10.000 Dolarlık İddia: Rüzgardan Daha Süratli Gitmek Mümkün mü, Değil mi?
Popüler bilim iletişimcisi ve Veritasium YouTube kanalının yaratıcısı Derek Muller ve UCLA fizik profesörü Alexander Kusenko, on yılı aşkın bir süredir hararetli tartışmalara yol açan, rüzgarla çalışan bir vasıta mevzusunda 10.000 dolarlık bir bahse girdi. Söz mevzusu aracın adı Blackbird ve rüzgarla çalışıyor. Bir fizik tartışmasını kanıtlamak için inşa edilmiş deneysel bir kara yatı olan Blackbird’ün yanıtlamaya çalmış olduğu sual şu: Tek ivme deposu rüzgarsa, kendisini iten rüzgarlardan daha süratli hareket edebilir mi?
İlk başta, bu, evrenimizin temel ilkelerinden kabul edilen enerjinin korunumu yasalarını ihlal ediyor şeklinde görünüyor. Fizik, rüzgarla çalışan araçların rüzgar yönüne uygun açıyla yönlendirildiklerinde rüzgar hızlarını aşabileceğini söylüyor, sadece rüzgar yönüne tam olarak paralel gittiklerinde bunu yapmaları mümkün değil. 2010 senesinde Blackbird’ü tasarlayan Rick Cavallaro, hiçbir vakit bu yasayı aşmanın bir yolunu bulduğunu iddia etmedi, bunun yerine rüzgardan geleneksel olarak beklenenden oldukca daha fazlasını alabilen bir tasarım buluş ettiğini söylemiş oldu.
Blackbird’ün arkadaki tekerleklere bağlı büyük bir pervanesi bulunuyor. Vasıta rüzgarın etkisiyle hareket ettiğinde, pervane havayı kara yatının arkasına iterek daha süratli gitmesini sağlıyor. Sonunda rüzgardan bile daha süratli gitmeye başlıyor şeklinde görünüyor, aslına bakarsan iddianın sebebi de bu. Birçok insan bu sonuçlara aşırı derecede şüpheci yaklaşıyor.
Muller, rüzgardan daha süratli gitmenin mümkün bulunduğunu korumak için çaba sarfediyor ve bu iddiayı kanıtlamak için bir video çekti. Videoda aracı bizzat kontrol ettiğini görüyoruz. Alınan ölçümlere gore vasıta hakikaten rüzgâr hızından daha süratli hareket ediyor ve sistem muntazam çalışıyor şeklinde görünüyor. Sadece Kusenko buna inanmıyor. Bu yüzden Muller’le, iddiayı bilimsel olarak kanıtlaması için 10.000 dolar bahse girmiş durumda.
Kusenko rüzgâr hızı durağan(durgun) olduğunda bu aracın rüzgar hızını aşamayacağını iddia ediyor. Sadece rüzgâr hızı değişken olduğundan dolayı vasıta hızlanıyor yada yavaşlıyor şeklinde görünebilir. Yakın bir zamanda bu iddiayı kazananın bilimsel olarak açıklanması umut ediliyor. O zamana kadar, Muller’ın yukarıda bahsettiğimiz kontrol videosunu aşağıdan seyredebilirsiniz:
Risking My Life To Settle A Physics DebateEveryone will say this craft breaks the laws of physics. This video is sponsored by Kiwico, For 50% off your first month of any subscription crate from KiwiCo (available in 40 countries!) head to
————————–
A HUGE thanks to Rick and Neil for letting me drive Blackbird. Check out Rick’s YouTube Channel for more in depth videos and explanations on going faster than the wind downwind —
Gene Nagata made the shoot possible. If you’re a video nerd like me, check out his channel, Potato Jet:
Xyla Foxlin for made the model cart used in this video. Xyla builds amazing things like rockets and canoes, check it out!
————————–
References
Jack Goodman’s YouTube video —
Rick’s treadmill footage —
Rick’s multiple explanations of how Blackbird works —
Forum discussions — Blog — and retraction
Gaunaa, M., Øye, S., & Mikkelsen, R. F. (2009). Theory and design of flow driven vehicles using rotors for energy conversion. In EWEC 2009 Proceedings online EWEC
Md. Sadak Ali Khan, Syed Ali Sufiyan, Jibu Thomas George, Md. Nizamuddin Ahmed. Analysis of Down-Wind Propeller Vehicle. International Journal of Scientific and Research Publications, 3, 4. (April 2013) ISSN 2250-3153. )
————————–
Special thanks to Patreon supporters: Bill Linder, Paul Peijzel, Crated Comments, Anna, Mac Malkawi, Michael Schneider, Oleksii Leonov, Jim Osmun, Tyson McDowell, Ludovic Robillard, Jim buckmaster, fanime96, Juan Benet, Ruslan Khroma, Robert Blum, Richard Sundvall, Lee Redden, Vincent, Marinus Kuivenhoven, Alfred Wallace, Arjun Chakroborty, Joar Wandborg, Clayton Greenwell, Pindex, Michael Krugman, Cy ‘kkm’ K’Nelson, Sam Lutfi, Ron Neal
————————–
Thanks to James Lincoln for building the initial prototypes for a model blackbird.
Written by Derek Muller, James Lincoln, and Petr Lebedev
Animation by Mike Radjabov and Iván Tello
Filmed by Gene Nagata, Derek Muller, Trenton Oliver, AJ Fillo and Emily Zhang
Edited by Trenton Oliver
Music from Epidemic Sound
Additional video supplied by Getty Images
Produced by AJ Fillo
