İngiltere Kraliçesi Kanlı Mary (I. Mary) Kimdir?

İngiltere tahtında bir kraliçe görmeye alışık olsak da aslına bakarsak 16. yüzyıla kadar bu şekilde bir durum söz mevzusu değildi. Tüm monarşiler benzer biçimde İngiltere tahtına da erkekler geçiyordu, ta ki I. Mary’ye kadar. I. Mary, İngiltere tahtına çıkan ilk kadındır. Bu kadar mühim bir vaka tarihte bu şekilde anılmalıydı sadece kendisi saltanat sürecinde o denli kanlı olaylara imza attı ki bugüne kalan adı Kanlı Mary oldu.

İngiltere Kraliçesi I. Mary’nin Kanlı Mary olarak anılmasının sebebi, yüzlerce kişinin kazığa bağlanarak canlı canlı yakılması emrini vermesidir. Üstelik bu şekilde bir ceza verilmesinin tek sebebi bu insanların Protestan olmasıdır. Her neyse ki Mary’nin salatanatı bir tek beş yıl sürmüştür ve böylece bir ihtimal binlerce insan ölümden kurtulmuştur. Hırslarla dolu bir kadın olan Kanlı Mary kimdir, tüm bu tarz şeyleri neden yapmış oldu gelin tüm detaylarıyla inceleyelim. 

Bir türlü gelmeyen erkek evlat: Kanlı Mary kimdir?

Kral VIII. Henry ile Aragonlu Catherine’in beş kız çocuğunun beşincisi olan Mary, 1516 senesinde dünyaya geldi. Mary dışındaki tüm kardeşleri bebeklik dönemindeyken ölmüştü. Çocukluğunda Latince eğitimi alan Mary, hem de babası benzer biçimde usta bir müzisyendi.

Mary, o devrin geleneklerine nazaran 6 yaşlarındayken İspanya Kralı ve Mukaddes Roma İmparatoru V. Charles ile nişanlandı sadece nişan üç yıl sonrasında atıldı. Bu durum Henry’nin canını sıktı şundan dolayı kendisinden sonrasında tahta geçmesi için bir varise ihtiyacı vardı. Karısından boşanmak için devrin papası Papa VII. Clement’e başvurmuş sadece reddedilmişti.

Mary sürgüne gönderiliyor:

Kral VIII. Henry, boşanma isteği reddedilince İngiliz Kilisesi’nin tek karar vericisinin İngiltere Kralı bulunduğunu söyleyerek papalık kararlarının onu bağlamayacağını söylemiş oldu. Aragonlu Catherine’inden boşandı ve Anne Boleyn ile evliliğe ilk adımını attı. Anne’den hemen sonra I. Elizabeth adıyla tahta geçecek bir kızı oldu. 

Artık kral ile evli olmadığı için Aragonlu Catherine ve kızı Mary, Cambridgeshire’da bir kaleye gönderildi. Catherine, 1536 senesinde yaşamını yitirdi. Henry hemen sonra üç kere daha evliliğe ilk adımını attı ve en sonunda Edward adlı bir oğlu oldu. Kral VIII. Henry, 1547 senesinde yaşamını kaybettikten sonrasında oğlu, hemen hemen çocuk yaşta VI. Edward adıyla tahta çıktı.

VI. Edward üstünde Protestanların büyük baskısı var:

Bu noktadan sonrasında yaşananları ve Mary’nin kanlı lakabını nasıl aldığını idrak etmek için birazcık geçmişe gitmek gerekiyor. Kral VIII. Henry tahta geçtikten sonrasında 1534 senesinde İngiltere, Katoliklerin merkezi olan Roma Kilisesi’nden ayrıldı ve İngiliz Kilisesi kuruldu. Lordların da etkisiyle Protestanlık mezhebine büyük haklar verildi. Sadece meydana getirilen bu düzeltim hareketlerinden Katolikler {hiç de} memnun değildi.

Kral VIII. Henry’nin ölümünün arkasından VI. Edward tahta geçince, başta Somerset ve Northumberland lordları olmak suretiyle Protestan mezhebinin önde gelen adları kazandıkları hakları yitirme endişesine girdikleri için esasen daha bir çocuk olan VI. Edward üstünde büyük bir baskı kurmaya başladılar.

