Aşı Niçin Omuzdan Yapılır?

İlk aşı olan çiçek aşısı 1700’lerin sonunda omuzdan yapılmış oldu. Bu bir alışkanlık mı oldu, yoksa hakikaten omuzdan yapılmasının bir anlamı var mı? Doğal ki mantıklı bir sebebi bulunuyor. Aşı kas içine yada cilt altına yapılabilir. Omuz ve kol arasındaki bölümde bulunan deltoid kası, enjekte yapmak için fazlaca uygun bir kastır.

İğnenin sağ omza değil de sol omza yapılması da dört gözle beklenen bir mevzu. Düzgüsel şartlar altında sağlak biriyseniz sol omuzdan yapılması önerilir. Ihtimaller içinde bir omuz ağrısında sağlak biri güçlük çekebilir. “Kalbe daha yakın olduğundan”, “sol omuz daha kuvvetli” iddiaları asılsızdır.

Peki aşı niçin kalçadan değil de omuzdan yapılır?

Kalça bölgesinde yağ dokusu kalınlığı omuzdakinden fazlaca daha çok olduğundan aşıyı yağ dokusu içine yapma olasılığı yüksektir, bu da orada bağışıklık sistemini aktive eden hücre sayısının yağ dokusundan azca olması sebebiyle yeterince bir bağışıklık sağlanamamasına niçin olur. Aşının o bölgede daha çok depolanması sebebiyle aşı etkinliği daha azca olur.

3 yaş altı çocuklarda ise deltoid denilen omuz kası daha minik ve ince olduğundan aşı bacaktan yapılabilir.

Aşıya bağlı sorunların yarıdan fazlası, aşının ne olduğuna değil aşının yapılmış tekniğine bağlıdır.

Aşı yaparken dikkat edilmesi ihtiyaç duyulan bazı noktalar bulunuyor. Omzumuzun en üstünden iki-üç parmak aşağıda, cilde dik olacak şekilde belirli bir orana kadar iğne sokulur ve aşı enjekte edilir. İğne fazlaca derine inerse kemiğe batabilir, bu da ağrının sertliğini artırır. Yüzeye fazlaca yakın bir yere enjekte edilirse aşı cilt altına verilmiş olur, bu da aşının etkinliğini azaltır.

Bu yüzden iğnenin kas içine yerleştirildiğinden güvenilir olunmalıdır. Oluşan ağrı ise çoğu zaman 48 içinde geçer. Buz tedavisi ve ilaç tedavisiyle sertliği azaltılabilir.

Omzunuzdan ameliyatlıysanız yada orada herhangi bir ağrınız var ise aşı yaptırmanızda bir sakınca var mı?

Bir araştırmada 2009 ila 2018 yılları aralığında grip aşısı meydana getirilen 25.000 hastada değerlendirildi. Bu hastalarda aşılama tekniğine bağlı ortaya çıkan omuz ağrısını yada daha ilkin omuz problemi var ise bu aşılama sonrası o mevcut omuz problemlerinin artıp artmadığına bakıldı ve netice olarak aşılamanın omuz sorunlarını artırmadığı saptandı. İsterseniz aşıyı öteki omzunuzdan yaptırmayı tercih edebilirsiniz, iki omzunuzda da mesele var ise bu, aşı olmanıza gene engel değildir. Aslına bakarsak six pack’iniz var ise karnınızdan bile aşı olabilirsiniz.

Ağrı oluşumunu engellemek için aşıyı icra eden sıhhat görevlisinin, oturan hastayı oturarak, ayakta duran hastayı ayakta aşılaması riskleri minimuma indirecektir. Bundan dolayı ihtimaller içinde bir iğne eğimini önleyecektir.

Ek olarak giysinizi aşağıdan yukarı sıyırarak omzunuzu açmanız tavsiye ediliyor. Yukarıdan aşağıya sıyırdığınızda açık kalan kısım fazla yukarıda kalabileceği için riski artırabilir. Doğru teknikle, doğru uçla, doğru bölgeden meydana getirilen aşıların omuz ağrısı problemine niçin olmadığını söyleyebiliriz.

Kaynaklar: Doç. Dr. Gazi Huri