Dünyanın en likit piyasası Borsa İstanbul, getiri şampiyonu Zimbabve Borsası oldu

Borsa İstanbul, yüzde 574 devir hızı ile 2021 senesinde dünyanın en likit piyasası olurken, dünyada kote olan şirketlerin toplam piyasa kıymeti geçen yıl bundan önceki yıla gore yüzde 17 artarak 124 trilyon dolara ulaştı. New York Borsası 27,7 trilyon dolar piyasa kıymeti ile dünyanın en kıymetli borsası olma unvanını korudu. Nasdaq 24,6 trilyon dolar ile ikinci sırada, Şanghay 8,2 trilyon dolar piyasa değeriyle üçüncü sırada yer aldı. Geçen yıl dolar bazında bundan önceki yıla kıyasla en fazla getiriyi yüzde 209 ile Zimbabve Borsası sağlamış oldu.

Türkiye Ana para Piyasaları Birliği (TSPB) “Türkiye Ana para Piyasası 2021” raporunu yayımladı.

Birlikten meydana getirilen açıklamada, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınını sınırlamaya yönelik kısıtlayıcı tedbirlerin gevşetilmesi, aşılamanın hız kazanması ve destekleyici iktisat politikaların sürmesinin katkısıyla küresel tutumsal faaliyette 2020 sonunda başlamış olan toparlanmanın, 2021 senesinde da sürdüğü kaydedildi.

Rapora gore ,salgın ortamında hükümetler ile merkez bankalarının desteklerinin sürmesi, tutum eğiliminin artması ve düşük faiz ortamında yatırımcıların, alternatif getiri arayışıyla ana para piyasalarına ilgisi ve halka arzlar arttı.

2021’de dünyada borsalara kote olan şirketlerin toplam piyasa kıymeti bundan önceki yıla gore yüzde 17 artarak 124 trilyon dolara ulaşırken, işlem hacminin de aynı oranda artarak 215 trilyon dolara ulaştı. Borsa İstanbul yüzde 574 devir hızı ile önceki yıl olduğu şeklinde 2021’de de dünyanın en likit piyasası oldu. Yüzde 355 devir hızı ile Çinli Şenzhen Borsası en likit ikinci borsa olurken, yüzde 346 devir hızıyla Tayvanlı Taipei üçüncü, yüzde 298 devir hızıyla ABD’li Nasdaq ise dünyanın en likit dördüncü borsası oldu.

2021 yılının getiri şampiyonu Zimbabve Borsası oldu

23 gelişmiş ve 24 gelişmekte olan ülkenin büyük ve orta ölçekli şirketlerinin performansını yansıtan MSCI ACWI endeksi 2021 yılını dolar bazında yüzde 19 artışla tamamladı.

2021’de dünya genelinde gelişen piyasalar endeksi yılı yüzde 3 kayıpla tamamlarken, gelişmiş piyasalar gelişmekte olan piyasalardan pozitif ayrıştı. Çin dışındaki gelişmekte olan ülkeler genelinde ise hisse piyasalarından ana para çıkışı yaşandı.

Organize borsalar içinde 2021’de dolar bazında bundan önceki yıla kıyasla en fazla getiriyi yüzde 209 ile Zimbabve Borsası sağlamış oldu. Yüzde 97 getiri ile Zambiya’daki Lusaka Borsası ikinci en yüksek getiri elde eden borsa olurken, Sri Lanka Borsası yüzde 65 getiri ile üçüncü, Estonya Borsası yüzde 37 getiri ile dördüncü oldu. 92 borsa içinde 74’ü 2021 yılını getiri ile tamamlarken, 18 borsa yılı kayıpla kapattı.

Salgın ortamında web üstünden işlemlerin ivmelenmesiyle beraber, teknoloji şirketlerinin iş hacmi ve bu şirketlere olan yatırımcı ilgisi teknoloji şirketlerinin ağırlıkta olduğu Nasdaq’ta fiyatların yüzde 29 artmasında etkili olurken, 2020 senesinde salgın sebebiyle zayıf seyreden petrol fiyatlarının 2021 senesinde tekrardan yükselmesiyle ekonomisi ağırlıkla petrol gelirine bağlı olan ülke borsaları sıralamada öne çıktı.

Borsa İstanbul 2021’de dolar bazında yüzde 30 ile en fazla kıymet kaybeden borsa olarak dikkati çekerken, en fazla yitik yaşanmış olan öteki 9 borsanın 4’ü Latin ABD, 2’si Afrika, 2’si Asya ve 1’i Avrupa ülkesinde yer aldı.

Borsaların piyasa kıymeti 124 trilyon dolara çıktı

Endekslerdeki artışın yanı sıra halka arzların da etkisiyle 2021’de dünyada verisi incelenen 85 borsaya kote olan şirketlerin toplam piyasa kıymeti bundan önceki yıla gore yüzde 17 artarak 124 trilyon dolara çıktı.

2021 senesinde dünya borsalarındaki toplam piyasa tutarındaki artışın üçte ikisi NYSE, Nasdaq ve Euronext’ten geldi. Bu borsalar toplam piyasa değerinin yarısını oluşturdu. ABD borsalarındaki firmalar, 52 trilyon dolarlık piyasa kıymeti ile dünya borsalarının toplam piyasa değerinin yüzde 41’ine haiz oldu.

