Dinç Uyanmak İçin Nasıl Bir Alarm Seçilmeli?

Uyku doğal ki de fazlaca mühim; nasıl uykuya daldığımız, uyuduğumuz ortam ve uyku süremiz şeklinde şeyler uyku standardını arttırıyor. Sadece işin bir de uyanma tarafı var. Kimimiz okul için kimimiz iş için hatta kimimiz ikisi birden için sabahları erkenden alarm ile uyanmak zorunda kalıyor.

Alarm ile uyanmak çoğu zaman çok da fazla sevilecek bir şey değil ve o ‘uyuz’ sesler her insanın sinirini birazcık bozar. Hatta Pisagor bile milattan ilkin 500 senesinde bu mevzuya değinmiş. Spesifik şarkıların yada melodilerin pozitif enerji yaydığını ve uyanma esnasında gelen bitkinliği ve siniri tersine çevirebileceğine inanıyormuş.

Doğru bir halde uyanmak fazlaca mühim

Görünüşe nazaran Pisagor’un düşüncesi boş değilmiş. Longdom tarafınca meydana getirilen bir araştırmaya nazaran belirli alarm seslerinin uyandığınızda sinirinizi yatıştırabildiği ve mutluluğunuzu hakikaten artırabileceği ortaya çıktı.

Bilhassa hoş melodili şarkılar şeklinde niteliklere haiz alarmlar, dinleyiciye enerji veren ve etkili uyanma için mükemmel bir yöntem. Sadece bunun neden bu şekilde bulunduğunu idrak etmek için ilkin beynimizin uyku durumundan çıkarken karmaşık uyaranlara nasıl tepki verdiğini anlamamız gerekiyor.

Sersem bir halde uyanmak fazlaca fena bir şey. Nasıl uyandığımız bir tek ruh halimizi ve günün gidişatını değil, bununla beraber bilincimizi ve zihinsel performansımızı da etkileyebilir. Bazı durumlarda uyandıktan sonraki sersemlik, tehlikeli sonuç karar vermedeki (sıhhat, acil durum müdahaleleri, güvenlik yada vasıta kullanırken olduğu şeklinde) performansımızı azaltarak gün içinde sizi fena bir duruma sokabilir.

Uyandıktan sonraki sersemliğin bu bilişsel durumuna ‘Sleep Inertia’ (uyku eylemsizliği) denir. Otomobil sürmek de dahil olmak suretiyle yüksek riskli görevleri yerine getirirken ciddi sonuçlara yol açabileceğinde bu uyku sonrası sersemliği, artan bir kaygı deposudur.

Beynin uyanıklığa geçmesi ile ses ve müziklerin ilişkisi

Uykudan uyanıklığa geçiş, açma/kapama düğmesi benzeri bir sistem olarak işlemiyor. Uyanma, beyne artan kan akışı da dahil olmak suretiyle karmaşık biyolojik süreçlere dayalıdır. Araştırmalarda uyku öncesi duruma kıyasla, uyandıktan sonrasında beyindeki kan akışı aktivitesinin azaldığı görülüyor. Bundan dolayı, uyanık haldeyken kısmen beyne giden kan akışının tekrardan dağılımını teşvik eden mekanizmalar gerektirebilir ki bunlar da belirli türdeki ses ve müzikler oluyor.

Uyanma esnasında uyanıklığı etkileyen bir öteki unsur de o andaki uyku aşamasıdır. Derin uykuya yada REM uykusuna kıyasla hafifçe bir uykudan uyanırsanız sersemlik hissetme olasılığınız daha düşüktür. Bu uyku aşamasında alarm şeklinde dış uyaranlardan gelen uyarılma, kişiyi hızla uykudan çıkarabilir. Tam aksine derin uyku yada yavaş dalga uykusu, bilinçsizlikle ilişkili Delta dalga frekanslarından oluşur. Bu da tamamen uyanık hale geçebilmenin fazlaca daha sıkıntılı olduğu bir uyku aşamasıdır.

Alarmın uyku üstündeki tesiri ek olarak yaşa da bağlıdır. 18 ila 25 yaş arasındaki genç yetişkinlerin, yaşlı insanlardan daha yüksek sesli alarmlara ihtiyacı vardır ve buluğluk dönemindeki insanların genç yetişkinlerden daha da yüksek bir alarma ihtiyacı vardır.

Ses frekansı mühim midir?

Mevzu bir alarm seçmeye erişince ‘En iyi seçim tam olarak nedir?’ diye sorabilirsiniz. Araştırmalara nazaran değişik alarm seslerinin uyandıktan sonrasında insan performansını pozitif yönde etkileyebileceği öne sürülüyor.

Gene araştırmalara nazaran minik çocuklar için 500 Hz civarındaki frekansa haiz bir sesin, 2000+ Hz civarında frekansa haiz olan bir sesten pozitif yönde daha etkili olduğu görülüyor. Bunun yetişkinler de ilgilendiriyor olup olmadığını söylemek için şu anda net bir bulgu yok sadece aynı alarm türlerinin yararlı olacağı varsayılıyor.

Bir kişinin “uyan!” diye bağırması şeklinde sesli bildirimler yüksek frekanslı dijital seslerden daha iyi işe yarar. Sadece bir çok cep telefonunda öncesinden kurulmuş 500 Hz tonlu bir alarm kadar da etkili değildir.

Gelelim aslolan mevzuya, daha iyi uyanmak için nasıl bir alarm seçmeliyiz?

İnsanların kolayca mırıldanabilecekleri bir melodi taşıyan alarmları kullanan kişiler, standart bir “bip” alarmı olanlara nazaran daha azca sersemlik yaşıyorlar. Hatta bulgulara nazaran insanların hoşuna giden popüler müziklerin uyanma sonrası sersemliğine iyi geldiği de söyleniyor. Bu bağlamda en iyi uyku alarmınızı nasıl seçeceğinizi adım adım anlatalım:

Dinç bir halde uyanmak için bir alarm nelere haiz olmalı?

• Kolayca mırıldanabileceğiniz bir melodisi olmalı (favori şarkınız şeklinde)
• 500 Hz civarında bir frekansa yada C5 notası anahtarında bir melodiye haiz olmalı
• Oldukça süratli yada fazlaca yavaş bir ritmi olmamalı (100-120 bpm idealdir)

Daha dinç bir halde uyanmanın yolunu sizlerle paylaştık. Ne düşünüyorsunuz? Sizin alarm tercihiniz ne olacak? Düşüncelerinizi bizlerle yorumlardan paylaşmayı lütfen ihmal etmeyin.