Dante’nin İlahi Komedyası Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Batı edebiyatı denilince akla ilk gelen eserlerden kabul edilen Dante’nin İlahi Komedyası,14. yüzyılın ilk yarısında yazılmış olup İtalyan edebiyatının en malum epik şiiri, bununla birlikte dünya edebiyatının da mühim bir başyapıtı olarak bilinir. Orta Çağ zamanlarında “komedya” kelimesi “tragedya”nın aksine sonu iyi biten hikayeler için kullanılırdı. Sadece, bu eserin adındaki “komedya” kelimesi, konusunda güldürücü unsurlar ihtiva ettiği sonucuna çıkmaz. 

Hem Batı edebiyatının hem de Dünya edebiyatının önde gelen eserlerinden birisi olan İlahi Komedya hakkında neler bildiğiniz gibi? Eğer cevabınız “bir şey bilmiyorum” ise asla korkmayın. Zira sizler için Dante’nin İlahi Komedyası hakkında bilinmesi gerekenleri bir araya topladık. Ilkin, “Dante Alighieri” kimdir gelin onu öğrenelim. 

İlahi Komedya eseriyle tanınan Dante Alighieri kimdir?

Dante Alighieri’nin doğum tarihinin tam olarak bilinmemesi ile birlikte 1265 yılı civarında doğduğu tahmin edilmektedir. İtalyan ozan ve bilim insanı olan Dante Alighieri, İtalya’nın Floransa kentinde aristokrat bir ailede büyüdü. Dante, dil ve felsefe alanlarında resmi tahsil alarak kendisini geliştirmeye adayan birisiydi. 

Dante Alighieri hemen hemen daha 9 yaşlarındayken, günümüzde tanınmasına destek olan İlahi Komedya eserinde de tesirini gördüğümüz Beatrice Portinari ile karşılaştı. Bu kısa karşılaşmada onun güzelliğinden etkilenip aşık oldu fakat sandığınız şeklinde bu aşk mutlu sonla taçlanmadı. Dante 12 yaşına erişince Gemma di Manetto Donati ile nişanlanmak için yemin etti. O zamanlarda erken yaşta sözleşmeli evlenmeler oldukça yaygındı. Beatrice’in ölümünü öğrendikten sonrasında onun anısına şiirler yazdı. 

1301 senesinde ülkesine düzenlenen darbe sonucu Floransa’dan sürgün edildi. Floransa’ya geri dönemeyen Dante, İlahi Komedya eserini sürgündeyken tamamladı. Yaşamının sonlarına doğru İtalya’nın Ravenna kentine yerleşti ve 1321 senesinde öldü.

Dante’nin İlahi Komedyası hakkında bilinmesi gerekenler

• İlahi Komedya eserinin adı nereden gelir?
• Dante’nin evrensel eseri İlahi Komedya üç bölümden oluşuyor: Cehennem, Araf ve Aden
• İlahi Komedya’nın Cehennemi niçin 9 çemberden oluşuyor?

İlahi Komedya eserinin adı nereden gelir?

Dante Alighieri’nin ortaçağ ile rönesans arasındaki dönemde yazmış olduğu İlahi Komedya eseri dünya edebiyatının baş yapıtlarından birisi olarak görülür ve bilinir. Aslen orijinal adı güldürü (Commedia) olmasına karşın 1360 senesinde Giovanni Boccaccio tarafınca başına İlahi (Divina) kelimesi getirilmiştir. 

Bunun sebebi olarak da, Dante’nin anlattığı öykü Hristiyan batı kiliseleri tarafınca benimsenmesi olarak görülür. Bununla birlikte kitapta Dante’nin kurtuluşu, neşeyle zirveye ulaşmış olduğu için “gülünç”tir. Boccaccio’nun yapmış olduğu ekleme ile beraber yapıt tamamıyla “hristiyanlaştırılmış” olarak kabul edilmektedir. 

Ek olarak, Dante’nin İlahi Komedyayı yazması yardımıyla Toskana lehçesinin sonrasında çağıl İtalyan dili olarak gelişmesinde destek olmuştur. 

Dante’nin evrensel eseri İlahi Komedya üç bölümden oluşuyor: Cehennem, Araf ve Aden 

İlahi Komedya eseri üç değişik bölümden oluşuyor. Bu bölümler; Cehennem, Araf ve Aden. Peki, bu kitap niçin üç bölüme ayrılıyor ve her bölümde ne anlatılıyor? 

Bu şiirde baş kahraman Dante’nin kendisidir. Ölümden sonraki yolculuğunu özetleyen üç bölümden oluşuyor. Ozan Dante yardımıyla bu eserde fazlasıyla mitolojik ve zamanı unsurların ele alındığını görebiliyoruz. Her bölüm, Cehennem için ek bir giriş kantosu olarak 33 kafiyeli bölümden oluşmakta. Kitabın ilk kısmı “Cehennem”, Hristiyanlar tarafınca İncil’den sonrasında en oldukça çevrilen kitap kısmı olarak da akıllara kazınmıştır. 

