DÜNYA

Tarihte Bu Hafta: “Lozan Antlaşması Yürürlüğe Girdi”

Haftalık bir seri olarak okurlarımızla buluşturacağımız Tarihte Bu Hafta, 1-7 Ağustos haftasında Lozan Antlaşması, Apollo 15’in görevden dönüşü ve Kristof Kolomb’un İspanya’dan yola çıkması benzer biçimde mühim gelişmeler içeriyor.

Tarih, şimdiye dek malum haliyle binlerce, milyonlarca mühim vakaya ve ana tanık oldu. Bu olayların bazıları NASA’nın yapmış olduğu keşifler benzer biçimde evrenin ve insanlığın kaderine direkt tesir ederken bazıları ise devletler arası antlaşmalar benzer biçimde toplumları tesiri altına aldı.

Tarihte Bu Hafta adıyla bu haftadan itibaren sizlerle buluşturacağımız bu seride, içinde bulunduğumuz hafta tarihte neler yaşandığını, haftanın her günü için iki mühim vakası seçerek derleyeceğiz. Bu hafta, 1924’te yürürlüğe giren Lozan Antlaşması’ndan Microsoft’un Apple’a 150 milyon dolar yatırım yapması benzer biçimde birçok zamanı gelişme karşımıza çıkıyor. İşte Tarihte Bu Hafta serisinin 1-7 Ağustos haftasında gerçekleşen bazı mühim vakalar:

Tarihte Bu Hafta:

1 Ağustos:

1840: İlk Türkçe gazete Ceride-i Havadis yayım hayatına başladı:

Tarihin ilk Türkçe gazetesi olan Ceride-i Havadis, Osmanlı döneminde William Churchill tarafınca yayımlanmıştır. Mevcut hükümetten destek almış olduğu için resmi bir kimlikle tarihe adını yazdıran bu gazete, 1840 senesinde ilk kez yayımlandı ve 1843’te bir süreliğine yayımdan kaldırıldı. Ceride-i Havadis, 1843’teki kapanmanın arkasından yayım hayatına devam etti ve 1864’te kalıcı olarak kapatıldı.

İstanbul Üniversitesi

1933: Türkiye Cumhuriyeti’nin en eski devlet üniversitesi olan İstanbul Üniversitesi kuruldu:

1933 senesinde kurulan ve Türkiye Cumhuriyeti’nin en eski devlet üniversitesi olarak kabul edilen İstanbul Üniversitesi, Osmanlı İmparatorluğu’nda etkinlik göstermiş olan Avrupa seçimi eğitim ilkesine haiz Darülfünun’un çağıl zamandaki uzantısıdır. Bu sebepten dolayı İstanbul Üniversitesi’nin iki değişik kurum zamanı bulunuyor. Listemizde ise İstanbul Üniversitesi’nin çağıl kurum zamanı olan 1 Ağustos 1933’ten söz ediyoruz.

2 Ağustos:

1790: ABD’de ilk kez numaralandırma temelli nüfus sayımı yapılmış oldu:

ABD tarihinin ilk nüfus sayımı George Washington’ın göreve başlamasının arkasından gerçekleştirildi. Bir kurultay ile alınan bu nüfus sayım kararıyla beraber ABD’deki her hane ziyaret edilerek ilk kez resmi kayıtlara geçirildi.

İlik Nakli

1987: Türkiye’de ilk kez kan kanseri olan bir hastaya kemik iliği nakli gerçekleştirildi:

Ülkemizdeki ilk kemik iliği nakli Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde 1978 senesinde gerçekleştirildi. Kemik iliği naklinin devletimizde ilk kez kan kanserli bir hastaya uygulanması ise 1987 senesinde tarihe geçti.

3 Ağustos:

2004: 11 Eylül saldırısının arkasından Özgürlük Heykeli tekrardan ziyarete açıldı:

Dünya tarihinin en büyük terör eylemlerinden biri olarak kabul edilen 11 Eylül saldırısı, hem ABD’de hem de dünya genelinde büyük krizlere sebep olmuştu. Bu bağlamda ziyaretçi alımını kapatılan Özgürlük Heykeli, 3 Ağustos 2004’te tekrardan ziyaretçi kabul etmeye başladı.

Özgürlük Heykeli

1492: 12 Ekim tarihinde Hindistan’a vardığını sanarak aslına bakarsak ABD’yı keşfedecek olan Kristof Kolomb, 3 Ağustos’ta 3 vapur ile İspanya’dan yola çıktı:

Tarihin en büyük keşiflerinden biri olarak kabul edilen ABD’nın keşfi, Kristof Kolomb’un 3 Ağustos 1492’de İspanya’dan yola çıkmasıyla tetiklendi. Kolomb, bu yolculuğun sonunda ABD’yı keşfettiğini değil, Hindistan’a ulaştığını düşünüyordu.

