Kimler emlak vergisinden muaf? – HAKANSEYHAN

İndirimli emlak vergisi oranı (yüzde 0) uygulamasından yararlanmak isteyen kişilerden istenen şartlardan ilki Türkiye sınırları içinde haiz olunan konutun (bayındır barışı kapsamında yapı kayıt belgesi alınmış konutlar dahil) brüt yüzölçümünün 200 metrekareyi aşmaması.

Türkiye sınırları içinde gayrimenkulü olanların, her yıl mayıs ve kasım aylarında iki taksit halinde emlak vergisi ödemeleri gerekiyor. Bina, arsa ve arazi için ödenen bu vergileri belediyeler eğitim ediyor. Bu kapsamda 2022 yılı ilk taksitinin bu ay sonuna kadar (31.05.2022) ödenmesi gerekiyor.

Bazı kişiler ise belli şartları sağlamaları halinde emlak vergisinden muaf oluyorlar. Aslen muaf demek pek de doğru değil, onlar için emlak vergisi oranı indirimli (yüzde 0) olarak uygulanıyor. Bu mevzuyla ilgili başta emeklilerden olmak suretiyle oldukca birçok kişiden sorular geliyor.

Ikimiz de bu yazımızda, indirimli vergi oranı kapsamına giren mükelleflerin sordurulmuş olduğu sorulara, vergi idaresince verilen yazılı cevapları (mukteza) baz alarak yanıt bulmaya çalışacağız.

İndirimli emlak vergisi uygulamasından kimler yararlanabiliyor?

Aşağıda sayılan kişiler indirimli emlak vergisi oranı (yüzde 0) uygulamasından yararlanabiliyorlar. Kısaca bu kişiler kapsama giren meskenleri için emlak vergisi ödemiyorlar:

• Emekliler,
• Hiçbir geliri olmayanlar,
• Engelliler,
• Gaziler,
• Şehitlerin dul ve yetimleri.

Uygulamadan yararlanma şartları nedir?

İndirimli emlak vergisi oranı (yüzde 0) uygulamasından yararlanmak isteyen yukarıdaki kişilerin hepsi için geçerli bazı şartlar bulunuyor. Bunlardan ilki, Türkiye sınırları içinde haiz olunan konutun (bayındır barışı kapsamında yapı kayıt belgesi alınmış konutlar dahil) brüt yüzölçümünün 200 metrekareyi aşmaması. Öteki koşul ise bir tek tek bir konuta (konut) haiz olunması.

Buna bakılırsa kapsama giren kişilerin, birden fazla meskene yada birden fazla meskende hisseye haiz olmaları durumunda, indirimli vergi oranı (yüzde 0) uygulamasından yararlanmaları mümkün olmuyor. Bu durumda haiz oldukları tüm gayri-menkuller için emlak vergisi ödemeleri gerekiyor.

Ek olarak indirimli oran uygulaması bir tek konuta ilişkin olduğundan bir tane dahi olsa haiz olunan işyeri için emlak vergisi ödenmesi gerektiği unutulmamalı. Belli zamanlarda dinlenme amacıyla kullanılan meskenler (yazlık şeklinde) için de bu haktan yararlanılamıyor.

Bir de bu kişilerin ilgili belediyeye başvurarak durumlarına uygun biçim yada taahhütnameleri doldurmaları icap ettiğini de hatırlatmak isteriz.

EMEKLİLER

Yukarıdaki genel şartların haricinde emekliler için hususi şartlar var mı?

Toplumsal güvenlik kurumlarından emekli, dul, yetim, ölüm ve malûliyet aylığı alan emeklilerin sıfır oranlı emlak vergisi uygulamasından yararlanabilmeleri için, belirtilen aylıkların haricinde, başka gelirlerinin olmaması gerekiyor. Kısaca ücret, kira, ticari kazanç yada özgür meslek kazancı şeklinde gelirleri olan emekliler bu imkandan yararlanamıyor.

