Haberler

Gömü ve Maliye Bakan Yardımcısı Nebati’den ‘siyaset faizi’ açıklaması:

Gömü ve Maliye Bakan Yardımcısı Nureddin Nebati, “Brezilya, ABD ve Avro bölgesi benzer biçimde ülkelerde siyaset faizinin enflasyonun altında belirlenmesine asla sesini çıkarmayanlar, Merkez Bankamızın çekirdek enflasyonun üstünde olmakla beraber enflasyonun sınırı olan olarak altında siyaset faizi belirlemesi durumunda kıyameti koparıyorlar.” dedi.

Nebati, 1999-2002 döneminde averaj yüzde 0,9 gelişme kaydeden Türkiye’nin 2003 yılından bu yana averaj yüzde 5,1 büyüdüğünü belirterek şöyleki konuştu:

“Böylece satın alma gücü paritesine nazaran ülkemizi dünya sıralamasında 17. bayağı 11. sıraya çıkardık. Büyümedeki bu kuvvetli seyrimizi, pandeminin etkisiyle küresel ekonominin yüzde 3,2, küresel tecim hacminin yüzde 8,3 daraldığı ve küresel çapta direkt yabancı yatırım girişlerinin yüzde 35 benzer biçimde üstün dereceli bir oranda düşüş kaydettiği 2020 senesinde da sürdürdük ve son dört çeyrektir pozitif gelişme kaydetmekteyiz. 2021 ilk çeyreğinde yüzde 7,2’lik büyümeyle salgının etkisinden en süratli toparlanan ülkelerden biri olduk. İkinci çeyrekte de kuvvetli iç ve dış talebin katkısının yanı sıra düşük bazın etkisiyle yüzde 21,7’lik büyümeyle dünyada İngiltere’nin peşinden ikinci sırada yer aldık.”

Sanayide çarkların döndüğünü, gezim ve öteki hizmet sektörlerinin de salgının negatif etkilerinden kurtulduğunu söyleyen Nebati, “Kapasite kullanım oranı 2021 yılının üçüncü çeyreğinde ikinci çeyreğe nazaran 1,1 puan artarak eylül ayında 77,8 seviyesinde gerçekleşmiş ve gerçek kesim itimat endeksi temmuz-ağustos döneminde ikinci çeyreğe nazaran 4,1 puan artarak ağustos ayında 112,2 seviyesine terfi etmiştir. Bu veriler, bizlere 2. çeyrekte geçen senenin aynı dönemine nazaran yüzde 40,5 büyüyen sanayide çarkların döndüğünü göstermektedir.” dedi.

Nebati, gezi yasakları ve salgının yeni dalgaları sebebiyle senenin ilk yarısını sönük geçiren gezim sektörünün temmuz itibarıyla toparlanma dönemine girdiğini, bu senenin ocak-ağustos döneminde ülkeye gelen yabancı ziyaretçi sayısının geçen senenin aynı dönemine nazaran yüzde 93,9 artarak 14 milyona yaklaştığını beyan etti.

İngiltere’nin Türkiye’yi gezi sonrası mecburi otel karantinası gerektiren kırmızı listeden çıkarmasının peşinden senenin son çeyreğinde 200 bin İngiliz turistin Türkiye’yi ziyaret etmesinin beklendiğini belirten Nebati, “İkinci çeyrekte geçen senenin aynı dönemine nazaran toplamda yüzde 22,7 artan hizmetler sektöründe de salgının negatif etkilerinden kurtulmaktayız. Nitekim hizmet sektörü itimat endeksi, Kovid-19 engellemelerinin olduğu nisan-mayıs ayından sonrasında artışını sürdürmektedir. Ağustos ayında da yüzde 1,2 artarak 116,1 seviyesine terfi etmiştir.” diye konuştu.

