Doktorların Emek verme Koşullarını Bir Doktordan Dinledik!

İntörn doktorlar, tıp fakültesi son derslik öğrencileridir. Fakat öğrenci sözüne aldanmayın, aslına bakarsak onlar doktorluk mesleğine ilk adımı attıkları bir aşamadan geçiyor.

Birçok intörn, gecesini gündüzüne katan nöbetler eşliğinde vatandaşlara hizmet veriyor. Sadece daima nasıl koşullarda çalışmış oldukları ve ne işlerle uğraştıkları pek fazla gündeme gelmeyebiliyor. Ikimiz de bu bireylerin bilimsel nitelikli yaşam ve emek harcama yaşamı içinde nasıl mekik dokuduklarını merak ettik. Bu yüzden mevzuyu sizler için aydınlığa kavuşturmak için bir intörnle görüştük. İşte 24 yaşındaki intörn doktorun cevapları…

İntörnlerin emek harcama şartları anabilim dalına nazaran farklılık gösteriyor.

Aslen “intörn ne yapar” tanımı birazcık boşlukta. Bundan dolayı kati olarak emek harcama şeklimizi kapsayan bir yönetmelik yok. Genel anlamda pratisyen hekimin ve doktorların yapmakla yükümlü olduğu kolay işleri intörnler yapar. İşte EKG (elektrokardiyografi) çekeriz, kan gazı almak şeklinde işler yaparız. Bunun haricinde intörnler, hastayı bir yerden bir yere götürme şeklinde (bir bölümden başka bir bölüme götürme) ucuz iş gücü olarak da kullanılıyor. Mesailerimizin nöbetlere nazaran ayarlanmaması da büyük bir sorun.

Şu şekilde açıklayayım: 8 saat mesai üstüne 16 saat nöbet, sonrasında yeniden 8 saat mesai şeklinde kimi zaman 32 saate varacak şekilde çalışabiliyoruz. Bu bence ciddi bir problem. İyi yönlerinden baktığımızda, kendini tabip şeklinde hissetmeye hazırlanıyorsun. Sonuçta bu iş teoride kalabilecek bir iş değil; insanla uğraşan, şu demek oluyor ki pratikte ehemmiyet kazanan bir iş. Örneğin biz, hastalarla nasıl kontakt kurulur, nasıl yönetilir, kolay müdahale işlemleri nedir, şeklinde şeyleri de öğreniyoruz. Bir çok süre bir hastanın tek doktoru olduğumuz durumlar bile oluyor. Bence bunlar, mesleğe geçmeden ilkin fazlaca öğretici adımlar.

İntörnlerin yapmış olduğu iş fazlaca yorucu.

Nöbetlerimiz hafta içleri 16 saat, hafta sonları ve resmi tatillerde ise 24 saattir. Nöbet mevzusu gene anabilim dalına nazaran değişkenlik gösteriyor. Bazı bölümlerde daha yoğunken, bilhassa acil servisi olmayan bölümlerde daha sakin geçiyor. Ya şu şekilde düşünün bir intörn asla çalışmasa bile nöbetteyken hastanede bulunmak, zaman almış olduğu için yorucu oluyor.

Nöbetlerdeki en büyük sorun ise nöbet parasının verilmemesi.

Normalde sağlık çalışanlarının nöbet parası adı altında alacağı ücret vardır. Öteki sağlık çalışanlarının tuttuğu nöbet başına ücretleri varken, bizde yok. Bizim maaşlarımız durağan(durgun) ve maaşımız şu an için 1568 TL’dir. Bir de şu şekilde bir şey var: İntörnlere asgari ücret verileceği bu yıl yazın yetkililer tarafınca açıklandı. Hepimiz de o tutarı bekliyoruz sadece karar daha meclisten geçmediği için tutarı derhal alamadık. Bu para daha elimize geçmemesine karşın gerek üstlerimiz gerek toplumdaki insanoğlu, bizim yüksek meblağlar aldığımızı zannederek bizlere olan bakış açılarını değiştiriyor.

Fakat biz meclisten kararın geçmesini bekliyoruz ki parayı alabilelim. Mesela ben size bu mevzuyla ilgili birkaç vaka anlatayım: Örneğin üç arkadaşımla beraber kaldığımız evin sahibi, ”aslına bakarsan asgari ücret alıyorsunuz” diyerek kiraya haddinden fazla zam yapmak istiyor. Bir öteki durum da asistanlar ve üstlerimiz, ”bu tutarı alıyorsunuz o süre bunu hak edin” dercesine bizi ruhsal olarak zorlayarak daha çok iş yüklemeye çalışıyorlar. Bu anlattığım vaka bizzat benim başıma gelmedi, arkadaşların başına gelmiş. Bazı anabilim dallarında hem hocalar hem asistanlar arkadaşlara bu muameleyi uyguluyormuş.

Asistanlar genel olarak intörnlere iyi davranıyor, bir şeyleri öğretmekten çekinmiyor fakat bazı asistanların mobbing uyguladığına tanık oldum.

Örneğin bir asistan fazlaca ufak sebeplerden yanımdaki arkadaşımı azarlamıştı. Bu kişiler bir halde üstlerindeki, işlerin yanlış gitmesinden oluşan gerginliği, en kıdemsiz olan intörnleri azarlayarak üzerlerinden atmaya çalışabiliyor. İntörnün yapması gerekenin sınırını belirleyen resmi bir tanımın olmaması; kişinin verilen her işe, sorgusuz sualsiz koşmak durumunda kalmasına ve bu benim işim değil diyememesine yol açıyor. Bu durum da mobbingi artırıyor haliyle.

Sağlık çalışanlarının en fazlaca zorlandığı şey, insanların ajite (rahatsız) olduğu durumlarda onlarla uğraşmak.

Dizi: The Good Doctor

Örneğin bir şahıs, bankaya gidip çıkınca mutlu olur fakat bizlere geldiklerinde diyelim, birinci dereceden yakınının ölümünün haberini alıyor. Örnek annesinin ölümünü, babasının kalp hastası bulunduğunu öğreniyor şahıs. E bu ne demek, şu demek oluyor ki kişinin fena durumları öğrenebilme ihtimali var demek. Bu yüzden daima şiddete maruz kalma riskimiz fazlaca fazla. Bundan dolayı psikolojisi fena insanlarla ilişki içindeyiz. İçinde bulundukları bu şeklinde durumlarda insanların psikolojisi iyi olmuyor doğal.

Yalnız hastalar da değil, hasta yakınları da o şekilde olduğundan son zamanlarda fazlaca fazla sağlık çalışanının öldürülmüş olduğu haberlerini ne yazık ki duyuyoruz. Mesleğimizin başka bir zorluğu da başta da konuştuğumuz şeklinde nöbet usulü çalışmamız. Bu koşullarda gecemiz, gündümüz birbirine giriyor ki aslına bakarsan nöbet usulü çalışan tüm meslekler benim gözümde zor diyebilirim.