2022’de en öncelikli beklentinin istikrar ve öngörülebilirlik bulunduğunu kaydeden EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Nadir Yorgancılar, kurlarda yaşanmış olan oynaklığın TL’ye kıymet kazandırma yönünde alınan kararlarla son bulmasını umut ettiklerini söylüyor.
26 Aralık 2021 – 08 Ocak 2022 tarihindeki sayıdan.
SİBEL ATİK
satik@ekonomist.com.tr
Türkiye, 2020’de pande-minin getirmiş olduğu zorluklara karşın yüzde 1,8 gelişme oranıyla, daralma yaşayan öteki ülkelerden ayrıştı ve G-20 grubunda Çin’le beraber gelişme kaydeden tek ülke oldu.
Ege Bölgesi illeri özelinde ise 2020’de averaj yüzde 0,7 benzer biçimde bir gelişme oranı kaydedildi. İzmir yüzde 1,8, Denizli yüzde 2,5 ve Manisa yüzde 3,5 gelişme oranlarıyla, bölge ekonomisinin lokomotifleri olarak ön plana çıktı.
Bu veriler ışığında, pandeminin etkilerinin kısmen aşılabildiği 2021’de Ege’de gene yüksek bir gelişme performansıyla tamamlanacağını aktaran Ege Bölgesi Endüstri Odası (EBSO) Yönetim Kurulu Başkanı Nadir Yorgancılar, 2022’de en öncelikli beklentinin istikrar ve öngörülebilirlik bulunduğunu kaydediyor.
Kurlarda, dakikalar içinde bile aşırı oynaklık sergilenmesinin sanayicilerin fiyat veremez, iş yapması imkansız hale getirdiğini belirten Yorgancılar, bu oynaklığın, TL’ye kıymet kazandırma yönünde alınan kararlarla son bulmasını umut ettiklerini söylüyor. Nadir Yorgancılar, 2022’de öncelikli beklentilerini söyledi.
Türkiye 2021 senenin ekonomik performans mevzusunda hangi rakamlarla kapatacak? Ege bölgesi açısından 2021 nasıl bir süreç olarak kapanacak?
2021’de ilk çeyrekte yüzde 7,4 olan gelişme oranımızın, ikinci çeyrekte baz etkisiyle yüzde 22 benzer biçimde ciddi bir düzeye kadar yükseldiğini ve üçüncü çeyrekte gene yüzde 7,4 oranında dengelendiğine şahit oluyoruz. Bu veriler, Türkiye’nin 2021’i yüzde 9-10 bandında bir gelişme performansıyla tamamlayacağına işaret ediyor. Ege Bölgesi illeri özelinde ise 2020’de averaj yüzde 0,7 benzer biçimde bir gelişme oranı kaydedildi.
Bilhassa İzmir yüzde 1,8, Denizli yüzde 2,5 ve Manisa yüzde 3,5 gelişme oranlarıyla, bölge ekonomisinin lokomotifleri olarak ön plana çıkıyor. Bu veriler ışığında, pandeminin etkilerinin kısmen aşılabil-diği 2021, Ege’de de daha yüksek bir gelişme performansıyla tamamlanacaktır.
Son dönemde izlenen para politikasının endüstri ve katma kıymetli üretim gücü üstündeki tesirleri mevzusunda ne düşünüyorsunuz?
Devletimizde son dönemlerde, maalesef yüksek faiz ya da yüksek kurdan birine mecburen katlanılmak zorundaymış benzer biçimde bir idrak oluştu. Oysa ülkemiz, gelişmiş ülkelerde olduğu benzer biçimde, yüksek faiz-yüksek kur çıkmazına hapsedile-meyecek kadar varlıklı bir potansiyele haizdir. Bu potansiyeli ekonomiye kazandırmak ise teknoloji odağına bir gelişme modeline dayanıyor.
Çin modeli hususunda da vurguladığım suretiyle, Türkiye’nin gelişme modelini bir tek yüksek kur-yüksek ihracat denkleminde kurması sadece kısa vadeli bir ihracat, dolasıyla da gelişme yaratabilir.
Büyümeyi sürdürülebilir kılıp, kalkınma atağına çevirmemiz katma kıymetli üretim ve teknoloji yatırımlarıyla mümkündür. Kısaca, dünyaya bir tek ucuz ihracat meydana getiren bir ülke değil, katma kıymetli, kaliteli teknoloji ihracatı meydana getiren bir ülke olmalıyız.
