e-Satışlar dahil ürünlere ‘güvenlik’ düzenlemesi

Elektronik satışlar dahil piyasaya arz edilen, piyasada bulundurulan yada tedariki meydana getirilen, tüketici tarafınca kullanılabilecek ürünlerin güvenli olmasının sağlanması amacıyla bu alandaki yetkili kuruluşların görevlerine ilişkin düzenlemeye gidildi.

Tecim Bakanlığının “Genel Ürün Güvenliği Yönetmeliği” Resmi Gazete’de yayımlandı.

Yönetmelikle, piyasaya sunulan, burada bulundurulan yada tedarik edilen, tüketicinin kullanımına hazır hale getirilen, tüketici için amaçlanan yada onlar için amaçlanmamış olsa dahi makul seviyede öngörülebilir koşullarda tüketici tarafınca kullanılabilecek ürünlerin güvenli olmasının sağlanması ve bu alanda yetkili kuruluşların görevleri ile üreticilerin ve dağıtıcıların yükümlülüklerinin belirlenmesi amaçlandı.

Elektronik satışlar da kapsamda

Söz mevzusu hükümler, elektronik satışlar ve öteki uzaktan yazışma araçları vasıtasıyla gerçekleşen satışlar dahil tüm ürünler ile bir hizmet esnasında tüketicilere sunulan ürünlere uygulanacak.

Tüketiciye hizmet sunanlar tarafınca kullanılan yada işletilen ekipmanlar kapsamda bulunmuyor. Ek olarak, antika ürün yada kullanımından ilkin onarım yada ıslah edilmesi ihtiyaç duyulan ürün şeklinde tedarik edilen kullanılmış ürünlere de tedarikçinin bu mevzuda açıkça informasyon vermesi koşuluyla söz mevzusu hükümler uygulanmayacak.

Üreticilerin sorumlulukları
Ürünün güvenli olmasının mecburi tutulduğu yönetmeliğe gore, üreticiler, kendi faaliyetleriyle sınırı olan olmak suretiyle, aksinin mazur görülebileceği durumlar hariç ürünün yada ambalajının üstüne model, parti, seri numarası yada ayırt edilmesini sağlayacak öteki bilgilerin, kendi isim, kayıtlı ticari unvan yada marka bilgisi ile kendisine ulaşılabilecek açık adresinin kolayca görülebilir ve okunabilir bir halde yer almasını sağlayacak.

Üreticiler, mümkün olduğu hallerde piyasaya arz etmiş olduğu ve burada bulundurduğu ürünlerden numune alarak kontrol meydana getirecek ve araştırmalarda bulunacak, bunlara ilişkin şikayetlerin, tehlikeli ve geri çağrılan ürünlerin kaydını tutacak ve yapmış olduğu seyretme faaliyetleri hakkında dağıtıcıları bilgilendirecek.

Tüketicilerin ürünün taşımış olduğu riskler hakkında kafi ve etkin bir halde uyarılmasını sağlamakla yükümlü tutulan üreticiler, kafi uyarıların olmaması sebebiyle ürünün taşımış olduğu risklerin açıkça anlaşılamayacağı durumlarda, riskleri değerlendirebilmeleri için tüketicilere, ürünün düzgüsel yada makul seviyede öngörülebilir kullanım süresinde taşımış olduğu riskler hakkında lüzumlu detayları sağlayacak ve önlemleri alacak.

Ürünlerin taşımış olduğu risklerden kaçınmak için bunların piyasaya arzının durdurulması, piyasada bulundurulmasının önlenmesi, oradan çekilmesi yada tüketiciden geri çağırılması önlemi de dahil, lüzumlu önlemleri üretici alacak. Ürünün geri çağırılması önlemine, öteki önlemlerin riski önlemede yetersiz kalmış olduğu durumlarda başvurulacak.

Üretici, risk taşıyan ürünlere ilişkin kendiliğinden yada yetkili kuruluşun talebi üstüne bu yönetmelik kapsamında lüzumlu düzeltici önlemleri aldıktan sonrasında tüketicilerin riskler hakkında kafi ve etkin bir halde uyarılmasını sağlayarak, etkili olacak şekilde duyuracak.