– “2021’i yüzde 9 civarında bir büyümeyle kapatacağız”

Türkiye’nin bu yıl yüzde 9 civarında büyüyeceğinin öngörüldüğüne işaret eden Nebati, “Internasyonal kuruluşlar da ülkemize yönelik gelişme beklentilerini yukarı yönlü revize etmişlerdir. Mesela, Goldman Sachs Türkiye’nin 2021 yılı gelişme beklentisini yüzde 9,5’e, Fitch Ratings yüzde 9,2’ye, Standart&Poor’s yüzde 8,6’ya ve JP Morgan yüzde 8,4’e yükseltmiştir. Geçtiğimiz günlerde OECD de küresel gelişme tahminini yüzde 5,8’den yüzde 5,7’ye düşürürken, Türkiye gelişme tahminini yüzde 8,4’e yükseltmiştir.” ifadelerini kullandı.

Nebati, 2002 senesinde 238 milyar dolar seviyesinde olan ulusal gelirin 960 milyar dolara kadar yükseldiğini belirterek şu detayları verdi:

“Son dönemde yaşadığımız vakalar sebebiyle bir miktar düşen ulusal gelirimizi bu yıl 800 milyar doların üstüne, OVP periyodu sonunda (2024) da senelik averaj yüzde 5,3 büyüyerek 1 trilyon doların üstüne taşıyacağız inşallah. 2002 senesinde 36 milyar dolar olan ihracatımız 17 Eylül tarihinde yıllıklandırılmış olarak 211 milyar dolara ulaştı. Böylece, dünya ihracat pastasından aldığımız hisse yüzde 1 seviyesine ulaştı. İhracattaki bu artış ile paralel olarak 1 milyar doların üstünde ihracat yaptığımız ülke sayısı 2002’de 8 iken 2021 Temmuz ayı itibarıyla yıllıklandırılmış ihracatta 42’ye, ürün sayısı da 2002’de 9 iken 2021 temmuz ayı itibarıyla yıllıklandırılmış ihracatta 46’ya terfi etmiştir. Aynı şekilde 2002’de 31 bin 731 ihracatçı firmamız varken 2020’de 2002’dekinin 2,5 katından daha fazlası olan 82 bin 857 ihracatçı firmamız vardır. İhracatçı şirket sayımızı ilkin 150 bine, sonrasında 300 bine ulaştıracağız inşallah. İhracatın ithalatı karşılama oranı da ocak-ağustos döneminde geçtiğimiz yıla nazaran 6,9 puan artarak yüzde 82,5’e terfi etmiştir. İhracattaki bu ivmelenmeye ilave olarak bu senenin ocak-temmuz döneminde geçen senenin aynı dönemine nazaran yüzde 73,3 oranında artarak 6,9 milyar dolar seviyesine ulaşan gezi gelirleri cari dengenin iyileşmesine mühim oranda katkı sağlamış oldu. Böylece, 2020 sonunda 37,3 milyar dolar olan cari açık, temmuz itibarıyla 30 milyar doların altına (27,8 milyar dolar) gerilemiştir. Cari açığı bu senenin sonunda ulusal gelirimizin yüzde 2,6’sına, OVP sonunda da yüzde 1’ine indirmeyi tahmin etmekteyiz.”

Karşılıksız çek sayısının toplam çek sayısına oranının 2019’da yüzde 3,2 bulunduğunu dile getiren Nebati, bu oranın 2021 yılının ocak-temmuz döneminde yüzde 1’e gerilediğine dikkati çekti. Nebati, konkordato duyuru eden şirket sayısının 2018’de 1109, 2020’de 280, 2021’in ilk 7 ayında ise 167 bulunduğunu söylemiş oldu.

– “TCMB brüt rezervlerimiz yüzde 43’lük artışla 120,8 milyar dolara ulaşmıştır”

Nebati, ticari faaliyetlerdeki canlılıktan mutlu olduklarını dile getirerek, “Yurt içi beyaz eşya satışlarının senenin ilk 8 ayında geçen senenin aynı dönemine nazaran yüzde 12,1 artışla 5,9 milyona yükselmesi ve otomobil satışlarının senenin ilk 8 ayında yüzde 23,3’lük artışla 391 bine yükselmesi, tüketimin kuvvetli olarak seyrettiğini göstermektedir. Otomobil sektöründe matraha esas sınırı artırmamızla beraber sıfır otomobil fiyatlarındaki azalışın bu sektörün daha da canlanmasına katkı sağlayacağını öngörmekteyiz.” ifadelerini kullandı.

