Dolar Kelimesi ve Dolar’ın Sembolü Iyi mi Ortaya Çıktı?
Aksel Ceylan adlı bir sanat direktörü, hayatımızı direkt etkileyen doların zamanı ile ilgili dikkat çeken bir araştırma yapmış oldu. Bu araştırmada dolar kelimesinin nereden çıktığını, bugüne iyi mi geldiğini ve dolar sembolünün iyi mi oluştuğunu irdeleyen Ceylan, ortaya oldukca çarpıcı sonuçlar çıkardı.
Türkiye’nin bilhassa de son birkaç senedir devamlı konuşmuş olduğu konulardan bir tanesi, asla şüphesiz dolar. Bugün dünyanın en kuvvetli para birimi olarak kabul edilen dolar, her sektörde belirleyici olması sebebiyle yaşamımız için eleştiri bir ehemmiyet arz ediyor. Neticede bugün bir halde ithal ettiğimiz ürünler ya da üretim yapmak için mecburi olarak satın almak durumunda olduğumuz hammaddeler sadece dolarla satın alınabiliyor. Peki hayatımızı direkt etkileyen doların tarihini, adını ve sembolünün iyi mi bugüne geldiğini asla merak etmiş miydiniz?
Sanat direktörlüğü ve grafik tasarımcılık icra eden geçimini elde eden Aksel Ceylan, hayatımızı direkt etkileyen dolarla ilgili dikkate kıymet bir araştırma yapmış oldu. Bu araştırma kapsamında “dolar” kelimesinin nereden geldiğini ve bugün dünyayı yöneten para biriminin sembolünün iyi mi bu hale geldiğini irdeleyen Ceylan, oldukça çarpıcı sonuçlar ortaya çıkardı.
“Dolar” kelimesi nereden geliyor?
Dolar kelimesinin tarihini irdeleyen Ceylan, bu ismin kökenlerinin 16. yüzyıla dayandığını tespit ediyor. Bugünün Çekya’sı olan, o yıllarda ise Bohemia olarak isimlendirilen bölgede gümüşten yapılmış olan sikkeler bulunuyor. Bölgede alım satım yapılmasını elde eden bu sikkelerin adı ise “thaler“. O dönemlerde yaşayan insanoğlu, gümüş sikkelerin üretildiği kent olan “Joachimsthaler” adını kısaltarak, o devrin parasına bu şekilde bir isim vermeyi tercih etmişler. Peki bu sikkeler, iyi mi oldu da ABD’ye giderek dolar haline geldi?
Tarihle arası iyi olanların bileceği suretiyle bugün ABD dediğimiz yer, aslen “Kızıldereli” olarak isimlendirdiğimiz insan grubunun anavatanıydı. Sadece Kristof Kolomb’un ABD’yı keşfetmesi üstüne o dönemlerde yaygın olan sömürgecilik anlayışı, İspanya, İtalya, Britanya ve Portekiz benzer biçimde sömürge devletlerinin iştahını kabarttı. Bunun üstüne ABD Kıtası’na insan gönderip koloniler kurmaya başlamış olan ülkeler, bugünkü ABD’nin kurulmasını sağlıyor. İşte “Thaler” adlı gümüş sikkeler de ABD’ya giden tüccarlar ile kıtaya ulaşıyor. Sonrasında da toplumların oluşmasını elde eden organik unsurlardan olan dilin değişmesi, yılların thalerini “dolar” haline getiriyor.
İşte bugünkü doların atası olan o gümüş sikkeler
Aksel Ceylan’ın yapmış olduğu araştırmaya bakılırsa dolar kelimesinin kökenine ilişkin öykü net. Sadece sembol mevzusunda değişik teorilerin bulunduğunu söyleyen sanat direktörü, yapmış olduğu araştırmalar sonucunda üç teorinin öne çıktığını ifade ediyor. Bu teoriler, “United States” ibaresi, İspanya kökenli para birimi “peso” ve “İspanya Hanedanlık Arması” olarak karşımıza çıkıyor. Ceylan’a bakılırsa bu üç teoriden en gösterim olanı, İspanya Hanedanlık Arması ile ilgili olanı…
Kuram 1: United States kelimelerinin birleşimiyle oluşan sembol
United States ibaresi, bizlerin ABD Birleşik Devletleri derken kullandığımız “Birleşik Devletler” anlamına geliyor. Doların sembolünün nereden geldiğiyle ilgili ilk teoriye bakılırsa bu iki kelimenin ilk harfleri alınarak üst üste konmuş. Seneler içinde sadeleştirilen sembol ise nihai halini almış. Ceylan, bu teorinin pek de kabul görmediğini ifade ediyor.
Kuram 2: Peso
Dolar sembolünün çıkışıyla ilgili ikinci teoriye bakılırsa ABD’da yaşamaya başlamış olan İspanyollar, o dönemlerde kullandıkları para birimi olan pesoları da yanlarında götürüyorlar. Devrin tüccarları ise bu paraları işlemeye çalışırken pesonun simgesini oluşturan P ve S harflerini üst üste yazmaya başlıyorlar. Bunun sebebinin üşengeçlik bulunduğunu söyleyen Ceylan, ikinci teorinin ABD haricinde daha çok kabul edildiğini vurguluyor.
Kuram 3: İspanya Hanedanlık Arması
Dolar sembolüyle ilgili en yaygın inanışın üçüncü kuram bulunduğunu söyleyen Aksel Ceylan, bugünkü sembolün İspanya Hanedanlık Arması‘ndan gelmiş olabileceğini söylüyor. Yukarıdaki fotoğrafta da görebileceğiniz suretiyle İspanya Hanedanlık Arması’nın kenarlarında, kumaş benzeri bir nesneyle sarılı bir sütun görülüyor. İşte bu görüntünün doların bugünkü sembolüne oldukca benziyor oluşu, dolar sembolünün bu armadan esinlenmiş olabileceğini düşündürüyor.
Peki size bakılırsa dolar sembolünün bugünkü halini almasına dair bu üç teoriden en mantıklı olanı hangisi? Düşünce ve düşüncelerinizi bizimle paylaşabilirsiniz.
