DÜNYA

Kırmızı Renkli Forma Giymek Galibiyete Yaklaştırır mı?

Bir boks maçında, bir futbol maçında ya da bir golf müsabakasında kırmızı rengi tercih etmek, galibiyete bir adım da olsa yaklaşmayı sağlıyor olabilir mi? Gelin, bu mevzuda yapılmış çalışmalara beraber bakalım.

Warhammer 40K evreninde, en rahat haliyle zihin büyüsü diyebileceğimiz bir konsept olan Psychic Power diye bir şey vardır. Orklar bu gücü kolektif olarak kullanırlar. Mesela araçlarını kırmızı boyarlar şu sebeple “Kırmızı daa ‘ızlı”dır (Ork İngilizcesinden çevirince bu şekilde oluyor). Renklere karşı benzer bir idrak insanlarda da olabilir mi? Mesela sporda? Gelin, bu mevzuda bilim adamları ne demiş hep beraber bakalım. 

Doğada kırmızı rengin dikkat çektiğini, insan gözünün en süratli seçtiği rengin kırmızı bulunduğunu biliyoruz. Ek olarak kırmızı renk çoğu zaman hiddet, kızgınlık, agresiflik ile bağdaştırılıyor. Bu açıdan bakınca bu renk, sporda başarı için ihtiyaç duyulan ivmeyi kazandırıyor olabilir mi?

Aslına bakarsak bu mevzu ilk olarak Nature’da piyasaya sürülen bir emek verme ile kritik edilmeye başlandı.

boks

Nature dergisinde piyasaya sürülen “Red Enhances human performance in contests (Kırmızı, müsabakalarda insan performansını arttırıyor)” başlıklı yazı, doğada kırmızı rengin dominantlıkla, nefes renklerin ise sinme ya da korkmayla ilişkilendirildiğini belirtiyor. Benzer bir etkinin, renklere dayalı bir uyaran olarak insanların bilinçaltını da etkilemiş olabileceği belirtiliyor. Kırmızı, testosteron kaynaklı dominantlığın rengi olarak görülüyor. Öte taraftan bu çalışmanın mevzusu dövüş sporları olduğundan ayrı bir temel olarak ele almakta yarar var. 

Bu emek harcamadan öncelikli olarak çıkan netice şu: sporculara rastgele olarak verilen kırmızı ve mavi ekipmanlar, sporcuların dövüş sporlarındaki başarısını etkileyebiliyor. Hatta hakemler de kırmızı giyen sporcuları kollamaya eğilimli. Sporcuların kullandığı ekipmanların renkleri dijital teknolojilerle değiştirildiğinde, hakemlerin kararlarının da değişmiş olduğu kanıtlanmış durumda. 

Her insanın favorisi olan futbolda durum ne?

ronaldo

Gelelim futbola, malum hem futbol en popüler spor hem de Dünya Kupası başladı. Zamanında Alex Ferguson, oyuncuları sahada birbirini bulabilsin diye dönem içinde gri formaları çıkarttırıp oyuncularını ikinci yarı sahaya kırmızı formalarla yollamıştı. 

Bir başka emek verme ise Euro 2004’e odaklandı. Yunanistan’ın her insanın içini bayarak şampiyon olduğu o turnuvada, normalde kırmızı ağırlıklı forma giyen beş ekip bulunuyordu. Bu takımların başka renk bir forma giydiklerinde ve kırmızı formalarını tercih ettiklerinde performansları içinde fark ortaya çıkıyordu. 

Bir başka emek verme ise İngiltere’deki takımlara odaklandı. 1946-2003 arası devrin incelenmiş olduğu bu çalışmada, kırmızı rengi formasında taşıyan takımların daha başarıya ulaşmış olduğu gözlemlendi. Takımların 3’te 1’inden fazlası mavi renge sahipken, kırmızı rengi kullananların sayısı aynı dönemde %23 idi. Gene de başarıların yüzde 60’tan fazlası kırmızılı takımlara gitmişti. Hatta Liverpool, Manchester United ve Bayern Münih benzer biçimde kırmızı formalı takımlar, derbilerdeki rakiplerinden daha yüksek iç saha başarısına ve daha yüksek averaj sıraya sahipti. Aynı emek vermeyi Türkiye’de yapsak “Sarı renk başarının rengi” sonucuna varırdık. 

Peki forma rengi kesinlikle etkili mi?

efsane milan kadrosu

Bilimin güzelliği, doğru cevabı bulana kadar aramaya devam etmesinden geliyor. Değişik bir araştırma, kırmızı rengin enerjisini, daha doğrusu herhangi bir rengin gücü olduğu fikrini reddetmişti. 

İngiltere Ligi araştırma döneminde Liverpool ve Manchester United dominasyonuyla geçmiş, arada bir çıkan Arsenal ve Nottingham Forest benzer biçimde takımlar de kırmızı rengi tercih edenlerden olmuştu. O dönem Manchester City, bugün olduğu benzer biçimde dev falan değildi; bugünün Fulham’ı ayarında arada bir küme düşen, arada bir 5-6 yiyen bir takımdı. Tottenham esasen hala bir kupa alabilmiş değil. Örnek genişledikçe kırmızının gerçekte bir gücü olmadığı ortaya çıkmış olabilirdi. 

Türk bilim adamları da münakaşaya dahil oldu.

2018 dünya kupası

Türk bilim adamları ise 2018 Dünya Kupası’nı incelediklerinde, kafaları bir kez daha karıştırmayı başardı. Kupada kırmızı forma giyen takımlar daha başarıya ulaşmış oluyordu. Aynı ekibin bir başka emek harcaması ise genel olarak sporda renk algısının mühim bulunduğunu, seçilen rengin her şeyin dengede olduğu durumda teraziyi lehimize olacak şekilde etkileyebildiğini açıkladı. 

Kırmızı renk, daha kolay algılanabilmesi ve ruhsal tesirleri sebebiyle takımların faydalanabileceği bir renk benzer biçimde duruyor sadece çalışmalara ve çalışmaların çevresinde dönen tartışmalara bakılırsa, renklere körü körüne güvenmek için hemen hemen erken. Ek olarak, araştırmacıların da söylediği benzer biçimde, “Fena bir takımınız var ise, kırmızı giymek ansızın kazanmanızı sağlamaya başlamayacak.”

İLGİLİ HABER

Beyazperde ve Tiyatro Salonlarında Neden Kırmızı Renk Tonları Kullanılıyor?

İLGİLİ HABER

Bilim Dünyasından Kırmızı Renk Hakkında Şaşırtan Araştırma

İLGİLİ HABER

Trafik Işıklarının Kırmızı, Sarı ve Yeşil Renkte Olmasının Sebebi Nereye Dayanıyor?

İLGİLİ HABER

Bomba İmha Uzmanları, “Kırmızı mı, Yoksa Mavi mi?” Diye Düşünmek Yerine Neden Tüm Kabloları Kesmiyor?



İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu

Reklam engelleyici kullandığınız görülüyor

HAKANSEYHAN.com reklamlarla desteklenen bir sitedir. Sitemizde gezintiye devam etmek için lütfen reklam engelleyiciyi kapatın.