Muhalefetin Merkez Bankası (TCMB) varlıklarıyla ilgili eleştirilerine değinen Nebati, şunları kaydetti:

“Geçtiğimiz aylarda muhalefetin ağzına sakız etmiş olduğu rezervlerimiz de artış eğilimindedir. Geçen senenin 15 Mayıs’ında 84,4 milyar dolar olan TCMB brüt rezervlerimiz yüzde 43’lük artışla 120,8 milyar dolara ulaşmıştır. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler içinde düşük borçluluk düzeyine haiz olmakla övünmekteyiz. Kısa sürede gösterilen Internasyonal Finans Enstitüsünün Küresel Borç İzleme Raporu’na nazaran Türkiye, ekonominin her bir bileşeninde düşük borçluluk düzeyine haizdir.”

Nebati, salgın sebebiyle devletlerin uyguladığı genişleyici para ve maliye politikaları, kuraklık, tedarik zincirlerindeki aksamalar ve küresel ekonomik aktivitenin canlanmaya başlamasının, dünya genelinde ham madde ve emtia fiyatlarının artmasına niçin bulunduğunu belirterek şunları beyan etti:

“Bu durum hem dünyada hem vatanımızda fiyatlar genel seviyesinin hedeflerin üstünde artmasına niçin olmaktadır. Mesela, İngiltere’de de TÜFE ağustos ayında senelik yüzde 3,2 artarak 2012’den bu yana en süratli yükselişini kaydetmiştir. ABD’de TÜFE 2020 Mayıs ayında yüzde 0,1 olmasına karşın 2021 Haziran ayında 54 katına çıkarak yüzde 5,4 seviyesinde gerçekleşmiştir. Avro bölgesinde 2020’nin son 5 ayında negatif enflasyon görülmesine karşın 2021’in Ağustos ayında yüzde 3 ile son 10 senenin en yüksek enflasyonu görülmüştür. 2019 Ağustos’tan 2020 sonuna kadar negatif ÜFE görülen Avro bölgesinde, 7 ay benzer biçimde kısa bir sürede ÜFE yüzde 11,2 seviyesine ulaşmıştır. Brezilya’da TÜFE 2020 Mayıs ayında yüzde 1,9 iken 2021 Temmuz ayında 5,1 katına çıkarak yüzde 9,7 olarak gerçekleşmiştir. OECD ülkelerinin averajında TÜFE, 2020 Mayıs ayında yüzde 0,6 iken 2021 Haziran ayında 7 katına çıkarak yüzde 4,2 olarak gerçekleşmiştir.”

Maliye politikaları ve yapısal önlemlerle enflasyonla mücadeleye katkıda bulunduklarını söyleyen Nebati, şöyleki dedi:

“Buna nazaran, yönetilen/yönlendirilen fiyat ayarlamalarının yanı sıra belirli hizmet sektörlerine yönelik uygulanan KDV indirimleri enflasyonu azaltıcı rol oynamıştır. Meydana getirilen indirim ve fiyat ayarlamaları sonucunda 102,6 milyar liralık kamu gelirinden vazgeçtik. Lira mevduatlara stopaj desteğinin uygulama süresini eylül sonuna kadar uzatmamız da enflasyonla mücadelemize katkı elde etmiştir. Ek olarak, haziran ayının sonunda Fiyat İstikrarı Komitesi’ni kurduğumuzu sizlere hatırlatmak isterim. Iktisat politikalarının eşgüdüm içinde daha bütüncül bir yaklaşımla oluşturulmasını ve daha etkin uygulanmasını sağlamak amacıyla kurulan Iktisat Koordinasyon Kurulu, fiyat istikrarının sağlanmasına da katkı elde edecektir. Bunlara ilaveten, son zamanlarda fahiş fiyat artışlarının önüne geçmek için denetimleri artırmaktayız. Merkez Bankası himayesinde oluşturacağımız Erken Uyarı Sistemi ile besin fiyatlarında öngörülebilirliği artıracağız. Para ve maliye politikalarının kuvvetli eşgüdümüyle enflasyonun 2022’den itibaren kalıcı olarak düşük tek haneli seviyelere indirilmesini amaçlıyoruz.”

