Mobil Ticarete Başlangıç Yapmak İsteyenler İçin Tüyolar

Dünya ‘elektronik tecim’ (İngilizce adıyla ‘e-commerce’) terimininden hızla uzaklaşmaya, onun yerine ‘mobil tecim’ (İngilizce adıyla ‘m-commerce’) terimini kullanmaya başladı. Mobil tecim aslen yeni bir mevzu değil.

KOBİ/GİRİŞİM Haziran 2021 tarihindeki sayıdan

Cep telefonlarının 90’lı yılların sonunda WAP bağlantısı üstünden internete girmesi ile bazı gelişmiş ülkelerde mobil ticaretin ilk adımları atılmıştı. Dünya genelinde hızlanması ise, 2007 senesinde Apple firmasının iPhone akıllı telefonları piyasaya çıkarmasıyla başladı.

2021 yılına girdiğimizde ise Türkiye’de bir fazlaca online pazaryerinin açıklamış olduğu verilere bakılırsa akıllı telefon ve tablet şeklinde mobil cihazlar üstünden meydana getirilen satışların PC’ler (kişisel bilgisayarlar) üstünden meydana getirilen satışları geçtiğini görüyoruz. Bu ayki yazımda, 10 senedir etken olarak mobil tecim meydana getiren biri olarak, yeni başlamış olacak olan girişimcilerle tecrübelerimi paylaşmak isterim.

1- “Bir tek mobil” yada “ilkin mobil” stratejileri içinde doğru seçimi yapmak fazlaca önemlidir.

Ülkemizdeki örnekleri inceleyecek olursak, Getir adlı girişim “bir tek mobil” stratejisini tatbik eden bir girişimdir. Getir’den alışveriş yapmak için kesinlikle uygulamasını cep telefonunuza yüklemeniz gerekir. www.getir.com websitesi üstünden sipariş vermeniz mümkün değildir.

Yemeksepeti ise hem www.yemeksepeti.com websitesinden, hem de mobil uygulamalarından sipariş kabul eden, son yıllarda “ilkin mobil” stratejisine geçiş yapmış şirketlerdendir. Getir şeklinde bir tek mobil uygulama üstünden satış meydana getiren bir model deneyecekseniz, ürün envanterinizin popüler arama motorları tarafınca endekslenmesinde teknik zorluklar yaşayacağınızı unutmamalısınız.

Zira, doğru teknik önlemleri almayan mobil uygulamalar düzgüsel internet sayfaları şeklinde endekslenebilir bir içeriğe haiz olmadıkları için Google şeklinde arama motorlarından trafik çekmekte zorlanmaktadır. Neticesinde, “bir tek mobil” stratejisi yakın vadede size tanıtım noktasında katlanmanız ihtiyaç duyulan bir alternatif maliyet olarak geri dönüş yapabilir.

2- İş modeliniz koşul koşmuyorsa, yolun en başlangıcında kendi mobil uygulamanızı yaptırmak yerine, mobil cihazlara uyumlu tasarlanmış web sitesiyle mobil ticarete başlangıç yapın.

Bu tavsiyenin iki ayrı öne sürülen sebebi bulunuyor. Birincisi; Android ve iOS cihazlar için uygulamalar yaptırıp, sürekli bu uygulamaların bakımını ve güncellemesini yaptırmak için girişiminizin kasasında bulunması ihtiyaç duyulan ana para tek başına bir internet sayfası için ihtiyaç duyulan ana paraya kıyasla daha yüksektir. Girişiminiz umduğunuz performansı göstermezse kaybedeceğiniz ana para daha yüksek olacaktır.

Bu yüzden iş fikrinizi ilkin internet sayfası ile kontrol edip, ileride kati başarıya ulaşacağına kanaat getirirseniz mobil uygulamalarınızı yaptırmanızı tavsiye ederim. İkincisi ise; dünya genelinde yaygın olan bir kullanıcı davranışı vardır. Kullananların cep telefonlarına bilmedikleri bir markaya ilişkin uygulama yükletmek, malum markaların uygulamalarını yükletmekten fazlaca daha zor olsa gerek.

Piyasaya yeni çıkan bir girişim olarak kullananların cep telefonlarına uygulama yükletmek ciddi pazarlama maliyetlerini bununla beraber getirecektir. Herhangi bir internet adresinden kendi web sitenize yönlendirme yaparak tüketicileri markanızla tanıştırmanız, mobil uygulamanızı telefonlara yükletmeye kıyasla fazlaca daha kolay ve düşük maliyetli bir yöntemdir.