Sadece emekli maaşı haricinde, bir tek menkul ana para iradı (mesela banka faizi, temettü şeklinde) elde eden emekliler için hususi bir durum var. Buna bakılırsa 2021 yılındaki söz mevzusu gelirleri 53 bin TL’den azca olan emekliler, 2022 senesinde 200 metrekareyi geçmeyen tek meskenleri için emlak vergisi ödemeyecekler.

Haiz olduğu tek konutu kiraya verip başka bir evde kiracı olarak oturan emekli, indirimli emlak vergisi oranından yararlanabilir mi?

Emekli maaşı haricinde başkaca bir geliri olmayan şahıs, haiz olduğu meskeni kiraya verip kendisi de kirada oturuyorsa, indirimli vergi oranı avantajından yararlanabilir. Sadece, kira sözleşmeleri eşi adına düzenlenen mükellefler söz mevzusu meskenleri için bu imkândan yararlanamıyorlar.

Kendine ilişik tek evi kiraya verip eşine ilişik evde oturan emekli indirimli emlak vergisi oranından yararlanabilir mi?

Haiz olunan tek meskeni kiraya vererek gayrimenkul ana para iradı elde edilmesi ve eşe ilişik evde oturulması durumunda, söz mevzusu konut için indirimli emlak vergisi oranı uygulanmasından faydalanılamıyor.

Her ikisi de emekli ve birer konuta haiz olan eşlerin ikisi de indirimli emlak vergisi oranından yararlanabilir mi?

Haiz olunan meskende bizzat oturuluyor olması ve eşe ilişik meskenin kiraya verilmesi durumunda, bir tek oturulan konut için indirimli emlak vergisi oranı (sıfır) uygulanır. Eşe ilişik meskenin kiraya verilmemesi ve bu meskenden gelir elde edilmemesi durumunda ise her iki konut için de bu avantajdan yararlanılması mümkün.

İkamet etmiş olduğu meskenin yanı sıra işyeri, arsa ve araziye haiz olan emekli, konut için
indirimli bina vergisi oranından yararlanabilir mi?

Burada kriter, söz mevzusu gayrimenkullerden gelir elde edilip edilmemesi. Kısaca gelir getirmeyen işyeri, arsa ve araziler emeklinin bu uygulamadan yararlanmasına engel teşkil etmiyor. Sadece belirtilen gayrimenkullerden gelir (kira şeklinde) elde edilmesi durumunda indirimli emlak vergisi uygulamasından yararlanılamıyor.

Tapuda adına kayıtlı tam iyelik ve kuru iyelik olmak suretiyle iki ayrı meskeni olan emekli sıfır oranlı emlak vergisinden yararlanabilir mi?

Tam iyelik ve kuru iyelik olmak suretiyle adına kayıtlı iki ayrı taşınmazı olan mükellefler indirimli bina vergisi oranı (sıfır) uygulamasından yararlanamazlar.

Yurt haricinde bir toplumsal güvenlik kurumundan emekli maaşı alan bir şahıs indirimli emlak vergisi uygulamasından yararlanabilir mi?

Yasa hükmünde yer edinen “kanunla kurulan toplumsal güvenlik kurumları” ifadesinden Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına bakılırsa kurulan toplumsal güvenlik kurumlarının anlaşılması gerekiyor. Bundan dolayı yurtdışındaki bir toplumsal güvenlik kurumundan aylık alan kişiler, indirimli (sıfır) bina vergisi uygulamasından yararlanamıyorlar.

Emekli bulunduğunu geç bildiren şahıs, geçmişe dönük olarak indirimli emlak vergisi oranı uygulamasından yararlanabilir mi?

Lüzumlu şartları taşımakla beraber verilmesi ihtiyaç duyulan formun yada emlak vergisi bildiriminin süresinde verilmemesi, indirimli bina vergisi oranının (sıfır) uygulanmasına engel teşkil etmiyor. Lüzumlu formların ondan sonra veril-
mesi halinde, bu uygulamadan, zamanaşımı süreleri dikkate alınmak suretiyle geçmişe dönük olarak faydalanabiliyor.

