Radyum Elementinin Kâşifi Marie Curie Kimdir?

Bilim dünyasındaki bayanları düşününce akla ilk gelen adlardan biri Marie Curie oluyor. Peki Marie Curie kimdir? Niçin bu kadar önemlidir? Yaşamı süresince ne şeklinde başarılara imza atmıştır? Bilim uğruna kendini feda edenlerden midir? Eğer Marie Curie’yi bir tek isim olarak biliyor, yaşamının detaylarını öğrenmek istiyorsanız sizi şöyleki alalım.

Marie Curie omuzlarına erken yaşta yük binenlerden…

7 Kasım 1987 tarihinde Maria Salomea Skłodowska adıyla Polonya’nın Varşova kentinde dünyaya gelen kaşifimiz, daha çocukken parlak zekâsıyla dikkatleri üstüne çekmeye başlamıştı. 16 yaşlarındayken Rus lisesinden altın madalya kazanarak mezun oldu ve ortaöğretimi büyük bir başarıyla tamamladı. Bu aşamada kahramanımız yaşamın yükünü erken yaşta üstüne almak durumunda kaldı. Zira Marie Curie’nin matematik ve fizik öğretmeni olan babası yapmış olduğu yanlış yatırımlar sebebiyle birikimlerini kaybedince Marie Curie’ye öğretmen olarak çalışmaya başlayıp hayata atılmak düştü. Parlak bir talebe olarak eğitimine devam etmek istedi haliyle. Sadece devrin şartlarını azca oldukça tahmin edersiniz. Eğitim kurumları kollarını açıp hanım öğrencileri beklemiyordu ne yazık ki. Marie Curie de sırf cinsiyeti yüzünden düzgüsel bir üniversiteye kaydolamadığı için hanım öğrencileri kabul eden bir üniversite olan Floating Üniversitesi (Flying Üniversitesi olarak da bilinir) adlı yüksek tahsil kurumuna girdi.

Hususi öğretmenlik yapmış olduğu sırada olmadık birine tutuldu

Marie Curie 18 yaşına vardığında bir evde hususi öğretmen olarak işe başladı. Hemen sonra iki yıl süresince babasının bir akrabasının evinde hususi öğretmenlik yapmış oldu. Bu esnada evin oğlu ve gelecekte mühim bir matematikçi olacak olan Kazimierz Żorawski’ye aşık oldu. Ne yazık ki Żorawski’nin ebeveyni meteliksiz olduğu nedeni öne sürülerek Marie Curie’yle evlenmesine karşı çıktı. Żorawski de ebeveynine karşı gelemeyince bu sevda başlamadan son buldu. Hem Marie Curie hem de Kazimierz Żorawski için büyük bir yıkım olmuştu. Kısa bir süre sonrasında büyük bilimsel niteliği olan başarılar elde eden Żorawski’nin seneler sonrasında 1935 senesinde Radyum Enstitüsü’nün önüne meydana getirilen Marie Curie heykelinin önünde düşünceli düşünceli oturmuş olduğu bile görülmüş.

Kardeşiyle birbirlerine destek olarak eğitimlerini tamamladılar

Yaşamış olduğu kalp kırıklığı Marie Curie’yi eğitim aşkından vazgeçirmedi normal olarak. Hususi öğretmenlik yaparken elde etmiş olduğu kazancı kullanarak kızkardeşi Bronisława’yı Paris’te tıp okuttu. Sadece kız kardeşiyle minik bir antak kalma yaptılar. Ilkin Marie Curie Bronisława’ya eğitiminde destek olacaktı sonrasında da Bronisława Marie Curie’ye. Nihayet 1891 senesinde Marie Curie de Polonya’dan ayrılarak Paris’teki kız kardeşinin yanına gitti. Paris Üniversitesi’nde fizik, kimya ve matematik okumaya süregelen Marie Curie, zor şartlar altında yaşıyordu. Gerçek anlamda kuru ekmekle beslenen Marie Curie, gündüzleri derslere odaklanıp geceleri para kazanabilmek için dersler veriyordu. O zor günlerde Jean Perrin, Charles Maurain ve Aimé Cotton şeklinde oldukça kıymetli fizikçilerle tanıştı.

Tıpkı lisede gösterdiği başarı şeklinde 1893 senesinde fizik bilimleri bölümünden birinci olarak mezun oldu. Paris’e ilk geldiği zamanlarda derslerine girmiş olduğu kıymetli öğretmeni fizikçi Gabriel Lippmann’ın araştırma laboratuvarında çalışmaya başladı. 1894 senesinde eğitim hayatında bir başarıya daha imza atarak matematik bilimleri bölümünden ikincilikle mezun oldu. Aynı senenin baharında kısa bir süre sonrasında yaşamını birleştireceği Pierre Curie ile tanıştı.

Marie Curie ile Pierre Curie birbirini besleyen bir çift olarak bilim hayatına adım attı

Pierre Curie ile Marie Curie’nin bilime duyduğu ortak tutku, yakınlaşmalarını sağlamış oldu. Aslen Pierre Curie evlilik teklif ettiğinde Marie Curie kabul etmedi. Zira Polonya’ya dönmeyi planlıyordu. Pierre Curie onunla beraber Polonya’ya taşınmaya razı bulunduğunu bile söylemiş. 1894 yılının yaz tatilinde Varşova’ya dönen Marie Curie, akademide yaşanmış olan cinsiyetçilik sebebiyle Kraków Üniversitesi’ne kabul edilmeyince Paris’e dönmeye ve kariyerine orada devam etmeye razı oldu. 26 Temmuz 1895’te evlenen Marie Curie ile Pierre Curie, hem gönül hem de bir tür bilim ortaklığı kurmuş oldu.