Karanlık bir ormanda başlamış olan bu kitap; Beatrice isminde bir kadının isteği üstüne Romalı ozan “Virgil”in hayaletinin ona cehennemi göstermesiyle adım atar. Cehennem, iç içe geçmiş 9 daireden oluşmaktadır. Bu dairelerde günahkarlıklarıyla malum hem zamanı kişiliklere hem de bayağı insanlarla karşılaşırız. Dante’nin Cehennemi günahların doğasına nazaran dikkatlice sınıflandırılmıştır. 

Kitabın ikinci kısmı olan Araf’ta, bu günahkarların Cennete geçmek için verdiği talep ve savaşı görüyoruz. Aslen isminden de anladığımız şeklinde Cehennem ile Aden içinde sıkışıp kalan kişiliklerle karşılaşıyoruz. Bu ortanca bölüm 33 kantodan oluşmakta. Virgil ve Dante’nin Paskalya günü başlamış olan Araf gezisi 3 gün sürer. 

Son bölüm olan Cennette ise, Dante’ye Virgil yerine Beatrice yoldaşlık eder. Dante’nin 14 Nisan günü sabah başlamış olan bu gezintisi aynı gün öğleden sonrasında sonlanır. Dante’nin Aden anlayışına nazaran, Dünya evrenin merkezi ve onun çevresinde yedi gezegen dönmektedir. Bu yedi gezegeni ise sırasıyla şu şekilde bildiriyor: Ay, Merkür, Venüs, Güneş, Mars, Jüpiter ve Satürn.   

İlahi Komedya’nın Cehennemi niçin 9 çemberden oluşuyor?

Dante’nin Cehennemi iç içe 9 halkaya bölünmüştür. Peki bunun sebebi ne? Gelin beraber öğrenelim. 

Cehennemin birinci halkasında vaftiz edilmemiş ve erdemli putperestleri görüyoruz. Limbo olarak adlandırılan bu bölümde ruhlar dürüst bir yaşam sürmesine karşın Hristiyanlıktan ilkin yaşadıkları için vaftiz olmadan ölen ruhları ele alır. 

İkinci halkası: Kösnü. Bu çemberde şehvetli ve zina yapanlara ev sahipliği yapmaktadır. Üçüncü halkası oburluk doğrusu açgözlülük olarak adlandırılır. Cehennemin bu bölümünde aşırı maddeci kişiliklerle karşılaşıyoruz. Dante’ye nazaran, bu halkadaki insanoğlu sonsuza kadar para ve kıymetli eşyalar için savaşıyor. 

Cehennemin dördüncü çemberi ise savurganlık olarak adlandırılmış. Buradaki ruhlar haiz oldukları şeylerin öneminin bilincinde olmadan gereksiz savurganlık yaptıkları için günahkar olarak anılır. Beşinci çember öfkeli ruhların bulunmuş olduğu bir halkadır. 

Altıncı çember sapkınlık, doğrusu sapıklık meydana getiren ruhların günahlarının çekmesi gerektiği yer. Yedinci halka sertlik ve sertliği tatbik eden ruhlar için vardır. Cehennemin sekizinci halkasında ise din sömürücüleri, hilekarlar, hırsızlar şeklinde sahtekar ruhlar cezalandırılır. Cehennemin son doğrusu dokuzuncu çemberinde ise ihanet eden ruhlar cezalandırılır. Bu halkada, tarihin en büyük hainlerinin bulunmuş olduğu söylenir.  

Bilim, astronomi ve felsefe açısından varlıklı olan Dante’nin İlahi Komedyası 14. yüzyıl Katolikliği ve İtalyan siyasetine dayanmaktadır. Kitap daha ilkin de bahsettiğimiz şeklinde üç değişik bölümden oluşuyor: Cehennem, Araf ve Aden. Her bir bölümün kendisine ilişik hikayesi var. 

Amerikan edebiyatının mühim isimlerinden kabul edilen James Joyce, İlahi Komedyaya olan ilgisini ve hayranlığını şu sözlerle dile getirmiş “İncil kadar Dante’mi seviyorum”. Dante Alighieri yalnız kendi zamanındaki yazarları ve şairleri değil bununla birlikte sonraki nesillerdeki yazarları da etkilemeyi başarabilmiş. 

Dante’nin İlahi Komedyası hakkında siz neler düşünüyorsunuz? Umarız ki keyifli ve bilgilendirici bir okuma olmuştur. Bu ve bunun şeklinde içerikleri seviyorsanız Webtekno’yu takipte kalınız.