“Ekip Elbise” Nasıl Ortaya Çıktı?

Çoğu zaman erkeklerle özdeştirilen ekip elbise bazıları için oldukca sevilen bir kıyafetken bazılarının katlanamadığı bir giyim şeklidir. “Resmiyet, saygınlık ve uygunluk” benzer biçimde kavramların sembolü olarak da görülür.

Ekip elbise, Fransızca’da “suivre” kısaca “izlemek” teriminden gelmiş olarak İngilizce’de “suit” olarak yerini almıştır. Bu da “ceketin pantolonu takip etmesi” yada “pantolonun ceketi takip etmesi”, kısacası beraber uyumları olarak yorumlanabilir. Peki bugünkü ekip elbisenin geçmişten gelen garip serüvenini ve ilk olarak nasıl ortaya çıktığını öğrenmek ister misiniz?

Günümüzdeki ekip elbiselerinin ilk çıkış noktası İngiltere.

17. yüzyıla gittiğimizde İngiltere’deki “Royal Court”ta halkın “kraliyet moru” giymesi, kürklere haiz olması, saten yada kadifeden yapılmış giysiler giymesi yasaklanmıştı şu sebeple bu şekilde heybetli ve süslü görünüme yalnızca saray mensupları haiz olabilirdi.

17. yüzyılın ortalarına kadar devam eden bu kaide çağıl ekip elbisenin yaratılmasına yol açtı ve yeni bir giyim yönetmeliğinin ortaya çıkmasına zemin hazırladı.

“Kara Veba” döneminde monarşiyi riske atmak istemediler.

1965 senesinde Veba salgını başladığında saray mensuplarının giysileri birazcık tehlikeliydi şu sebeple böylesine korkulu bir dönemde heybetli görünümleriyle ortalıkta dolaşmak uygun değildi. Bu durum, monarşiyi de tehlikeye sokuyordu. 

Bu sebeple Kral II. Charles, saray mensuplarından giysilerini birazcık daha gösterişten uzak seçmelerini emretti. Saray mensupları da bu emre uyarak gri, kahverengi ve lacivert tonlarında; vücuda oturan pantolonlar ve tunikler giymeye başladılar. 

Bu mütevazı giysiler süre geçtikçe hususi giysiler oldular.

18. yüzyılda ilk kez “sabah takımları” giyildi ve bu takımlar üst sınıfa mensup kişiler içinde oldukca popüler oldu. Sabah takımları, smokinlerin daha gündelik versiyonlarıydı. 

Bir süre sonrasında, akşam buluşmaları ve etkinlikleri için oldukça popüler hâle gelecek smokinler buluş edildi. O dönemlerde Londra’nın Savile Row terzileri (bugün de terziler sokağı olarak malum Savile Row sokağında terzilik faaliyetleri devam ediyor) üst sınıflar için mükemmel takımlar üretmeleriyle meşhur oldular.

Beau Brummell giyim kalıplarını reddederek bugünkü iki parçadan oluşan ekip elbiseyi ortaya çıkardı.

19. yüzyıla geldiğimizde “erkek modası” denince en mühim adlardan biri Beau Brummell karşımıza çıkıyor. Kendisi; dönemin popüler fraklarını, perukları, tam boy pantolonları ve rahat ceketleri reddederek erkek giyimine yeni bir nefes getirdi.

Beau Brummell’dan ilkin Fransız sarayından etkilenen ağır işlemelere ve süslemelere haiz erkek giyimi, Brummell ile günümüzdeki ekip elbisenin oldukca benzeri bir ekip ortaya çıktı.

Viktorya döneminde ekip elbise gündelik bir giysiydi.

Günümüzde ekip elbise birçoğumuz için resmî bir giysidir sadece Viktorya döneminde durum tam tersiydi. Gündelik kullanıma uygun olarak giyilmesi amaçlanan bu ekip elbiseler çoğu zaman bir yelek ile giyilirdi.

20. yüzyıla geldiğimizde ekip elbiseye dair pek bir şey değişmedi.

20. yüzyılda, ekip elbiselerin yalnızca ceket uzunluğu, ilikleme bölgeler, boğaz yüksekliği, yaka genişliği, kullanılan kumaşın türü benzer biçimde küçücük ayrıntıları değişti.

“Edward Süreci”nde ekip elbise giderek daha popüler hâle geldi.

Edward Süreci olarak da malum 1900’lerin ilk on senesinde ekip elbise popülerliğini arttırarak kullanılmaya hızla devam etti. 

2. Dünya Savaşı döneminde ekip elbiseler minimalizm ile karakterize edildi ve gri ekip elbiseler ustalaşmış günlük kullanım için tercih edilmeye başladı. Kumaştan tutum etmek adına dar yakalara haiz ve manşetleri olmayan ince kesimli pantolonlar üretildi.

Savaş sonrası isyan, ekip elbiseleri de etkiledi.

Kumaştan tutum süreci bittiğinde bazı insanoğlu savaş öncesi ekip elbiselerine geri döndüler. Yakalar genişledi ve pantolonlar pilelendi. Artık merkezi ısıtma sistemi olduğundan içe giyilen ceketler ortadan kalktı.

50’lerin sonunda, “mod kostümü” olarak malum ekip elbiseler dar kesimli ve dar yakalılardı. Pileleri olmayan, ince ve düz kesim pantolonlarla giyilirlerdi. Bunun en güzel örneklerini devrin meşhur sanatçıları Frank Sinatra ve Rat Pack’te görebiliriz. 

1970’lerdeki John Travolta’yı hatırlayın!

1970’lere geldiğimizde ekip elbiseler hâlâ nispeten dardı sadece büyük yakalara sahiplerdi. Bu devrin takımları daha oldukca disko kültürünün parçasıydı. “Saturday Night Fever” filmindeki John Travolta’yı hatırladınız mı?

1980’ler ve doğal ki Armani.

80’lerdeki ekip elbise figürünün temeli Giorgio Armani tarafınca atıldı. Bu zamanda Armani oldukca keskin bir ekip elbise imajı yarattı. Omuzları geniş bir ceket, alçak boğazlar, ufak ilikler…

2000’li yıllarda tekrardan 1940’lara dönüldü!

80’lerin ve 90’ların bolca ekip elbiseleri 2000’lerde terk edildi ve 40’larda gördüğümüz minimalist tarza geri dönüldü. Takımlar yalnızca incelmedi, hem de kısaldı ve ilikleri terfi etti, pantolonlar kısaldı, ceketlerin yakaları darlaştı.

Ve günümüz…

Son yıllardaki ekip elbiseler; ince kumaşlara, dar pantolonlara, oturan omuz kesimlerine sahipler. Bir çok ceketin boyu geçmişe gore daha kısa ve kalçanın üst kısmında yer ediniyor. 

Seneler boyu yüzlerce değişime uğrayarak gelen ekip elbiseler değişik dönemlerde değişik amaçlar için kullanılarak günümüzdeki resmî ekip elbise hâlini almışlar.