Marie Curie’yi meşhur eden aslolan başarı geliyor

1898 senesinde Marie Curie ile Pierre Curie, “polonyum” adını verdikleri bir element keşfettiklerini duyuran ortak bir yazı yayımladı. Elementi Marie Curie’nin ülkesi Polonya anısına polonyum olarak adlandırdıklarını biliyor muydunuz? 26 Aralık 1898’de ise bugün adını duyduğumuzda akıllara Marie Curie’yi getiren radyum elementini keşfettiklerini duyurdular. Hemen sonra Marie Curie ve Pierre Curie, araştırmalar sürecinde “radyoaktivite” kelimesini hayata kazandırdı. O zamanlar tezi için mevzu arayan Marie Curie, uranyumda bulunan özelliklerin öteki maddelerde de olup olmadığını öğrenmek istedi. Emekleri neticesinde aynı özelliğin toryum elementinde de bulunduğunu keşfetti.

Emekleri sonucunda Marie Curie 1903 senesinde doktorasını tamamladı. Pierre Curie ise Royal Society tarafınca kimya emek harcamaları alanında verilen Davy Madalyası’nı kazanmıştır. Gene 1903 senesinde Marie Curie, Pierre Curie ve Henri Becquerel, radyoaktivite keşifleri yardımıyla Nobel Fizik Ödülü’nü paylaştı.

Marie Curie de “çocuk da yaparım kariyer de” diyenlerden

Biri 1897 diğeri 1904’te doğan Irène and Ève’in doğumu Marie Curie’yi yoğun bilimsel çalışmalardan alıkoymadı. Fizik bölümünde dersler vermeye süregelen Marie Curie, deneysel ispata dayalı öğretim şekilleri öğretmeye başladı. 1904 yılının Aralık ayında Pierre Curie’nin yönettiği laboratuvara baş asistan olarak atandı.

Pierre Curie’nin ani ölümü Marie Curie’yi üzmüş olduğu kadar hırslandırdı da

Pierre Curie, hemen hemen 47 yaşlarındayken 19 Nisan 1906 tarihinde bir yol kazasında yaşamını yitirdi. Bu ani ölüm, Marie Curie’yi alt üst etmiş olduğu kadar kariyerinde dönüm noktası da yarattı. Marie Curie tüm enerjisini eşiyle beraber belirli bir noktaya taşıdıkları bilimsel emek harcamaları tamamlamaya verdi. 13 Mayıs 1906’da, Pierre Curie’nin vefat etmesiyle boşa çıkan profesör koltuğuna atandı. Böylece Sorbonne’da ders veren ilk hanım unvanını da kazanmıştır.

1911 senesinde bu kez Nobel Kimya Ödülü’nü kazanmıştır. Birinci Dünya Savaşı esnasında kızı Irène’in de yardımlarıyla x-ray kullanımını geliştirmeye yoğunlaştı. Marie Curie 1921 senesinde iki kızını da yanına alarak ABD’ye gezi etti. Orada devrin başkanı Warren G. Harding tarafınca ilgiyle karşılandı. Arkasından Belçika, Brezilya, İspanya ve Çekoslovakya’da dersler verdi.

İlerleyen dönemlerde kızlarıyla beraber çalışmaya süregelen Marie Curie’nin laboratuvarı, dünyanın önde gelen radyoaktivite araştırma laboratuvarlarından biri haline geldi. O zamanlar radyasyonun tesirleri bugünkü şeklinde bilinmediği ve haliyle önlemler alınmadığı için Marie Curie çalışırken kontrol tüplerini ceplerinde taşıyor ya da masasındaki çekmeceye öylece koyuyordu. Ne yazık ki bu dikkatsizliğin bir bedeli olacaktı…

Marie Curie de bilim uğruna kendini feda edenlerden

Marie Curie de tarihteki birçok bilim insanı şeklinde istemeden de olsa bilim için kendini feda edenlerden. Uzun süreler süresince radyasyona maruz kalmaktan meydana gelen lösemi sebebiyle 1934 senesinde yaşamını kaybeden Marie Curie, fizik hayatına yapmış olduğu katkıların yanı sıra kendisinden sonrasında gelen nükleer fizikçileri ve kimyacıları da etkilemiş bir isim. Marie Curie, öldüğünde ilk olarak eşi Pierre Curie’nin yanına gömüldü. Hemen sonra külleri 1995 senesinde Paris’teki Panthéon’a yerleştirildi. Ofisi ve laboratuvarı, Paris’teki Curie Museum’da içeriyor. Devasa yükseklikte oranda radyoaktif kirlenmeye maruz kalmış olduğu için çalışmalarına dokunmak oldukça tehlikeli kabul ediliyor. Hatta Marie Curie’nin tanım defterleri bile oldukça radyoaktif. Emekleri kurşun astarlı kutularda saklanıyor. İncelemek isteyenlerin koruyucu giysiler giyerek dokunması gerekiyor.

Kaynak: Wikipedia, Britannica