Dolardaki süratli çıkışa bakıldığında rekabetçi, olması ihtiyaç duyulan kur ne olmalı?
Doların süratli yükselişine baktığımızda, ülkemizin internasyonal iktisat ve politikada sürdürdüğü ilişkilerle beraber, halkımız nezdindeki dolarizasyon algısının artmasının da etkili bulunduğunu gözlemliyoruz.
Nitekim TL’yi özendirici önlemler paketinin açıklanmasının peşinden, 1 milyar dolardan fazla bir meblağın bozdurulup TL’ye dönüldüğüne, doların da dikkat çekici şekilde düştüğüne şahit olduk ki bunun devamı önemlidir. Gerek dolarizasyonun azaltılması, gerekse teknoloji odağında ihracat yapılabilmesi için istikrarlı kur yaklaşımını esas alıyoruz.
Ağırlığı giderek hissedilen enflasyon baskısının Türkiye ekonomisi üstündeki etkilerini değerlendirir misiniz? 2022 için öngörünüz nedir?
Dünyadaki mevcut enflasyona bir yanda son 10 senenin en yüksek düzeylerine çıkmış olan besin ve enerji tutarları, diğer yanda da pandemi döneminde sağlanan parasal gevşeme politikalarının getirmiş olduğu yüksek likidite sebep oldu.
Bu sebeple, son aylarda gelişmiş ekonomiler de dahil olmak suretiyle son 20 senenin en yüksek enflasyon oranlarına şahit oluyor ve enflasyonist baskının engellenmesi için bilhassa faiz artırımıyla, parasal sıkılaşma sürecinin uygulandığına şahit oluyoruz.
Türkiye bu enflasyonist baskıyı, yükselen kur ve enerji ithalatı sebebiyle oldukça daha derinden hissediyor. 2022’nin bilhassa ilk yarısında, dünyadaki gelişmelerin de etkisiyle çift hanelerdeki yüksek enflasyonun devam edeceği, yazları ise bir miktar hafifleyeceği öngörülüyor. Gelişme açısından ise 2022’yi, öteki gelişmelere bağlı olarak değişkenlik göstermekle beraber yüzde 3-5 bandında tamamlayacağımızı öngörebiliriz.
Ege bölgesi sanayicilerinin 2022 yılından beklentileri ve talepleri nedir?
2022’de en öncelikli beklentimiz istikrar ve öngörülebilirliktir. Bilhassa kurlarda, dakikalar ve saniyeler içinde bile aşırı oynaklık sergilenmesi, bizleri fiyat veremez, iş yapması imkansız hale getirdi. Bu oynaklığın, TL’ye kıymet kazandırma yönünde alınan kararlarla son bulmasını umut ediyoruz.
Buna bağlı olarak, en mühim iki risk olarak gördüğüm enflasyonda ve işsizlikte çift haneden yine tek haneye dönülmesi de 2022’den öncelikli beklentilerimizde. Bu sıkıntılı süreçte, firmalarımızın ayakta kalabilmesi ve istihdamı koruyabilmeleri için asgari ücrette vergi indirimi ve muafiyeti benzer biçimde teşvikleri de memnuniyetle karşılıyoruz.
Finansmana ulaşmanın hem oldukça pahalı hem de oldukça güç olduğu bugünlerde firmalarımızın iş geliştirmelerine yönelik ek destek ve teşvik enstrümanlarının uygulamaya konması da gene 2022’yi daha rahat geçirmemizi elde eden etkenlerden olacaktır.
“FARKINDALIK PROJELERİNE DEVAM EDECEĞİZ”
“Hemen hemen Türkiye’de baslı bir emek verme yokken, ‘Endüstri 4.0: Uyum Sağlayamayan Kaybedecek’ kitabımız ile 2015’te başlattığımız farkındalık çalışmalarında olduğu benzer biçimde 2021 senesinde da AB Yeşil Mutabakat Kapsamında hazırlamış olduğumuz ‘Yeşil Endüstri Rehberi: Uyum Sağlayamayan İhracat Yapamayacak’ kitabımızla benzer bir farkındalık sürecini başlattık. 2022 senesinde da bu farkındalık sürecimizde girişimlerimizi devam ettireceğiz.
AB projelerinde kabul gören iki başvurumuz ve kabul görmesini beklediğimiz iki projeyle bizleri yoğun bir 2022 yılı bekliyor.”
İstikrar 2022’de en öncelikli beklentimiz yazısı en önce HAKANSEYHAN üstünde ortaya çıktı.