Kansere Yakalanan İnsanların Saçları Neden Bir Anda Dökülür?

Kanser tedavisi denildiğinde akla ilk gelen şeylerden biri de ani saç dökülmesidir. Aslen saçı döken şey kemoterapinin ta kendisidir. Peki kemoterapi nasıl oluyor da “alopesi” adında olan bu saç dökülmesi türünü açığa çıkarıyor?

Medikal onkolojinin önde gelen alanlarından önde gelen kemoterapi, değişik amaçlara hizmet edebilir; hastalığın semptomlarını hafifletmek, hastanın yaşam süresini uzatmak yada hastalıktan tamamen kurtulmaya yönelik olabilir. Bu, kanserin tipine ve hastanın durumuna göre değişiklik gösterir.

Kemoterapi tedavisi alan hastaların saçları neden dökülür?

Sistemik hipertermi tedavisi gören bir hasta.

Kemoterapide değişik teknikler uygulanabilir. Yaygın tekniklerden önde gelen sistemik terapide hastalara damar yolu ile ilaç ve kimyasal bileşenler verilir. Kimi zaman sistemik tedaviye ek olarak ameliyat, ışınım yada sistemik hipertermi tedavisi de kullanılabilir.

Kanseri önlemeye çalışan ilaçların ve tedavilerin çeşitli yan tesirleri vardır. Saç dökülmesi, bu yan etkilerin en belirgin olanlarından biridir. Kemoterapi tedavisi başladıktan 2-4 hafta sonrasında saçlar dökülür. Dökülme kimi zaman yavaş yavaş olsa da kimi zaman ansızın süratli bir halde meydana gelebilir.

Bu ilaçlar neden saçları etkisinde bırakır?

Kanserli hücreler, vücutta süratli bir halde yayılır. Kanser ilaçları bunu bilmiş olduğu için hızla büyüyen hücrelere saldırır. Sadece hangi hücrenin kanserli hangi hücrenin sağlıklı bulunduğunu ayırt edemez.

Bu yüzden, saç üretmekten görevli olan ve süratli büyümesiyle malum saç folikülünün hücreleri de bu ilaçlardan nasibini alır. İlaçlar kimi zaman yalnız saçları etkilerken kimi zaman de kirpik, kıl, tüy benzer biçimde öteki vücut kıllarını da etkileyebilir.

Dökülmenin derecesi, hastanın durumuna ve ilaçların çeşidine bakılırsa değişebilir. Adriamisin benzer biçimde ilaçlar, birkaç haftada hastanın kaş ve kirpiklerini de kaybetmesine neden olabilir. Taksol benzer biçimde ilaçlar ise vücudun genelini etkisinde bırakır.

Kemoterapi öncesinde ve tedavi esnasında saç derisine minoksidil uygulanarak saç dökülmesinin önüne geçilebiliyor sadece daima işe yaradığı söylenemez.

Saçlar kemoterapi bittikten 2-3 ay sonrasında tekrardan uzamaya adım atar. Bu dökülme geçici bir yan etkidir. Saçlar ilk çıktığında daha düz yada kıvırcık olabilir, rengi değişik olabilir sadece sonrasında eski haline dönecektir.

Kemoterapiden değişik bir tedavi yöntemi olan akıllı ilaç kullanımında ilaçlar direkt kanserli hücreleri hedef alır. Bu ilaçların, kanser hücreleri üstünde öldürücü olmaktan fazlaca bölünme ve çoğalmalarını engelleme benzer biçimde farklılıkları vardır. Akıllı ilacın, tesirleri yönünden bir adım daha ileride olduğu söylenebilir.

Kaynaklar: 1, 2, 3, 4, 5, 6