ENGELLİLER

Belediye engellilerden hangi belgeleri istiyor?

Engelli kimlik kartı sahibi mükelleflerin, bu kartlarını belediyede ilgili görevliye ibraz etmeleri ve dolduracakları forma fotokopisini eklemeleri kafi.

Engelli kimlik kartı olmayanların ise tam teşekküllü Devlet hastanesinden alınmış sağlık kurulu raporunun aslını yada onaylı örneğini belediyeye ibraz etmeleri gerekiyor. Ek olarak raporun fotokopisinin de belediyede doldurulan forma eklenmesi koşul.

Engelliye ilişik hisseli dükkânların olması durumunda, engelli şahıs haiz olduğu tek meskeni için indirimli bina vergisi oranından yararlanabilir mi?

Engellilerin bir işte emekleri, herhangi bir halde gelir elde etmeleri yada işyeri, arsa yada araziye haiz olmaları, brüt 200 metrekareyi geçmeyen tek meskenleri için indirimli bina vergisi oranından (sıfır) yararlanmalarına engel teşkil etmiyor.

Haiz olduğu tek meskeni kiraya vererek yakınlarının yanında oturan engelli şahıs indirimli vergi oranından yararlanabilir mi?

Engelli kişilerde gelir şartı aranmadığından haiz olunan tek meskenini kiraya vererek yakınlarının yanında oturan engelli kişilerin, kirada bulunan meskeni için indirimli bina vergisi uygulamasından yararlanmaları mümkün.

ŞEHİTLERİN DUL VE YETİMLERİ İLE GAZİLER

Şehitlerin dul ve yetimleri ile gazilerin bu imkândan yararlanmak için ne yapmaları gerekiyor?

Şehitlerin dul ve yetimleri ile gazilerin brüt 200 metrekareyi geçmeyen tek meskenleriyle ilgili indirimli bina vergisi oranından (sıfır) yararlanabilmeleri için kendi durumlarına ilişkin formu imzalayarak belediyeye vermeleri kafi. İlgili belediye tarafınca mükelleflerin durumuna ilişkin bilgiler Toplumsal Güvenlik Kuru-mundan elektronik ortamda sağlanabiliyor.

HİÇBİR GELİRİ OLMAYANLAR

Hiçbir geliri olmayan kişiler için genel şartlar haricinde hangi şartlar aranıyor?

İsmi üstünde bu kişilerin; ücret, ticari, sınai yada mesleki etkinlik geliri, tarımsal etkinlik geliri, gayrimenkul geliri vb. hiçbir gelirinin bulunmaması gerekiyor. Menkul ana para iratları için belirlenen ve emekliler için uygulanan sınır (2021 senesinde 53 bin liradan azca menkul ana para iradı) bu kişiler de ilgilendiriyor.

Tek meskene haiz hiçbir geliri olmayan bir ev hanımı, eşinin emek vermesi durumunda indirimli bina vergisi oranı uygulamasından yararlanabilir mi?

Hiçbir geliri olmayan mükelleflerin eş ve evlatlarının gelir yada meskene haiz olması durumu, indirimli vergi uygulanmasına engel teşkil etmiyor. Bundan dolayı öteki şartların varlığı halinde indirimli bina vergisi oranı (sıfır) uygulamasından yararlanabilirler.

65 yaş maaşı alanlar yada nafaka alan kişiler sıfır oranlı emlak vergisinden yararlanabilir mi?

Hiçbir geliri olmadığını beyan eden kişilerin; ücret, ticari, sınai, mesleki ve zirai etkinlik geliri ile menkul ve gayrimenkul ana para iradı, faiz ve temettü yada benzeri bir gelirinin olmaması gerekiyor. Gelirleri bir tek nafaka yada 65 yaşını doldurmuş muhtaç, kuvvetsiz ve kimsesizlerin almış olduğu maaş olan kişiler, 200 metrekareyi aşmayan tek meskenleri için indirimli bina vergisi oranı (sıfır) imkânından yararlanabilirler.