Dünya Benzeri 10 Ötegezegen

Güneş benzeri bir yıldızın yörüngesinde tıpkı dünya şeklinde bir gezegenin dolaştığının keşfedildiği 1995 yılından bu yana 4.000’den fazla ötegezegen ortaya çıkarıldı. Bu keşiflerin yarısından fazlası ise Samanyolu Galaksisi’nde Dünya benzeri yaşam şartlarına haiz başka bir gezegen olup olmadığını belirlemek amacıyla 2009 senesinde çalışmaya süregelen Kepler Uzay Teleskobu yardımıyla yapılmış oldu. 

Dünya gezegenine benzer şartlara haiz, yaşama elverişli bir gezegen keşfetmek, gökbilimcilerin uzun senelerdir devam eden bir imgesel. Son zamanlarda keşfedilen ötegezegenler ile ise her ne kadar tamamen aynı özelliklere haiz olmasa da galakside Dünya şeklinde minik, kayalık dünyaların olduğu kanıtlanmış durumda. Gelin şimdiye kadar keşfedilen en Dünya benzeri 10 ötegezegen neymiş, beraber bakalım. 

Bir gezegen neye nazaran, kime nazaran ‘dünya’ olarak sınıflandırılır?

Ilk olarak gelin bir gezegenin yaşanılabilir dünya olarak sınıflandırılması için neler lüzumlu ona bir bakalım. Oldukça basitçe anlatmak gerekirse bir gezegenin potansiyel olarak yaşam dostu olarak nitelendirilmesi için nispeten minik ve kayalık olmasının yanı sıra yıldızının yörüngesinde, suyun yüzeyinde sıvı halde bulunabileceği, “yaşanabilir bölge” olarak da tanımlanan konumda dönmesi gerekir.  

Öte taraftan gelişen teknoloji ile beraber mevcut teleskopların daha da gelişmesiyle bu faktörlere ek olarak gezegenin atmosferik bileşimi ve ana yıldızının ne kadar etken olduğu şeklinde öteki faktörlerin de ele alınması mümkün olacaktır. 

İşte potansiyel olarak yaşam dostu 10 Dünya benzeri ötegezegen 

Gliese 667Cc 

Avrupa Cenup Gözlemevi’nin Şili’deki 3.6 metrelik teleskobuyla keşfedilen ve NASA’nın Jet Propulsion Laboratuvarı’na nazaran Dünya’dan bir tek 22 ışık yılı uzaklıkta bulunan Gliese 667Cc, gezegenimizden minimum 4,5 kat daha büyük. Ev sahibi yıldızının etrafındaki bir turunu yalnızca 28 günde tamamlayan bu ötegezegenin, bu yıldızının güneşten oldukça daha soğuk bir kırmızı cüce olması sebebiyle yaşanabilir bölgede olduğu düşünülüyor.  

Sadece doğal gezegenin kırmızı cüceden gelen sıcaklıktan aşırı ısınacak kadar yakın bir yörüngede dönmesi de olası. 

Kepler-22b 

600 ışık yılı uzaklıkta yer edinen Kepler-22b, ana yıldızının yaşanabilir bölgesinde bulunan ilk Kepler gezegeni olma unvanının sahibi. Sadece Dünya’dan ortalama olarak 2,4 kat büyük olan gezegenin kayalık mı, sıvı mı yoksa gaz mı olduğu şimdilik bilinmeyen.  

Öte taraftan Kepler-22b’nin yıldızının etrafındaki dönüşünü 290 günde tamamlaması, Dünya’nın 365 günlük döngüsüne oldukça yakın. Sadece her ne kadar ötegezegen güneşimiz şeklinde G sınıfı bir yıldızın yörüngesinde bulunuyor olsa da, bu yıldızın Dünya’nınkinden daha minik ve soğuk olduğu biliniyor. 

Kepler-69c 

Yörüngedeki döngüsünü 242 günde tamamlayan Kepler-69c‘nin güneş sistemindeki konumu, bizim sistemimizdeki Venüs’ün konumuna benzerdir. Ev sahibi yıldızının Güneş’in yüzde 80’ini kadar parlak olması sebebiyle ise bu öte gezegen yaşanabilir bölgede şeklinde görünmektedir. 

Sadece gel gelelim ki ortalama olarak 2.700 ışık yılı uzaklıkta bulunan Kepler-69c, Dünya’dan yüzde 70 oranında daha büyüktür. Bu sebeple de bilim adamlarının gezegenin bileşeni mevzusunda şimdilik bir fikri yok. 

