Karabasan, Uyku Felci Nedir, Neden Olur? Emareleri Ne?

Aslına bakarsak hepimizin iki değişik yaşamı var; biri dünya yaşamı, diğeri ise rüya yaşamı. Gece olup da gözlerimizi kapatıp uykuya daldığımız anda bambaşka bir dünyaya adım atıyoruz. Beyin ve iskelet sistemi bu sırada hususi bir moda geçmiş olduğu için uyku süreci bilim adamları tarafınca ilgiliyle inceleniyor. Üstüne emekler meydana getirilen ve yaygın olarak görüldüğü için halk içinde karabasan olarak adlandırılan uyku problemlerinden bir tanesi ise uyku felcidir. 

Ilk olarak içinizi rahatlatalım, uyku felci bir hastalık değil. Sadece bir hastalık sebebiyle ya da değişik hastalıkların sonucu olarak ortaya çıkabilir. Pek fazlaca uzmana gore uyku sürecinin naturel bir evresidir. Yaşandığı süreye gore kişiye kaygı vermesi ve ürkü yaratması ise uyku felcinin en tehlikeli yanıdır. Gelin uyku felci nedir, neden olur, emareleri nedir yakından bakalım neden olur sorusunun yanıtlarını detaylarıyla görelim.

Karabasan kısaca uyku felci nedir?

Halk içinde karabasan olarak malum uyku felci; genel olarak uykuya dalmadan ilkin, uyandıktan derhal sonrasında ya da fazlaca sık olmasa da uyku içinde yaşanmış olan bir uyku problemidir. Uyku felci esnasında kişinin beyni REM uykusundan uyanır sadece bedeni bu duruma ayak uyduramadığı için geçici bir nüzul geçirir.

Uyku felci bir çok kişide ilk kez 14 – 17 yaşlarında kısaca erişkinlik döneminde görülür. 30’lu yaşlara kadar çoğunlukla görülebilir. Meydana getirilen emekler insanların yüzde 5’inin tertipli, yüzde 40’ının ise sık sık uyku felci yaşadığını ortaya çıkardı. Yine uykuya daldığınızda ya da tamamen uyandığınızda geçen uyku felci, birkaç saniye ile birkaç dakika içinde sürebilir. 

Uyku felci emareleri nedir, nasıl anlaşılır?

• Hareket edememe
• Konuşamama
• Bir şey ya da biri tarafınca aşağı doğru itilme hissi
• Odada bir varlık varmış benzer biçimde hissetme
• Anlam verememe sebebiyle yaşanmış olan duygu karmaşası
• Değişik yoğunlukta halüsinasyon görme
• Nefes almakta güçlük çekme
• Ölecekmiş benzer biçimde hissetme
• Aşırı terleme
• Göğüste baskı

Genel olarak uyumadan derhal ilkin ya da uyandıktan derhal sonrasında yaşanmış olan uyku felci esnasında geçici ya da kısmi bir iskelet kası felci yaşanır. Kısaca ne hareket edebilir ne de konuşabilirsiniz, tıpkı uyku benzer biçimde fakat zihniniz açıktır. Bu durumda en küçük bir ses bile ehemmiyet kazanır ve kişide kaygı yaratabilir.

Emarelere baktığımız süre aslen uyku felcinin fena bir rüyada yaşananlara benzer bulunduğunu görüyoruz. Esasen pek fazlaca şahıs uyku felcini o denli kısa bir süre yaşıyor ki bu durumu rüya zannederek unutuyor. Sadece bazı kişilerde uyku felci süresi uzayabiliyor ve bu şekilde bir durum sık sık tekrarlandığı süre kişinin psikolojisi üstünde negatif bir tesir yaratıyor.

Peki, uyku felci neden olur?

• Sırtüstü yatarak uyumak
• Düzensiz uyku saatleri
• Gün içinde kısa uykular
• Fazlaca ya da azca uyumak
• Stres
• Çevre ve yaşam seçimi değişimleri
• Uyku ilaçları
• Aç uyumak
• Tok uyumak
• Genel uykusuzluk problemleri
• Narkolepsi
• Anksiyete
• Depresyon
• Alkol tüketimi

Halk içinde karabasan olarak malum uyku felcinin en yaygın sebepleri bu şekilde. Aslına bakarsak tüm bu nedenlere baktığımız süre hepsinin kaliteli bir uykunun önüne geçen nedenler bulunduğunu görüyoruz. Kaliteli bir uyku, sağlığımız için bir zorunluluktur. Bu kaliteyi bozan tüm durumlar, en yaygın uyku problemi olan uyku felcinin de temel nedenlerindendir. 