3- Mobil tecim, birim fiyatı 5.000 TL’nin altında olan ürünler için daha uygundur. Kıymeti daha yüksek olan ürünleri mobil platformlardan pazarlamak zor olsa gerek.

Mobil cihazlarda müşterilerinizin yaşamış olduğu tecrübe PC’lerden daha farklıdır. Etkili bir pazarlama yapmanız için size sunulan alan küçülür. Durum bu şekilde olunca, potansiyel müşterilerin ufak ekranlar üstünden yüksek fiyatlı nitelikli ürünleri hızlıca satın almaları daha düşük küçük bir ihtimal olmaktadır.

Bu yüzden, mobil tecim yapacakların ürün portföyünde kesinlikle düşük ve orta fiyatlı ürünler bulundurmalarını, birim fiyatı 5.000 TL’den yüksek olan ürünlerden yüksek ciro elde etme beklentisi içinde olmamalarını tavsiye ediyorum.

4- Mobil kullanıcı deneyimi mevzusunda kendinizi geliştirin, mevzunun uzmanlarıyla çalışın.

İyi bir ‘kullanıcı deneyimi’ (İngilizce adıyla ‘user experience’, kısaltılmış hali ile ‘UX’) bayağı bir mobil tecim girişimini milyar dolarlık şirket yapabileceği şeklinde, fena kullanıcı deneyimi fazlaca iyi bir girişim fikrinin birinci senenin sonunda batkı etmesine de sebep olabilir.

UX’in ne işe yaradığını özetlemek gerekirse anlatmak gerekirse; mobil uygulamada menünün nerede yer alması gerektiği, ürünlerin uygulamada iyi mi listeleneceği, satın alma sayfalarında hangi elementlerin olması gerektiği şeklinde detaylar UX’in emek verme alanına girer.

UX görsel tasarımdan ziyade, kullanılabilirlik tasarımı ile ilgilidir. Mesela, son yılların kabul gören bir UX kuralı şudur: uygulamadaki mühim butonların sağ baş parmakla erişilebilecek bölgelere, şu demek oluyor ki ekranın sağ alt kısmına yerleştirilmesi doğru bir seçim olacaktır.

Çift elle kullanılması ihtiyaç duyulan uygulamalar kullanıcılar tarafınca kabul görmemektedir. UX tasarımı sistemli çalışmaların sonucudur. Bu emekleri, mevzulara uzak olan bir girişimcinin tek başına yapması fazlaca zor olsa gerek.

Hatalı kararlar alınırsa ortaya fena bir UX tasarımı çıkabilir. Bu yüzden, UX tasarımı mevzusunda tecrübeli, bilhassa 3-4 mobil uygulamanın UX tasarımını yapmış, portföy oluşturmuş kişilerle çalışmanız yerinde olacaktır.

5- Mobil web sitenizin yada mobil uygulamanızın performansını iyi mi ölçeceğinizi yolun en başlangıcında öğrenin.

Bundan 10 yıl ilkin “Mobil uygulamamızı kaç şahıs cep telefonuna yükledi?” sorusunun cevabı önemliyken, bugün “Mobil uygulamadaki kullananların averaj sipariş tutarını iyi mi yükseltiriz?” şeklinde sorular ehemmiyet kazanmıştır. Bu soruları cevaplamak için kullananların uygulamadaki her hareketini takip etmenizi elde eden hususi yazılımlar kullanmalısınız.

Kullananların uygulamayı açık tutma süresi averaj kaç saniyedir? Hangi ürün kategorisinde sepeti terk etme oranı en yüksektir? İşte tüm bu soruların cevaplarını MixPanel, Kissmetrics şeklinde şirketlerin hizmetinden yararlanarak bulabilirsiniz.

Mobil ticarete adım atmayı düşünüyorsanız ve kendinizi geliştirmek istiyorsanız, Türkiye’de hemen hemen azca sayıda başarı göstermiş örnek bulunmuş olduğu için ABD’deki girişimleri de yakından incelemenizi tavsiye ederim.

İnternette Mashable, TechCrunch, CrunchBase şeklinde informasyon kaynaklarını tertipli takip ederek ABD’de ivme kazanmış mobil tecim girişimleri hakkında informasyon alabilirsiniz.