Dağıtıcıların mesuliyet ve yükümlülükleri

Dağıtıcılar, kendi faaliyetleriyle sınırı olan olmak suretiyle, üreticiler ve yetkili kuruluşlarla etkin bir iş birliği meydana getirecek. Bilhassa risklerin önlenmesine yönelik alınan önlemler kapsamında ürünün risk taşımış olduğu her durumda üreticiyi ve yetkili kuruluşu bilgilendirecek, ürünün menşeinin izlenebilirliği için lüzumlu belgeleri bulunduracak.

Ek olarak dağıtıcılar, üreticinin ürüne ilişkin riskler ve önlemler hakkında kendilerine bildirdiği detayları, var ise tedarik zincirindeki bir sonraki dağıtıcıya iletmek ve ilgili duyuruyu müşterilerinin kolaylıkla görebileceği yada ulaşabileceği bölgelere koymak zorunda olacak.

Yetkili kuruluşların yetki ve sorumlulukları

Yetkili kuruluşlar, görevli oldukları ürün gruplarına ilişkin bir teknik düzenlemenin bulunmadığı yada teknik düzenlemelerde insan sağlığı ve güvenliğine ilişkin hükümler olmadığı ya da belirli risklere veya risk kategorilerine ilişkin hükümlerin yer almadığı durumlarda, ürünlerin güvenli olması amacıyla üreticilerin ve dağıtıcıların bu yönetmelikte belirlenen yükümlülüklere uymalarını sağlayacak.

Ürünlerin genel ürün güvenliği gereklerine uygunluğunun denetimi ürün grupları bazında görevli kılınan yetkili kuruluşlar tarafınca yapılacak.

Yönetmelikte söz mevzusu kuruluşların sıralanan yetki ve sorumluluklarından bazıları şöyleki:

Yetkili kuruluşlar, tüm ürünlerde, ürünün piyasaya arzından nihai kullanıcıya ulaşmış olduğu aşamaya kadar ürünlerden numune almaya ve ürünün güvenliğine ilişkin özellikleriyle ilgili olarak kafi ölçek ve sıklıkta denetim hayata geçirmeye, ilgili taraflardan lüzumlu her türlü informasyon ve belgeyi talep etmeye, belirli durumlarda risk taşıyabilecek ürünlerde, bu riskler hakkında uygun, açık ve kolayca anlaşılabilir Türkçe uyarılarla işaretlenmesini talep etmeye, ürünün piyasaya arzını, güvenliğini temin edecek ön koşullara doğal olarak tutmaya görevli kılındı.

Ek olarak, yetkili kuruluşlar, belirli kişiler bakımından risk taşıyabilecek ürünlerde, risk altındaki kişilerin zamanında ve uygun şekillerde uyarılmasını ve bilgilendirilmesini talep edecek.

Tehlikeli olduğuna dair belirtilerin bulunmuş olduğu ürünlerde, yetkili kuruluşlar, riskin ciddiyetiyle orantılı olarak, ürünlerin piyasaya arzını, piyasada bulundurulmasını, önerilmesini yada teşhir edilmesini, lüzumlu değerlendirmeler ve kontroller için gerekseme duyulacak vakit süresince geçici olarak durdurmaya, ürünün piyasaya arzını yasaklamaya ve yasağın uygulanmasını sağlamak suretiyle lüzumlu önlemleri almaya yetkili hale getirildi.

Öte taraftan, yetkili kuruluşlar, ürünün ivedilikle piyasaya arzının durdurulmasını, piyasada bulundurulmasının önlenmesini, buradan çekilmesini ve ürünün taşımış olduğu riskler hakkında tüketicilerin uyarılmasını talep etmeye yada bu önlemleri kendisi almaya görevli tutuldu.

Yetkili müessese, yönetmelik hükümlerini uygularken kişisel verilere dair ticari sır niteliğindeki yada fikri ve sınai iyelik hakkına ilişkin edinmiş olduğu bilgilerin gizliliğini korumakla yükümlü kılındı sadece insan sağlığı ve güvenliğinin gerektirdiği hallerde bilgilerin açıklanması bu kapsamda sayılmayacak.

Yönetmelik yarından itibaren yürürlüğe girecek.