“Son 19 yılda 9,5 milyon artırdığımız istihdamı, OVP döneminde de inşallah yılda averaj 1 milyon 170 bin artıracağız.” diyen Nebati, direkt pandemi desteğinin yıl sonunda 205,8 milyar liraya ulaşacağını söylemiş oldu.

Nebati, salgından etkilenen işletmelere çeşitli bağışlama destekleri sunulduğunu, vergi ve toplumsal güvenlik prim ödemelerinde ertelemeler getirildiğini, KDV ve kira stopajlarında indirimler gerçekleştirildiğini ve son olarak salgından etkilenen konaklama, yeme-içme, ulaşım, iş yeri kiralama ve öteki hizmetlerde bu indirimlerin eylül sonuna kadar uzatıldığını hatırlattı.

Salgın sürecinde toplamda 705,5 milyar lirayı gören bağışlama ve desteklerle milletin yanında olduklarını dile getiren Nebati, şunları söylemiş oldu:

“Bu bağışlama ve desteklerin ekonomik büyüklüğünün toplamda 734,2 milyar lira olacağını tahmin etmekteyiz. Bugüne dek bütçeden ve çeşitli fonlardan sunduğumuz 177 milyar liralık destek yıl sonunda 205,8 milyar liraya ulaşacaktır. 2002 senesinde toplam eğitim bütçesi 10,3 lira iken 212 milyar liraya ulaştı. Sıhhat Bakanlığına ayrılan bütçeyi 27 kat artırdık. Hastane yatak sayımızı 164 binden 255 binin üstüne, nitelikli yatak sayımızı 19 binden 164 bine çıkardık. Hizmete aldığımız toplamda 22 bin 604 yatak kapasiteli 17 kent hastanemizde sağlıkta hizmet standardını artırdık. Halen 13 kent hastanemizin inşası sürüyor, bunlar da tamamlandığında kent hastanelerimizin kapasitesini 41 bin 333’e çıkarmış olacağız.”

– “Siyaset faizi dünyada artışta”

Muhalefeti eleştiren Nebati, “Vatanımızda enflasyonla mücadelede para politikaları ile üstüne düşen her şeyi meydana getiren Merkez Bankamız karşıcılık eli ile karalama kampanyalarının hedefine oturtuluyor. Nitekim Brezilya, ABD ve Avro bölgesi benzer biçimde ülkelerde siyaset faizinin enflasyonun altında belirlenmesine asla sesini çıkarmayanlar, Merkez Bankamızın çekirdek enflasyonun üstünde olmakla beraber enflasyonun sınırı olan olarak altında siyaset faizi belirlemesi durumunda kıyameti koparıyorlar. Nitekim bizim ligimizdeki ve bazı batı ülkelerindeki son enflasyon verileri ve siyaset faizleri şu şekildedir: Brezilya’da halihazırda enflasyon yüzde 9,7 iken siyaset faizi yüzde 6,25’tir. Meksika’da enflasyon yüzde 5,6 iken siyaset faizi yüzde 4,5’tir. Hindistan’da enflasyon yüzde 5,3 iken siyaset faizi yüzde 4’tür. ABD’de enflasyon yüzde 5,3 olmasına karşın siyaset faizi yüzde 0-0,25 aralığındadır. Avro bölgesinde enflasyon yüzde 3 iken siyaset faizi yüzde sıfırdır.” diye konuştu.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu
Kapalı

Please allow ads on our site

Looks like you're using an ad blocker. We rely on advertising to help fund our site.