[ad_1]
Türkiye’nin en mühim tabiat müzelerinden, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine giren Kapadokya’daki peri bacaları, iddialara gore yol yapım emekleri esnasında iş makineleriyle yıkılıyor. Sadece yıkılan yapıların bölgedeki kaçak yapılar olduğu da söyleniyor. Toplumsal medyaya yansıyan tartışmaları özetledik.
Daha ilkin Gümüşhane’deki 12 bin senelik Dipsiz Göl’ün dibinde gömü aramak için nasıl yok edildiğini hatırlarsınız. Ek olarak gene 12 bin senelik Hasankeyf’in betona gömülmesi benzer biçimde olaylar ülkemizdeki bir çok insanı, organik ve zamanı miraslarımızın geleceği mevzusunda endişelendirmişti.
Bu endişelerin arasına, şimdi de oluşumu 60 milyon yıl alan Kapadokya’daki peri bacaları da eklendi. Peki Kapadokya’da neler oluyor? Peri bacaları hakkaten de iş makineleri ile yıkılıyor mu? Toplumsal medyaya yansıyan detaylar üstünden bir derleme yaptık.
Oluşumu 60 milyon önceki bir volkanik patlamalarla süregelen peri bacalarının yer almış olduğu Kapadokya; 5 ilimize dağılan 250 kilometre karelik bir organik miras:
Geçen milyonlarca yıl içinde sel suları ve rüzgarların toprağı aşındırmasıyla oluşan bu yapılara dünya üstünde oldukça ender rastlanıyor. İnsanların yerleşik hayata geçmesinden sonrasında şehirleştikleri Kapadokya’da pek oldukça zamanı ev ve dini yapı da var. Bir başka deyişle peri bacaları ve Kapadokya yalnız ülkemiz adına değil, tüm insanlık adına haiz çıkılması ihtiyaç duyulan organik miras.
Ağustos 2022’de Kapadokya Çevre Platformu, bölgede meydana getirilen yol çalışmalarıyla “yıkılmadık peri bacası kalmayacak” açıklamasında bulunmuştu:
Platformun sözcüsü Mükremin Tokmak’ın Cumhuriyet’e yapmış olduğu açıklamalar gündemde geniş yer bulmuştu. Kendisinin peri bacalarına zarar verildiğini iddia etmiş olduğu bu açıklaması esnasında yol emek harcamalar 1,5 ayını geride bırakmıştı. Açıklamanın tamamı şu şekildeydi.
“Alttaki kayaları keserek ve bir Bizans manastırını yok ederek buraya yol açıyorlar” diyen Tokmak, “Yapımı devam eden yol güzergahında peri bacaları, manastırlar, inanılmaz oluşumlar var. Neredeyse Saklı Kilise’nin üstünden geçiyor yol. Burası 45 metrelik bir dağ kütlesini rampayı düzlemek için yukarıdan aşağıya doğru oyuyorlar. Buralarda inanılmaz bir yarık açacaklar. O bölgede kırılmadık, yıkılmadık bir peri bacası, manastır kalmayacak. İleride de aynı gerekçeyle, araçların sarsıntısı sebebiyle ciddi bir hasara neden olacak. İnanılmaz bir kırım var ve kimsenin sesi çıkmıyor” diye konuşmuştu.
Peki peri bacalarına zarar verdiği iddia edilen yol nereye yapılıyor?
Mevcut karayoluyla aralarında 4,9 kilometre mesafe bulunan Ortahisar ve Göreme ilçeleri içinde meydana getirilen bir emek vermeden söz ediliyor. Bu iki ilçe içinde, iddialarda da vurgulandığı benzer biçimde pek oldukça zamanı yapı var. En önemlisi de Kapadokya içinde kalan bir alan olduğundan endişeler daha yol emekleri başladığından beri var, emek harcamalar ilerledikçe endişeler de büyüyor.
Tartışmalardan ortalama 1,5 ay sonrasında gösterilen şu video, peri bacalarının yol yapım emekleri için yıkıldığı iddiasını tekrardan gündeme getirdi:
Milletvekili ve CHP Genel Başkan Yardımcısı Ali Öztunç’un videosu toplumsal medyada tartışmaların fitilini tekrardan ateşledi. Karşıcılık cephesinden mevzuya destek verilirken haber kanalları da vakası kamuoyuna taşımaya başladı.
Sadece Ortahisar Belediyesi, yıkılanların kaçak inşa edilmiş WC’ler bulunduğunu belirtti:
Bölgedeki vatandaşlar tarafınca çekilen görüntülerden birinde, Bizans dönemine ilişik olan 2 bin senelik Saklı kilisenin derhal peşinden yol geçmiş olduğu görülüyor:
Söz mevzusu yol çalışmalarına dair havadan çekilen bir görüntü de şu şekilde:
Tartışmalara 1990 senesinde kurulan ÇEKUL Vakfı da dahil oldu, yol çalışmalarını durdurma çağrısı yapılmış oldu:
Yasalara gore 1. Aşama Arkeolojik ve Organik Sit Alanı olarak geçen yerlerde çivi çakılmasına bile izin verilmiyor. Kapadokya da bunlardan birisi:
İzne doğal olan bilimsel emek harcamalar haricinde bu alanlarda yapılaşmaya izin verilmiyor. Hatta öyleki ki bu alanlarda arazi sahibi olan vatandaşlar bile kendi topraklarında çivi çakması için izin almaları gerekiyor. Bu izinler alınırken bölgedeki nebat örtüsüne, toprak yapısına ve silüetine zarar verilmemesi şartı koşuluyor. Sadece yol benzer biçimde kamu bina ve ve yapıları; organik afetler sonucunda oluşan hasarı gidermek için meydana getirilen bakım emekleri bu kapsamın haricinde tutuluyor, elbet gene bölgeye zarar vermeden yapılması gerekiyor.
