş bir gece geçirmek için dışarı çıkacaksınız. Giyindiniz, süslendiniz, saçlar yapılmış oldu; sıra parfümde. Elbet yüzlerce senedir olduğu benzer biçimde içinde kesinlikle misk bulunan bir parfüm kullanacaksınız. Misk, genel olarak topraksı ve odunsu olarak tanım edilen ağır, kalıcı bir kokuya haiz temel parfüm notalarından biridir. Pek fazlaca insan bu kokunun bir ağaçtan alındığını düşünse de gerçekler birazcık değişik.

Parfümlerde kullanılan kokuların tamamı ya direkt olarak doğadan alınır ya da doğadan esin alınarak hazırlanmış olur. Günümüzde kimyasallar kullanılarak her türlü koku elde edilebiliyor sadece misk benzer biçimde kokuların kimi zaman kaynağından alınması gerekiyordu. Bu kaynak ise bir çok süre duyduğumuzda pek de hoşumuza gidecek bölgeler olmuyordu. Gelin misk kokusu nedir, nasıl elde edilir birazcık daha yakından bakalım.

Erkek misk geyiğinin çiftleşme kokusu:

Şimal Asya ve Avrupa’da, çoğunlukla Rusya ve Moğolistan’da yaşayan misk geyiklerini kesinlikle görmüşsünüzdür. Erkek misk geyikleri, öteki geyik türlerinden değişik olarak güçlerini sembolize eden heybetli boynuzlar taşımazlar. Bunun yerine çenelerinin iki yanından sarkan vampir benzeri dişlere sahiptirler. Oldukça sempatik göründüklerini kabul etmek gerekiyor.

Her hayvan benzer biçimde misk geyiklerinin de çiftleşme ritüeli birazcık değişik. Çiftleşmek isteyen erkek misk geyiği ormana girer ve  penisi ile testisleri içinde bulunan bir golf topu büyüklüğündeki bir bezden etrafa koku yaymaya adım atar. Yayılan bu koku hem bölgenin işaretlenmesini hem de dişilerin dikkatini çekmesini sağlar. Evet; o koku, bu koku.

Geyiğin salgı bezini neden parfümlerde kullanmayalım?

Tarihsel süreçte kimin aklına geldi bilinmiyor sadece erkek misk geyiğinin tüm ormanı kokutacak kadar yoğun bir koku yaymış olduğu bu salgı bezleri insanoğlu tarafınca alınmaya başladı. Bu salgı bezi hemen hemen taze olduğu zamanlar oldukça iğrenç bir koku yayıyor. Bu yüzden uzun ve zahmetli bir süreçten geçmesi gerekiyor.

Erkek misk geyiğinden alınan bu salgı bezi ilk olarak uzun uzun kurutuluyor. Kurutulduktan sonrasında ceviz benzer biçimde açılarak içindeki parçalar çıkarılıyor. Bu kuru parçalar bir süre alkolde bekletiliyor ve ortaya tüm parfümlerin vazgeçilmezi olan misk kokusu çıkıyor. Elbet bu yolla elde edilmiş kokunun ne kadar kıymetli ve pahalı bulunduğunu anlatmaya bile gerek yok.

Birazcık da başka hayvanların orasına burasına bakalım:

Tropikal Asya ve Afrika’daki parfüm üreticileri artık erkek misk geyiğini mi duydular kim bilir fakat onlar da etraflarındaki hayvanlara alıcı gözle bakmış olacaklar ki misk kedisini fark ettiler. Hani kahve meyvelerini yiyen, sindiren, dışkılayan ve o dışkıdan dünyanın en pahalı kahvesi üretilen hayvan var ya; işte o misk kedisidir.

Misk kedisinde ne var kim bilir, bu hayvan hem de misk kokusuna da haiz. Elbet, bu koku hayvanın perine adında olan anüs ile dış dudaklar arasındaki bölgesinde bulunuyor. Buradaki salgı bezleri de ilk çıkarıldığında iğrenç kokuyor sadece uzun ve zahmetli işlemler sonucu ortaya kadifemsi ve çiçeksi bir kokunun çıkmış olduğu söyleniyor.

Balina kusmuğu ziyan olmasın, ondan da parfüm yapalım:

Dünyada Sperm Whale olarak anılan fakat Akdeniz’de ve ülkemiz sahillerde en yaygın görülen türlerden biri olduğu için ispermeçet balinası olarak hususi bir ad verdiğimiz balina türü de parfüm üreticilerinin ağına takılanlar içinde. Bu sefer hayvanın hiçbir yeri kesip biçilmiyor, kusmuğundan faydalanılıyor.

Son aşama nadir görülen kusmuğun çıkması için bazı şartlar lüzumlu; ispermeçet balinası kalamar yiyecek, bu kalamarın keskin gagası balinanın yutağına zarar verecek, balina da huylanıp kusacak. O kusmuk da normal olarak iğrenç kokuyor. Sadece deniz suyunda ve güneşte pişe pişe benzersiz bir hale geliyor. Bu sıradışı kokunun amber olarak anıldığı da oluyor fakat bu adı renginden dolayı alıyor.

Günümüz parfümleri hala bu şekilde mi yapılıyor?

Yaşam sürprizlerle dolu. 1880’li yıllarda Albert Baur isminde bir bilim insanı daha ölümcül sonuçlar için fazlaca daha kuvvetli bir dinamit halletmeye çalışıyordu. Sentezlediği moleküllerden biri ansızın etrafa yayılmış olduğu süre ortalığın mis benzer biçimde koktuğunu fark etti. Bu moleküllerin havada asılı kalmış olduğu görülünce parfümlerde kullanılmaya başladı ve 1950’de sonrasında parfümlerin vazgeçilmezi oldu.

Günümüzde parfüm yapımı için artık hayvanlar öldürülmüyor, şu demek oluyor ki en azından o şekilde söyleniyor: 

Tıpkı deri ve kürk benzer biçimde bu tür kokular da artık kolayca laboratuvarlarda üretilebiliyor. Bu sayede fazlaca daha çok üretilebiliyor ve fazlaca daha uygun fiyata satılabiliyor. Netice olarak hepimiz kazanıyor. Aldığınız bu tür ürünlerin üretiminde hayvanlara zarar verilip verilmediğini lütfen deneyin.

Sıradışı hayvanların acayip yerlerinde bulunan, parfümlerin vazgeçilmezi misk kokusu nedir, nasıl elde edilir benzer biçimde dört gözle beklenen soruları yanıtladık ve bu sıradışı koku hakkında bilmenizde fayda olacak detaylardan bahsettik. Misk kokusunu seviyor musunuz? Düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.