Doğduğumuz Mevsimin Kişiliğimize Tesirleri

İlkbahar, yaz, güz, kış… Hangi mevsimde doğduğunuz hüzünlü, melankolik, değişken ya da hareketli bir ruh halimiz oluşunu hakkaten etkiliyor olabilir şeklinde görünüyor.

Geçtiğimiz yıllarda yürütülen pek fazlaca araştırma, doğulan mevsimin serotonin ve dopamin şeklinde bazı kimyasalların vücutlarımızdaki varlıkları üstünde uzun soluklu tesiri bulunduğunu gösteriyor. Bu da doğduğumuz mevsimin ruh halimizi ve karakterimizi etkilediğini ortaya koyuyor. Değişik araştırmalar, mevzuya pek fazlaca hastalığın da dahil bulunduğunu gösteriyor.

Ilkin araştırmaların detaylarına göz atalım;

Avrupa’nın önde gelen tıp fakültelerinden birine haiz; tıp ve sağlık bilimleri üstüne kurulmuş köklü bir üniversite olan Semmelweis University’den Asst.Prof. Xenia Gonda ve ekibi tarafınca yürütülen bir araştırmada Gonda, 400’den fazla katılımcıya bazı sorulardan oluşan bir anket sundu.

Ankette yer edinen sorular genel ruhsal ve ruhsal durumu anlamaya yönelik sorulardı. ”Ruh halim çoğu zaman sebepsiz yere değişebilir”, ”Her şeyden fazlaca şikayet ederim” şeklinde sorulardan oluşan ankette katılımcılar tahmin edeceğiniz suretiyle ‘onlara ne kadar uyduğuna’ yönelik cevaplar verdiler.

Elde edilmiş cevaplar ve doğum tarihleri karşılaştırılarak incelendi. Belirli cevaplar ile duygudurum bozuklukları ve doğum tarihleri arasındaki ilişkiler derlendi ve sonuçlar bir araya getirildi.

Bu araştırmaya gore doğulan mevsim ve bazı duygudurum özellikleri şu şekilde açıklanıyor;

• Hüzünlü ve neşeli ruh halleri içinde süratli, sık dalgalanmalarla karakterize edilen ‘siklotimik mizaç’ kışın doğanlara kıyasla yazın doğanlarda mühim seviyede daha yüksek.
• Aşırı pozitif yönde olma eğilimi olan hipertimik mizaç ilkbahar ve yazları doğanlarda fazlaca daha yüksek.
• Kışın doğanlar, senenin öteki zamanlarında doğanlara gore sinirli mizaca fazlaca daha azca eğilimli.
• Sonbaharda doğanlar, öteki aylarda doğanlara gore mühim seviyede daha düşük depresif mizaç eğilimi gösteriyor.

Senelerdir yürütülen pek fazlaca emek harcama, doğum mevsimi ile kişiliğimiz ve hatta hastalıklarımız içinde bir bağlantı bulunduğunu doğruladı

1992 senesinde yürütülen bir araştırma, dışa dönüklük, nevrotiklik, dürtüsellik, maceraperestlik, empati ve denetim odağı şeklinde kişilik özellikleri ile doğum mevsimi içinde anlamlı ilişkiler bulunduğunu ortaya koymuştu. 

Bir başka araştırma ise ‘yazın doğan kişilerin’ yaşamın her alanında kendilerini kışın doğan kişilere gore fazlaca daha ‘talihli hissettiklerini’ ortaya koydu. Aynı çalışmada yazın doğan kişilerin nevrotik kişilik özelliklerine kışın doğanlara kıyasla daha azca haiz olduğu ve gene yazın doğan kişilerin dışa dönük, kışın doğan kişilerin içe dönük bulunduğunu da gösterdi.

Üstelik gene fazlaca sayıda araştırma, doğum ayı ile hastalıkların gelişmesi içinde da bir bağlantı bulunduğunu ortaya koydu. Mesela bir araştırmada kış aylarında doğanlarda epilepsi görülme oranı senenin öteki zamanlarına gore fazlaca daha fazlayken MS hastalığı, ALS ve Parkinson hastalıklarının yaz doğumlularda daha çok görüldüğü saptanmış.

Mevzu hakkında buraya ekleyemeyeceğim kadar fazla sayıda araştırma var ve her biri temelde aynı şeyi söylüyor; doğduğumuz mevsim kişiliğimize dair pek fazlaca şeyi etkiliyor. Fakat bu şekilde diyince aklınıza burçlar ve gezegenlerin tesiri falan gelmesin. Sebebin bunlarla asla ilgisi yok.

Peki nasıl oluyor da doğduğumuz mevsim kişiliğimizi etkiliyor?

Yürütülen sayısız araştırma bu aşamada anne karnında geçirilen döneme odaklanıyor. D vitaminine maruz kalma oranı, dönemsel olarak değişen beslenme alışkanlıkları, gene annenin maruz kalmış olduğu enfeksiyonlar, hamileliğin son aylarında dış etkenlere (mevsime, hava durumuna vb.) bağlı olarak gelişen dopamin hassasiyeti şeklinde noktalara; anne karnı sürecinin dopamin, serotonin şeklinde kimyasalların salgılanması üstündeki etkilerine işaret ediliyor.

Ek olarak hava kirliliği şeklinde çevresel faktörlerin de etkili olabileceği düşünülüyor. Sadece yürütülen fazlaca sayıda araştırmaya karşın her bir durum için spesifik olarak tek bir gerekçe gösterilemiyor.

Bu araştırmalar mühim bu sebeple hem kalp hastalıklarından Parkinson şeklinde rahatsızlıklara hem de depresyon, bipolar bozukluk, intihar eğilimi şeklinde ruhsal rahatsızlıklara pek fazlaca eleştiri mevzu başlığı bu durumdan etkileniyor şeklinde görünüyor. Elde edilmiş daha çok veri ile insan sağlığı ile ilgili eleştiri gelişmeler yaşanabileceği düşünülüyor…