Lordların yaptıkları bir hamle ise Mary için bardağı taşıran son damla oldu. Lordlar taht sırasını değiştirerek VI. Edward’dan sonrasında yerine yeğeni jane Gray’in gelmesi için bir takım düzenleme yaptılar. 1553 senesinde VI. Edward ölünce hakkaten de yerine Jane’nin geçmesine karar verildi. Sadece Mary, ülkenin öteki lordlarını arkasına alarak büyük bir ordu topladı ve üvey kardeşi Elizabeth ile beraber saraya yürüdü

Mary, I. Mary adıyla tahta çıkıyor ve İngiltere’nin ilk kraliçesi oluyor: 

Mary, I. Mary adı ile 1553 senesinde tahta çıktı ve İngiltere’nin ilk kraliçesi oldu. Kışı atlatmış fakat yediği ayazı unutmamış olan I. Mary, Jane Gray’i tahta çıkarmak isteyen tüm Northumberland lordlarını idam ettirdi.  Kurduğu danışma meclisinde hem Katolikler hem de Protestanlar vardı sadece vakit için Protestan sayısı yavaş yavaş azaldı.

1554 senesinde I. Mary’nin İspanya Prensi Philip ile evleneceğini açıklaması Protestanlarda büyük kaygı yarattı şundan dolayı bu evlilik, Katolikliği güçlendirecekti. Tüm itirazlara karşın I. Mary ile İspanya Prensi Philip evliliğe ilk adımını attı. Mary iki kez hamile kaldı sadece doğurmadı. Söylenenlere nazaran ikili arasındaki bu evlilik yalnızca bir formaliteden ibaretti.

I. Mary, kanlı lakabını alacağı kararlara imza atmaya başlıyor:

Mary, babasının Katolik haklarını kısıtlayan kararlarını asla beğenmemişti. Protestan lordlarının yaptıkları ise bu işe iyice tuz biber ekmişti. 1555 senesinde İngiltere’de bir takım sapkınlık yasası çıkarıldı. Bu yasalara nazaran Protestanlar, bir numaralı sapkınlardı.

Protestanlar art arda tutuklanmaya başladı. Canterbury başpiskoposu Thomas Cranmer başta olmak suretiyle 300’e yakın Protestan, sapkın oldukları sebebi öne sürülerek kazıklara bağlanarak diri diri yakıldı. Bir o denli insanoğlunun da hapishanelerde öldüğü tahmin ediliyor. Bu zamanda bine yakın Protestan kaçarak Almanya ve Cenevre’ye sığınmıştır.

Artık Kanlı Mary olarak anılmaya süregelen kraliçe bu zamanda para reformu girişimlerinde bulunmuş oldu, Katolik ülkelerle meydana getirilen ticareti geliştirdi, Fransa ile kısa devam eden bir savaş bile başlattı. 1558 senesinde öldükten sonrasında yerine üvey kardeşi Elizabeth tahta geçti. I. Elizabeth fazlaca daha sevilen bir kraliçe oldu.

Mary tüm bu tarz şeyleri neden yapmış oldu?

Tarihçilere nazaran Mary’nin tüm bu kanlı olaylara imza atmasının aslolan sebebi babasına karşı duyduğu nefretti. Sırf erkek evladı olsun diye onu ve annesini saraydan uzaklaştıran babasının saltanatını güçlendirmek için Katolik karşıtı kararlar alarak Protestanlığı güçlendirmesi, onun yıktığı bir baba figürüydü.

Tüm bunların öteki bir sebebi ise Protestanların siyasetteki rolüydü. Ülkenin pek fazlaca mühim lordu Protestan olduğundan bu mezhebe verilen haklar yardımıyla siyasi bir güç elde ediyorlardı. Kraliçenin karar mekanizmasını bile etkileyen bu gücü ortadan kaldırmanın ona nazaran tek yolu, Protestanlara verilen hakları ve hatta bizzat ortadan kaldırmaktı.

Bazı tarihçiler ise I. Mary’nin bir kadın olduğundan bu tarz şeyleri yaptığını söylüyorlar. Devrin şartlarını göz önüne aldığımız vakit tahta oturan bir kadın ne kadar yetenekli olursa olsun ciddiye alınmayacaktı. Bundan dolayı Mary, dosta düşmana enerjisini göstermek ve onları korkutmak amacıyla fazlaca daha köktencilik ve kanlı kararlar almıştır.

İngiltere’nin ilk kraliçesi olan ve yüzlerce kişiyi canlı canlı yaktırarak bu adı alan Kanlı Mary kimdir sorusunu yanıtladık ve bu olağan dışı zamanı figür ile ilgili bilmenizde fayda olacak detaylardan bahsettik. Mevzu ile alakalı düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.