Uyku esnasında beynimiz, kaslarımıza giden sinirlerdeki akımı durdurarak uyarılmalarını engeller. Şundan dolayı rüya esnasında birinden kaçarken gerçek hayatta da koşmamalıyız. Uykunun en derin noktası olan REM uykusunda vücudumuz tamamen nüzul halindedir. İşte araya giren tek bir değişken sebebiyle bu nüzul hali beyin uyandıktan sonrasında da bir süre devam ederek uyku felcini meydana getirir.

Uyku felcine yol açan değişkenin büyük bir şey olmasına gerek yok. Yeni bir yastık, gece vardiyası, gezi sebebiyle değişen saatler, uyku düzenindeki değişimler, değişik bir yerde uyumak benzer biçimde ufak değişkenler bile alışık olmadığımız bir durum yarattıkları için uyku problemine ve dolayısıyla uyku felcine neden olabilir.

Uyku felci nasıl tedavi edilir?

Yazımızın girişinde de bahsettiğimiz benzer biçimde uyku felci bir hastalık ya da sağlıksız bir durum değil, yalnızca bir problemdir. Bu yüzden kendi kendinize tedavi etmeniz bile mümkün. Ilk olarak uyku kalitenizi düşüren şeyin ne işe yaradığını bulmalısınız. Teşhis, tedavinin yarısıdır. Sonrasında bu durumu kısaca uyku felcine yol açan değişkeni düzeltmeye çalışmalısınız.

Uyku felci ve benzeri uyku problemlerinde en fazlaca kullanılan tedavi yöntemi terapidir. Meditasyon benzeri bir yöntem izlenen bu terapilerde kişiye nefes egzersizleri yaptırılarak kaygılarından uzaklaşması, odaklanması ve en önemlisi kaslarını gevşeterek üstünde denetim sahibi olması sağlanır. Şundan dolayı bu problemi yaratan durum esasen kasların nüzul geçirmesidir. 

Ne süre doktora gitmek gerekir?

Uyku felci zararı dokunan bir durum değildir. Bu yüzden ara sıra yaşandığı süre derhal paniğe kapılıp doktora gitmenize gerek yok. Sadece kimi zaman uyku felci ve benzeri durumlara nörolojik bir hastalık neden olabilir. Eğer sık sık uyku felci yaşıyorsanız, nüzul süresi uzunsa ve yaşam kalitenizi etkileyecek noktaya geldiyse en yakın sağlık kuruluşuna başvurarak uzman bir hekime muayene olmalısınız. Şundan dolayı uyku felci kim bilir yaşadığınız en rahat mesele olabilir.

Uyku felcinin en büyük tesiri psikolojiktir. Kimi zaman halüsinasyon görme benzer biçimde emarelerle beraber geldiği için kişide büyük bir korku yaratır ve bir noktadan sonrasında bazı kişiler sırf bu şekilde bir durum yaşamamak için uykudan kaçmaya adım atar. Bu tür bir durum yaşıyorsanız en kısa zamanda uzman bir psikologla görüşmelisiniz. 

Netice: Uyku felci tehlikeli mi?

Uyku felci bir hastalık ya da sağlığınıza zararı dokunan bir durum değil. Hatta bazı uzmanlara gore uyku sürecinde yaşanmış olan rutin bir durum. Bu yüzden uyku felci tehlikelidir diyemeyiz. Sadece uyku felcine değişik hastalıkların neden olabileceğini ihmal etmeyin. Bununla beraber sık yaşanması durumunda kişinin psikolojisini de negatif etkilediği bir gerçek. Kısaca işler çığrından çıktıysa bir uzmana görünmek en iyisi.

En yaygın görülen uyku problemlerinden bir tanesi olan karabasan kısaca uyku felci nedir, emareleri nedir, neden olur benzer biçimde dört gözle beklenen soruları yanıtlayarak mevzu hakkında bilmenizde fayda olacak detaylardan bahsettik. Tüm sağlık mevzularında olduğu benzer biçimde uyku felci mevzusunda da en doğru ve size hususi bilgiyi uzman bir hekimden almanız icap ettiğini ihmal etmeyin. Mevzu hakkında düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.