7,3 trilyon dolar piyasa kıymeti ile Avrupa’nın en büyüğü olan ve Hollanda, Belçika, Fransa, Portekiz, Norveç, İtalya Borsalarını içeren Euronext Borsa ile Uzak Doğu blokunda yer edinen Japonya, Çin, Hong Kong ve Şenzhen borsaları piyasa kıymeti bakımından ABD borsalarının peşinden gelmiş olarak, toplam piyasa değerinin yüzde 26’sını oluştur

New York Borsası 27,7 trilyon dolar piyasa kıymeti ile dünyanın en kıymetli borsası

New York Borsası 27,7 trilyon dolar piyasa kıymeti ile 2021 senesinde dünyanın en kıymetli borsası olma unvanını korudu. Nasdaq 24,6 trilyon dolar ile ikinci sırada, Şanghay 8,2 trilyon dolar piyasa değeriyle üçüncü sırada yer aldı. Borsa İstanbul ise önceki yıla gore 6 sıra gerileyerek 138 milyar dolar piyasa kıymeti ile 2021 senesinde 38’inci sırada yer aldı.

2021 sonunda borsaların piyasa değerinin ilgili ülkelerdeki Gayrisafi Yurt içi Hasıla’sına (GSYH) oranı yüzde 123’çıkarken, Hong Kong borsasının piyasa kıymeti itibariyle ulusal gelirinin 15 katı büyüklüğe yetişmesi dikkati çekti. Dolar bazında hesaplandığında Borsa İstanbul’un piyasa değerinin Türkiye GSYH’sına oranı ise yüzde 17 oldu.

Borsalara kote şirket sayısı 56 bine yaklaştı

2021 sonu itibarıyla dünyada yatırım fonları ve holdingler hariç 87 borsaya kote olan yerli, yabancı şirket sayısı 56 bine yaklaşırken, incelenen borsalar içinde 5 bin 600’e yakın şirketle en fazla firmanın kote olduğu borsa Hindistan Bombay oldu. Bombay’ı 3 bin 824 şirketle Japonya Borsası ve 3 bin 678 şirketle Nasdaq OMX izledi.

Menkul kıymet yatırım ortaklıkları ve borsa yatırım fonları hariç, 380 firmanın kote olduğu Borsa İstanbul, 87 borsa içinde bundan önceki yıla gore üç sıra düşerek 2021 sonunda 30’uncu sıraya geriledi.

Hisse senedi işlem hacmi 215 trilyon dolara ulaştı

Artan yatırımcı ilgisinin etkisiyle 2021 senesinde dünyada hisse senedi işlem hacmi yüzde 17 artarak 215 trilyon dolara ulaştı.

2021’de bundan önceki yıla gore yüzde 3.369 oranında artışla işlem hacminin en fazla arttığı borsa Pearl Equities isminde iştiraki vesilesiyle hisse piyasası işlemlerine 2020’nin Eylül ayında başlamış olan Miami Internasyonal Menkul Kıymetler Borsası (MIAX) olurken, yüzde 350 artışla Abu Dabi Borsası, 2021’de işlem hacmi artışında ikinci, yüzde 231 ile Panama’daki Latin ABD Borsası üçüncü, yüzde 226 artışla Kuveyt Borsası dördüncü sırada yer aldı.

ABD borsaları, piyasa değerinde olduğu şeklinde işlem hacminde de ilk sıralarda bulunurken, 2021’de 794 milyar dolarlık işlem hacmiyle Borsa İstanbul, hisse senedi işlem hacmi bakımından dünya borsaları içinde 20’nci sıradaki yerini korudu.

Küresel yatırım fonları 71 trilyon doları aştı

TSPB’nin ABD Yatırım Kuruluşları Enstitüsü’nün (Investment Company Institute) 46 ülkeyi kapsayan verilerinden derlediği verilere gore ise dünyadaki yatırım fonlarının toplam büyüklüğü borsa endekslerindeki artışa paralel olarak 2021’de bundan önceki yıla kıyasla yüzde 13 artarak 71 trilyon doları aştı.

ABD 34 trilyon dolarlık yatırım fonu portföyü ile dünya sıralamasında ilk sırada yer alırken, ulusal geliri 84 milyar dolar olan Lüksemburg’un yatırım fonu büyüklüğü 6,6 trilyon doları aştı.

İrlanda, 2021 senesinde yatırım fonu portföyünü bundan önceki yıla gore yüzde 15 artırarak, 4,6 trilyon dolarlık portföy büyüklüğü ile dünyada üçüncü sırada yer aldı. Yatırım fonu büyüklüğünü yüzde 46 şeklinde yüksek bir oranda artıran Çin, dördüncü sıraya çıktı. Yatırım fonları büyüklüğünde ilk 10’da yer edinen ülkelerin portföy büyüklüğü, toplam portföy büyüklüğünün yüzde 90’ını oluşturdu.

Türkiye’deki yatırım fonu portföy büyüklüğü ise 2021’de bundan önceki yıla kıyasla dolar bazında yüzde 16 artarak 20,4 milyar dolara çıktı.