Özetle; Kapadokya’daki tartışmalı yol emek harcaması Nevşehir İl Hususi İdaresi tarafınca meydana getirilen bir kamu emek harcaması olduğundan aslına bakarsak yasal:
Kısaca itirazların sebebi çalışmaların yasa dışı olması değil, dikkatli ve özenli bir halde yapılmaması, organik ve zamanı mirasa zarar verildiği iddiası.
Bölgeye dair net bilgiler paylaşıldıkça sizlere aktarmayı sürdüreceğiz. Bu süre zarfında bölgeden kati informasyon aktarmayan kaynaklara güvenmemenizi, toplumsal medyada münakaşaya girmeden ilkin iddia ve açıklamaların kaynaklarını denetim etmenizi tavsiye ederiz.
$(function(){
window.fbAsyncInit=function() FB.init(appId:'1037724072951294',xfbml:!0,version:'v2.5');
(function(d,s,id) var js,fjs=d.getElementsByTagName(s)[0];if(d.getElementById(id))return;js=d.createElement(s);js.id=id;js.src="https://connect.facebook.net/tr_TR/sdk.js";fjs.parentNode.insertBefore(js,fjs);(document,'script','facebook-jssdk'));
$('body').on(click:function() FB.XFBML.parse();
,'.facebook-save');
if($('.content-sticky').length>0){if($(window).width()>=768){$(window).on('scroll',function(){var scrollTop=$(this).scrollTop();$('article').each(function() if(scrollTop>=($(this).find('.content-body').offset().top-76)) $(this).find('.content-sticky').addClass('sticky');if(scrollTop>=($(this).find('.content-body').offset().top+$(this).find('.content-body').height()-($(this).find('.content-sticky').height()+92))) $(this).find('.content-sticky').removeClass('sticky');$(this).find('.content-sticky').css('bottom':'0px','top':'auto');else $(this).find('.content-sticky').addClass('sticky').css('bottom':'initial','top':'76px');
else $(this).find('.content-sticky').removeClass('sticky').css('bottom':'auto','top':'0');
)})}}
$('body').on({click:function(){var $this=$(this),dataShareType=$this.attr('data-share-type'),dataType=$this.attr('data-type'),dataId=$this.attr('data-id'),dataPostUrl=$this.attr('data-post-url'),dataTitle=$this.attr('data-title'),dataSef=$this.attr('data-sef');
switch(dataShareType) case 'facebook':FB.ui(method:'share',href:dataSef,,function(response) if(response&&!response.error_message) updateHit();
);
break;
case 'twitter':shareWindow('http://bc.vc/347874/https://twitter.com/intent/tweet?via=webtekno&text="+encodeURIComponent(dataTitle) + " %E2%96%B6 '+encodeURIComponent(dataSef));updateHit();break;
case 'gplus':shareWindow('https://plus.google.com/share?url=" + encodeURIComponent(dataSef)); updateHit(); break;
case "mail':window.location.href="https://www.webtekno.com/mailto:?subject="+encodeURIComponent(dataTitle)+'&body='+encodeURIComponent(dataSef);break;
case 'whatsapp':window.location.href="whatsapp://send?text="+encodeURIComponent(dataTitle)+' %E2%96%B6 '+encodeURIComponent(dataSef);updateHit();break;
function shareWindow(url) window.open(url,"_blank","toolbar=yes, scrollbars=yes, resizable=yes, top=500, left=500, width=400, height=400");
function updateHit(){$.ajax({type:"POST",url:dataPostUrl,data:contentId:dataId,contentType:dataType,shareType:dataShareType,success:function(data)
if($('.video-showcase').length>0) var $container=$('.video-showcase');else if($('article[data-id="'+dataId+'"]').length>0) var $container=$('article[data-id="'+dataId+'"]');else if($('.wt-share-item[data-id="'+dataId+'"]').length>0) var $container=$('.wt-share-item[data-id="'+dataId+'"]');else $container=null;
if($container!=null&&$container.length>0) var $badged=$container.find('.wt-share-badge-'+dataShareType);
var $headerCount=$('.content-header').find('.wt-share-count'),$containerCount=$container.find('.wt-share-count'),value=parseInt($containerCount.html())+1;
$container.data('share',value);
if($headerCount.length>0)
if($badged.length>0&&(dataShareType=='facebook'
})}}},'.wt-share-button')});
[ad_2]