Google Tercüme Nasıl Oldu da Eskiye Nazaran Daha İyi Oldu?

Google Tercüme ilk kullanıma sunulmuş olduğu yıllarda bazı hatalı çevirileriyle web komedisine malzemeler çıkarmıştı. Tercüme ile yabancılarla konuşmaya çalışanlar, karşı tarafın cümleleri anlamamasıyla hüsrana uğruyordu. Hatta birçoğumuzun bilmiş olduğu “chicken translate” (yanlış çevirisiyle “tavuk çevirme”) esprisi filmlerde ve dizilerde bile yer edinmişti. Seneler geçtikçe Google Tercüme’de de öteki tercüme uygulamalarında olduğu şeklinde çevirilerde gelişmeler fark edilmeye başlandı. Hatta yavaş yavaş tercüme komiklikleri azalmaya ve insanların arasındaki yanlış çeviriden meydana gelen ihtilaf da son bulmaya başladı.

Peki Google Tercüme’deki gözle görülen bu iyileşmeler nasıl oldu? İnsanların söyleşi edebileceği kaliteli çeviriler nasıl ortaya çıktı? Hadi hep birlikte inceleyelim.

Google Tercüme ilk çıkmış olduğu yıllarda istatistiklerle çalışıyordu.

Google Tercüme, ilk olarak 2006 senesinde ortaya çıktı. Kullanıma sunulmuş olduğu ilk yıllarda büyük seviyede çevrim içi istatistiklere dayanarak çalışıyordu. Bir kelime yazdığınızda sistem tüm web veritabanını tarıyor, seçilen dil çiftinde çevrilmiş mevcut belgeleri buluyor ve herhangi bir ifadenin en sık kullanılan versiyonunu tercüme olarak karşınıza çıkarıyordu.

Çevirinin ilk emek harcama mantığı, kısa cümleler ve tek kelimeler için oldukça iyi çalışıyordu, şu sebeple çevirinin tek kelimeleri çevirmesi kolaydı fakat mevzu karmaşık dil bilgisi içeren dillere ve uzun metinlere gelindiğindeyse fena, gülünç neticeleri doğuruyordu. Özetlemek gerekirse Google Tercüme, ilk teknolojisiyle bağlam ve cümle yapısı çevirilerinde anlamlı tercüme neticeleri ortaya çıkartamıyordu.

Köklü değişikler 2016’da “sinirsel makine çevirisi” teknolojisi ile başladı.

Google, 2016 senesinde yapmış olduğu açıklamada web ve mobil çeviride büyük bir gelişme yaptığını söylemişti. Bu gelişme “sinirsel makine çevirisi” denen bir teknolojiye dayanmaktaydı. Bu iyileştirme ilk olarak İngilizcenin yanında Türkçenin de yer almış olduğu Fransızca, Almanca, İspanyolca, Portekizce, Çince, Japonca, Korece dillerine geldi. Sinirsel makine çevirisi olarak adlandırılan teknoloji yardımıyla tercüme uygulaması; metni artık minik minik parçalara bölüp çeviriyi yapmıyor, bunun yerine tek seferde tüm cümleleri kalıplar halinde çeviriyor. Bu gelişme yardımıyla ortaya daha iyi söz dizimi, daha naturel ve anlamlı sonuçlar ortaya çıkıyor.

Ek olarak Google Translate’in ürün lideri Barak Turovsky’nin söylediğine gore çevirideki bu teknolojik gelişme 10 senelik gelişmeye eş kıymet düzeyde. Google’nin tercüme uygulamasındaki köklü iyileştirmeler bu yıllarda büyük yollar kat ediyor.

Çevrim dışı çeviride de bazı dillerde yüzde 20 oranında gelişmeler yaşandı.

Çevrim dışı tercüme özelliği Google Tercüme uygulamasının içinden indirilen ek paketler yardımıyla kullanılabiliyor. Çevrim içi dil paketleri, web erişimi olmayan yerlerde kullanılmasıyla biliniyor. Yurt haricinde dil bilmeyenlerin ve interneti olmayanların yaşamını kurtaran bu özellik, kim bilir tercüme uygulamasının en sevilen, en sık kullanılan özelliklerinden biri.

Google cephesinden 2019 senesinde gelen açıklamaya gore Tercüme, çevrim dışı özelliğine gelen yenilikle 59 dilde; sözcük seçimi, dil bilgisi ve cümle yapısıyla yüzde 12 oranında doğruluk sağlıyor. Bu doğruluk Japonca, Korece, Tayca, Lehçe ve Hintçe şeklinde bazı dillerde de yüzde 20’li sayılara ulaşabiliyor.

Tercüme, suni zekadan da faydalanarak gücüne güç kattı.

Google, AI (suni zeka) ve algoritma tabanlı öğrenme yöntemlerini de kullanıyor. Tercüme uygulaması, insanoğlu tarafınca halihazırda çevrilmiş milyonlarca belge keşfediyor ve bu keşiflerinden yola çıkarak metinde bulunan kalıpları kullanarak çeviriler üretebiliyor. Vakit geçtikçe tercüme; daha çok kalıbı bünyesine katıyor, gerçek insanlardan girdi alıyor ve çevirilerini bu sayede geliştirebiliyor.

Yapboz parçalarını birleştirdiğimizde sonuçların nasıl iyileştiğini görüyoruz.

Google Tercüme, kullanıma sunulmasının peşinden geçen 13 yıl içinde “sinirsel makine çevirisi, tekrardan yazmaya dayalı paradigmalar, aygıt üstünde işleme şeklinde teknikler ve suni zeka” ile gelişmeler yaşadı. Google’ın geliştirdiği bu teknolojiler tercüme doğruluğunda muhteşem olmasa da eskiye nazaran gözle görülebilir değişmeler ortaya çıkardı. En azından artık çevirilerde gülünç ve acayip neticelerle karşılaşmıyoruz.

Bu gelişmelere ek olarak Google Tercüme’nin cümleleri ve kelimeleri çeviren, sistemdeki çevirilerin doğru olup olmadığını denetim eden, düşük verisi olan dillerde performans iyileştirmelerinde katkı sağlayacak insanlardan oluşan Google Tercüme Topluluğu isminde gönüllü bir topluluğu da bulunuyor. Bu topluluğa ek olarak basit bir tercüme kullanıcısı da yapmış olduğu çevirilerinin doğru olup olmadığını puanlayarak Google Tercüme’ye katkı sağlayabiliyor.

Peki sizler Google Tercüme’nin tercüme neticeleri hakkında ne düşünüyorsunuz? Çevirilerden memnun musunuz?

Kaynaklar: CNET, Google Blog, INC, TTC We Translate, Venture Beat