Kepler-62f 

NASA’ya nazaran Kepler-62f, Dünya’dan ortalama yüzde 40 daha büyük ve güneşimizden oldukça daha soğuk bir yıldızın yörüngesinde dönüyor. Sadece 267 günlük yörüngesi, Kepler-62f’yi yaşanabilir bölge sınıfının bir üyesi haline getiriyor. Kepler-62, Kırmızı cüce yıldızına Dünya’nın güneşe olduğundan daha yakın bir yörüngede dönen bu ötegezegenin yıldızı ise oldukça daha azca ışık üretiyor. 

Dünya’dan ortalama olarak 1.200 ışık yılı uzaklıkta olan Kepler-62f’nin büyüklüğü ise potansiyel olarak okyanuslara haiz olan kayalık bir gezegen olarak nitelendirilmesini sağlıyor. 

Kepler-186f 

Kepler-186f, Dünya’dan ortalama olarak 500 ışık yılı uzaklıkta yer ediniyor. Dünya’dan en fazla yüzde 10 daha büyük olan Kepler-186f; birazcık dışta kalıyor olsa da yıldızının yaşanabilir bölgesinde yer ediniyor şeklinde görünüyor. 

Ana yıldızı bir kırmızı cüce olması sebebiyle Kepler-186f için tam anlamıyla Dünya’nın ikizi olduğu söylenemez. Buna ek olarak bu ötegezegen, Dünya’nın güneşten almış olduğu enerjinin bir tek üçte birini yıldızından alıyor. 

Kepler-442b 

2015 senesinde 1.194 ışık yılı uzakta keşfedilen ve NASA’ya nazaran Dünya’dan yüzde 33 daha büyük olan Kepler-442b, yıldızının yörüngesini 112 günde bir tamamlıyor.  

2021’de gösterilen bir emek harcama ise bu ötegezegenin büyük bir biyosferi sürdürmek için kafi ışık alabileceğini iddia ediyor. Değişik gezegenlerin fotosentez yapabilme olasılığını çözümleme eden araştırmacılara nazaran Kepler-442b, yıldızından yeterince ışınım alıyor. 

Kepler-452b 

Keşfi 2015 senesinde duyurulan bu dünya, NASA’ya nazaran güneş büyüklüğünde bir yıldızın çevresinde dönen, boyutu Dünya’ya yakın ilk gezegen olma hususi durumunu taşıyor. Dünya’dan yüzde 60 daha büyük ve ana yıldızı güneşten yüzde 10 daha büyük olan Kepler-452b; güneşimize oldukça benziyor ve yaşanabilir bölgede yer ediniyor. 

Elde edilmiş verilere nazaran Dünya’nın 1,6 katı büyüklüğünde olan Kepler-452b’nin kayalık olma ihtimali de bir o denli güçlü. 1.400 ışık yılı uzaklıkta bulunan Kepler-452b’nin yıldızının etrafındaki döngüsü ise Dünya’dan bir tek 20 gün fazla sürerek 385 günde tamamlanıyor. 

Kepler-1649c: Dünyanın çift yumurta ikizi şeklinde

Dünya’ya benzer boyutlara haiz Kepler-1649c, yıldızının yörüngesinde yaşanılabilir bölgede yer ediniyor. 300 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve Dünya’dan bir tek 1.06 kat büyük olan bu ötegezegen, yıldızından Dünya’nın güneşten almış olduğu ışığın yüzde 75’ini alıyor. 

Proxima Centauri b 

Dünya’dan bir tek 4 ışık yılı uzakta yer edinen Proxima Centauri b, Dünya’ya malum en yakın ötegezegen olarak öne çıkıyor. 2016 senesinde keşfedilen ötegezegenin hacmi ise Dünya’nınkinin 1.27 katı. 

Öte taraftan her ne kadar yıldızının yaşanabilir bölgesinde yer ediniyor olsa da bu ötegezegen, aşırı ultraviyole ışınıma maruz kalıyor. Bunun sebebi olara ise gezegenin yıldızına oldukça yakın olması ve yörüngedeki gezisini 11,2 günlük bir sürede tamamlaması gösteriliyor.  

TRAPPIST-1e 

TRAPPIST-1 yıldızının yörüngesinde dönen gezegenler, tek bir yıldızın yaşanabilir bölgesinde şimdiye kadar keşfedilen en Dünya büyüklüğündeki gezegenlerdir. Sadece yedi dünyadan oluşan bu gezegen sisteminde bulunan gezegenlerin çoğundaki suyun buharlaşmış olması ihtimali oldukça yüksek. 

2018 senesinde meydana getirilen bir araştırmaya nazaran sistemde yer edinen gezegenlerden bazıları da Dünya okyanuslarından daha çok suya haiz olabilir. Bilhassa de sistemde yer edinen TRAPPIST-1e isminde dünyanın yaşamı destekleme olasılığının oldukça yüksek olduğu tahmin ediliyor.