4 Ağustos:

2007: NASA, Phoenix adlı uzay aracını Mars’a fırlattı:

NASA’nın başlatmış olduğu Mars Bulgu Programı kapsamında geliştirilen Phoenix, robotik bir uzay aracı. Phoenix, 4 Ağustos 2007 tarihinde Mars’taki suyun geçmişini araştırmak için NASA  tarafınca göreve gönderildi. Phoenix’in Mars’taki vazife süresi ise 1 yıl, 2 ay, 29 gün idi.

Phoenix

1791: Osmanlı ve Avusturya devletleri içinde Ziştovi Sulh Antlaşması imzalandı:

Osmanlı İmparatorluğu ve Avusturya arasındaki dostluk sürecinin başlangıcı olan Ziştovi Sulh Antlaşması, Avusturya’nın cenk döneminde ele geçirdiği toprakları Osmanlı İmparatorluğu’na geri vermesi kararını içeriyordu.

5 Ağustos:

1921: Gazi Mustafa Kemal, Türk Orduları Başkomutanlığı ünvanını aldı:

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 5 Ağustos 1921’de almış olduğu kararla yürürlüğe giren Başkumandanlık Kanunu, Gazi Mustafa Kemal Mustafa Kemal Atatürk’e Türk Ordularının Başkomutanı ünvanını verdi. Bununla beraber 20 Temmuz 1922’de Mustafa Kemal Mustafa Kemal Atatürk’ün meclisteki yetkisi sınırsız olarak uzatıldı.

Atatürk

1969: NASA, Mariner 7 adlı uzay aracıyla Mars’ın fotoğraflarını çekti:

Mariner 6’dan sonrasında Mars’a gönderilen ikinci uzay aracı olan Mariner 7, gelecekteki araştırmalara katkıda bulunmak amacıyla Mariner 6’dan elde edilmiş deneyimle 1969’da Mars görevini tamamladı. Mariner 7, Mariner 6’ya nazaran daha çok fotoğrafla evine geri döndü.

6 Ağustos:

1924: Lozan Antlaşması yürürlüğe girdi:

24 Temmuz 1923’te İsviçre’nin Lozan kentinden imzalanan Lozan Antlaşması, tüm tarafların imzalarının Paris’e ulaştırılmasının arkasından 6 Ağustos 1924’te yürürlüğe girdi. Türkiye, Lozan’ı onayladığına dair imzayı içeren belgeleri 31 Mart 1924’te Paris’e ulaştırdı.

Apple ve Microsoft

1997: Microsoft, Apple Computer Inc.’e 150 milyon dolar yatırım yapacağını duyurdu:

1997’de iflasın eşiğine yaklaşan Apple Computer Inc., çalışanlarının üçte birini işten çıkarmak mecburiyetinde bırakılmıştı. Bu aşamada Steve Jobs’ı geçici CEO olarak tekrardan işe alan Apple, o dönemde Microsoft’tan 5 kat daha minik bir şirketti. Apple’ı bu iflastan kurtaran ve süre içinde Microsoft’tan daha büyük bir şirket haline gelmesine sebep olan şey ise Microsoft’un Macworld Expo ortaklığıyla Apple’a 150 milyon dolar yatırım yapması oldu.

7 Ağustos:

1971: Apollo 15 Dünya’ya geri döndü:

Apollo Projesi’nin ay yüzeyine inişe dayalı dördüncü programı olan Apollo 15, 26 Temmuz 1971’de fırlatıldı. 12 günlük vazife süresinin arkasından Apollo 15, David Scott, Alfred Worden ve James Irwin ile beraber Dünya’ya geri dönmeyi başardı.

Apollo 15

1976: Viking 2, ABD’nin Viking programı kapsamında Mars’ın yörüngesine girdi:

9 Eylül 1975’te fırlatılan Viking 2, Viking programı kapsamında 1.281 Mars günü süresince vazife yapmış oldu. Vazife süresi süresince ortalama 16.000 resmi kaydedip merkeze göndermeyi başaran Viking 2, 11 Nisan 1980’de akülerinin bitmesi sonucunda kapatıldı.

Tarihte Bu Hafta adlı yazı serimizin 1-7 Ağustos kısmı bu şekildeydi. Haftalık bir seri olarak sizlerle buluşacak olan bu seriyle ilgili tavsiye ve görüşlerinizi yorum olarak paylaşmayı ihmal etmeyin.



İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu

Reklam engelleyici kullandığınız görülüyor

HAKANSEYHAN.com reklamlarla desteklenen bir sitedir. Sitemizde gezintiye devam etmek için lütfen reklam engelleyiciyi kapatın.