JBL’nin Ardındaki İsim James Lansing’in Yaşam Hikayesi

1946 senesinde James Bullough Lansing tarafınca kurulan JBL, hoparlörlerden kulaklıklara kadar birçok alanda ses sistemi ürünleri üretiyor. Bugün JBL’in hikayesinden değil şirkete adını veren James B. Lansing’in hayatından bahsedeceğiz.

Lansing’in yaşamı kargaşa, başarılar ve yenilgilerin garip bir karışımıydı. Bununla beraber Lansing, yaptıklarıyla ses sistemi endüstrisinin şekillenmesinde büyük bir rol oynadı. Endüstriye bıraktığı en büyük miras ise adının baş harflerini taşıyan JBL oldu.

James B. Lansing, 1902 senesinde Greenridge’de dünyaya geldi.

Babası kömür madenciliğiyle uğraşan Lansing, on dört çocuklu ailenin dokuzuncu çocuğuydu.

Hem babasının işinden hem de Greenridge’deki madenin kapanmasından dolayı oradan oraya giden Lansing’in çocukluğu hakkında pek informasyon yok. Bilgilerin bir çok kardeşlerinden, eşinden ve evlatları yardımıyla elde edilmiş durumda.

Anlatılanlara gore James Lansing, Litchfield IL’deki Bullough ailesiyle beraber gemide çalıştı. Hemen sonra Bullough adını göbek adı olarak belirledi ve bunu kimliğine de kaydettirdi. Doğduğunda soyadı Martini’ydi sadece sonrasında bunu Lansing olarak değiştirdi. Bu değişimin sebebi hakkında ise herhangi bir informasyon bulunmuyor.

İlkokul ve liseyi Springfield’de okuyan Lansing, aynı şehirde minik bir işletme kolejinde de eğitim aldı.

Küçüklüğünden beri elektrik ve mekanik her şeye ilgi duyan Lansing, hemen hemen 10 yaşlarındayken arkadaşlarına latife yapmak amacıyla içine elektrik depolanan bir kavanoz olan Leyden Kavanozu yapabiliyordu.

12 yaşına ulaştığında ise sıfırdan minik bir radyo vericisi yapmış oldu. Denilene gore vericinin sinyalleri o denli güçlüydü ki Illinois’teki Great Lake Deniz Üssü’ne kadar ulaştı. Donanma mensubu bu sinyallerin kaynağını bulup Lansing’in radyo vericisini sökmesini sağlamış oldu.

Bir süre otomobil tamircisi olarak Springfield’de çalışan Lansing, peşinden Detroit’te bir otomotiv mekanik okuluna gitti.

Hemen hemen 22 yaşlarındayken annesinin vefatının peşinden evini terk etti ve Salt Lake City’e taşındı. Burada eşi Glenna Lansing’le evlenen ve dört evladı olan Lansing, 1920’li yıllarda JBL’in temellerini atmasını sağlayacak şahıs olan Ken Decker ile tanıştı.

Lansing ve Decker, 1927 senesinde Los Angeles’ta Lansing Üretim Şirketi adını verdikleri bir şirket kurdu. İkili burada radyo setlerinde ve konsollarda kullanılan hoparlörler üretti.

1939 senesinde, Lansing’in ortağı olan Ken Decker, ABD Hava Kuvvetleri’nde yedek subay olarak vazife yaparken vefat etti.

Decker olmadan Lansing’in işleri ziyan oldu ve 1941 senesinde firmanın satışının onu ayakta tutacak tek yol bulunduğunu fark etti. 4 Aralık 1941 senesinde Altec Service, firmanın tüm haklarını satın aldı. Minimum beş yıl süresince Lansing adıyla iş yapmayacağını kabul eden James Lansing, şirkette mühendislik başkan yardımcısı unvanıyla çalışmaya başladı.

Beş yıl süresince Altec şirketi ile anlaşmazlıklar yaşasa da Lansing sözleşmedeki taahhüdü yerine getirdi.

Beşinci yıla kısaca 1946 yılına gelindiğinde ise yeni bir şirket oluşturmak için Altec Lansing’den ayrıldı. Böylece günümüzde JBL olarak malum firmanın temelleri atılmış oldu.

Firmanın adı ilk olarak Lansing Sound’du. Altec Lansing şirketi buna itiraz etti ve firmanın adı James B. Lansing Sound (JBL) olarak değiştirildi. Şirket, İkinci Dünya Savaşı’nın derhal peşinden yaşanmış olan ekonomik çöküş döneminde kurulmuştu. Hem ekonomik problemler hem de Lansing’in hiçbir vakit kurnaz ve başarıya ulaşmış bir iş insanı olmamasından dolayı beklenen başarı bir türlü elde edilemedi.

1948 ve 1949 senesinde asla kâr edemeyen firmanın borcu 20.000 dolara kadar terfi etti. İflas etmesi beklenen firmanın bugünkü durumuna gelmesinin en büyük sebeplerinden biri de Lansing’e ve yapmış olduğu işe hayranlık duyan Robert Arnold olduğu düşünülüyor. Arnold’un yardımları yardımıyla şirket ayakta kalmayı başardı.

Günümüzün popüler psikolojisinde, Lansing’in ruh hali değişimlerini “bipolar” olarak nitelendirebiliriz.

Şundan dolayı Lansing, uzun depresyon nöbetleri, peşinden muhteşem enerji ve yaratıcılık dönemleri benzer biçimde birçok semptomu gösteriyordu. Hafta sonlarının çoğunu iş yerinde geçirirdi. Pazartesi sabahları ise onu kanepede uyur halde sekreterler fark ederdi.

24 Eylül 1949 günü, James B. Lansing, hem işlerinin kötüyü gidişi hem de kişisel problemleri sebebiyle kendini asarak intihar etti.

Lansing’in gömüt taşında “sevgili babamız” yazıyor.

Lansing her ne kadar yalnız hafta sonlarını çocuklarıyla geçirse de; gömüt taşındaki bu yazı, onun, ailesi tarafınca oldukca sevildiğini gösteriyor. Lansing, yalnız ailesi tarafınca değil, iş arkadaşları ve ortakları tarafınca da sevilen biriydi.

Bilgisi, samimiyeti ve sıcak kanlılığıyla tanınan Lansing, ölümünden oldukca sonrasında bile iyi şekilde hatırlanıyor ve anılıyor.

Lansing için kurnaz ve başarıya ulaşmış bir iş insanı değil demiştik sadece akıllı birisi olduğu kesindi.

Şundan dolayı Lansing, firmanın geleceğini kurtarmak için bir yaşam sigortası yaptırmıştı. 10.000 dolarlık bir anlaşmaya imza atan Lansing, son ortağı William Thomas’ın bu parayı almasını elde etmiş ve JBL ayakta kalmıştı.

Bununla birlikte Lansing, firmanın üçte bir hissesini de karısına bıraktı. Sadece bir süre sonrasında Thomas, hisseleri Lansing’in eşinden satın almış ve firmanın tek sahibi olmuştu.

Günümüzde Samsung’un yan kuruluşu olan Harman International Industries’e ilişik olan JBL, ses ekipmanları mevzusunda bir dünya markası haline geldi. 

Yukarıda da yazdığımız benzer biçimde Lansing, tüm ailesi ve arkadaşları tarafınca sevgiyle anılan birisi oldu. JBL’in kurucusu olarak ses dünyasında pek oldukca yeniliğe öncülük etti.

Kaynaklar: AudioHeritage, JBLPro